تاثیر تئوری قرارداد بر حداکثر مطلوبیت شرکت در چارچوب تئوری نمایندگی (مطالعه موردی شرکت ایران تایر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

یکی از پدیده‌های منفی که منجر به تصمیم‌گیری‌های نامناسب اقتصادی توسط عوامل موجود در بازار می‌شود، نبود تقارن اطلاعات است. با توجه به اهمیت و لزوم بررسی شرایط اطلاعات نامتقارن در بازار و راهکارهای مقابله با مسائل ناشی از آن به‌خصوص در شرکت‌ها و مؤسسات صنعتی، مطالعه حاضر تأثیر تئوری قرارداد را به‌عنوان یکی از راهکارها در یک جامعه آماری، شرکت ایران تایر بررسی نماید. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر تئوری قرارداد بر حداکثر مطلوبیت شرکت ایران تایر، با تأکید بر رابطه نمایندگی میان شرکت ایران تایر به‌عنوان کارفرما و یکی از عرضه‌کنندگان مواد اولیه مورد نیاز در تولید لاستیک (عرضه‌کننده ماده اولیه نخ) به‌عنوان کارگزار از دیدگاه انتخاب معکوس و با استفاده از رویکرد عددی می‌باشد. این بررسی در ابتدا تأثیر تئوری قرارداد را در شرایط اطلاعات متقارن تحت عنوان مدل بهینه درجه اول به‌دست آورده و سپس در مرحله بعد این تأثیر را با وجود اطلاعات نامتقارن و به‌صورت مدل بهینه درجه دوم مورد سنجش قرار می‌دهد و در پایان نتایج حاصل از هر دو مدل مورد مقایسه قرار می‌گیرد. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که اگرچه وجود شرایط اطلاعات نامتقارن منجر به کاهش سطح حداکثر مطلوبیت تولیدکننده تایر می‌گردد، اما وجود نظریه قرارداد باعث می‌شود کاهش سطح مطلوبیت و عدم کارایی حاصل از آن محسوس نباشد؛ بنابراین به شرکت‌ها و مؤسسات صنعتی پیشنهاد می‌گردد به تئوری قرارداد و اهمیت بستن قراردادهای شفاف به‌عنوان راهکاری برای کاهش مشکلات و مسائل ناشی از اطلاعات نامتقارن و همچنین عدم کارایی حاصل از آن توجه بیش از پیش داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of contract theory on companies' utility in framework of agent theory (Iran Tire Company Case Study)

نویسندگان [English]

  • zeynab shaeri 1
  • mosayeb pahlavani 2
  • saeed isazadeh 3
چکیده [English]

One of the negative phenomena that lead to the inappropriate decisions of economic agents in the market is asymmetric information. Therefore, Due to the importance of this subject and problems arising from it especially in companies and industrial organizations, in this paper, we make and solve numerical models of the raw material supply problems (an example of the adverse selection problems), and analyzing contract theory as a solution. We consider two supplier types (efficient and inefficient). We develop the first-best models, where the maker knows the supplier's type and second-best model, where the maker does not know the supplier's type. The results show that firstly a contract between raw material suppliers and Iran Tire company minimize the inefficiency resulted from asymmetric information and secondly Iran tire company second- best utility level is lower than the first- best one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contract theory
  • principal- agent theory
  • adverse selection

مراجع

احمدی حاجی‌آبادی، روح‌الله و بهاروندی، احمد (1390)؛ خطر اخلاقی و ارائه الگوی کاربردی کاهش آن در عقود شرکتی، فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، شماره 17، 85-59.
بنی­مهد، بهمن و نیکومرام، هاشم (1389)؛ تئوری حسابداری (مقدمه‌ای بر تئوری‌های توصیفی)، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات،80-49.
رجبی، محسن (1390)؛ تئوری نمایندگی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
ستایش، محمدحسین؛ غفاری، محمدجواد و رستم‌زاده، ناصر (1392)؛ بررسی تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر هزینه سرمایه، مجله پژوهش‌های تجربی حسابداری، سال دوم، شماره 8، 146-125.
نمازی، محمد (1384)؛ بررسی کاربردهای تئوری نمایندگی در حسابداری مدیریت، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره بیست و دوم، شماره دوم.
Cai, H.; Li, H. and Zhou, L. (2012); Incentive, Equality and Contract Renegotiations: Theory and Evidence in the Chinese Banking Industry, The Journal of Industrial Economics, Vol.58, Issue 1, 156-189.
Cato, S. and Ebina, T. (2014); Inequality Aversion in Long-term Contracts, MPRA Paper, No. 59893.
Clarkson, G.; Jacobsen, T. E. and Batcheller, A. L. (2007); Information asymmetry and information sharing. Government Information Quarterly. Vol. 24, Issue 4, 827-839.
Dosis, A. (2016); An Efficient Mechanism for Competitive Markets with Adverse Selection, Research Center, ESSEC Working Paper 1604, ISSN: 1291-9616.
Gottlieb, D. and Moreira, H. (2015); Simple Contracts with Adverse Selection and Moral Hazard, Journal Subscription Information, The Wharton School, University of Pennsylvania Research Paper Series, No. 78.
Hashimoto, H.; Hamada, K. and Hosoe, N. (2012); A Numerical Approach to the Contract Theory: the Case of Adverse Selection, GRIPS Policy Research Center, Discussion 11-27.
Holmstrom, B. R. (1979); Moral Hazard and Observability, The Bell Journal of Economics, Spring, 74-91.
Jensen, M. C. (1998); Self-Interest, Altruism, Incentives of Agency Theory, Foundation of Organizational Strategy, Harvard University Press.
Pollrich, M. and Schmidt, R. (2014); Optimal Incentive Contracts to Avert Firm Relocation, Governance and the Efficiency of Economic Systems (GESY), Discussion paper, No. 480.
Ross, S. A. (1973); The Economic Theory of Agency: The Principal Problems, American Economic Review, Vol. 63.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 5، شماره 18
مرداد 1395
صفحه 171-195

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار