عوامل تعیین‌کننده کیفیت پورتفوی وام در نظام بانکی ایران: رویکرد پانل پویا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس بانک مرکزی

چکیده

مقاله حاضر قصد دارد عوامل تعیین‌کننده رشد مطالبات غیرجاری را مورد بررسی قرار دهد. وخامت کیفیت پورتفوی وام در نظام بانکی ایران یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که اقتصاد کشور در سال‌های اخیر با آن روبرو بوده است. به همین منظور، در این مطالعه با توجه به نامتوازن بودن داده­های پانل مورداستفاده که داده­های فصلی مربوط به کلیه بانک­های کشور ­و متغیرهای کلان در دوره 1392-1381 بوده و نیز پایدار بودن متغیر وابسته پژوهش، از روش داده­های پانل نامتوازن پویا، حداقل مربعات با متغیر مجازی تصحیح‌شده، برای شناسایی تأثیر عوامل مختلف در سطح اقتصاد کلان و نیز متغیرهای در سطح بانک بر نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات استفاده شده است. متغیرهای این پژوهش، نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات در دوره گذشته، نرخ رشد اقتصادی، نرخ سود حقیقی تسهیلات و نرخ ارز در دوره قبل، سهم بازار بانک­های خصوصی، نسبت وام به دارایی بانک­، نرخ رشد تسهیلات و اندازه بانک بوده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد کیفیت پورتفوی اعتباری دوره گذشته، سهم بازار بانک­های خصوصی، نرخ رشد اقتصادی دوره قبل و نسبت وام به دارایی، بر نسبت مطالبات غیرجاری تأثیر مثبت و معنی­دار داشته­اند (به این معنی که باعث بدتر شدن کیفیت پورتفوی وام بانک شده­اند)، درحالی‌که نرخ سود حقیقی تسهیلات، نرخ رشد تسهیلات و اندازه بانک تأثیر منفی داشته و باعث بهبود کیفیت پورتفوی اعتباری بانک شده­اند، ضمن آنکه توان دوم اندازه بانک اثر مثبت و معنی­دار داشته و لگاریتم نرخ ارز بی­تأثیر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determinants of Loan Portfolio Quality in Banking System of Iran: Dynamic Panel Data Approach

نویسندگان [English]

  • mahmood khataie 1
  • teymoor mohammadi 1
  • Esmaeil Mirzaei 2
1 faculty member - Allameh university
چکیده [English]

In this paper we study the determinants of NPL growth in banking system of Iran. Worsening of loan portfolio quality has been one of the biggest challenges of the economy in recent years. To identify the effects of different factors on NPL, at macro level and bank level, we estimate an unbalanced panel data model, LSDVC, Based on persistence of dependent variable and unbalanceness of our quarterly panel data of banks over 1381-1392. Regressors of our model are NPL, GDP growth, real lending rate and exchange rate, all of which are lagged for one period, as well as market share of private banks, loans to assets (LTA), size and loan growth rate of banks. While the authors find that exchange rate is insignificant, lagged NPL, market share of private banks, lagged GDP, and loan to assets has a significant positive effect on loan portfolio quality. In contrast, real lending rate, loan growth, and size of bank has a significant negative effect on NPL, thereby improve loan portfolio quality. However, square of market share of private banks and square of size have negative and positive effect, respectively. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Loan quality
  • Non-performing loans
  • Banking system
  • Macroeconomic
  • Dynamic panel

مراجع

حیدری، هادی؛ زواریان، زهرا و نوربخش، ایمان (1389)؛ بررسی اثر شاخص­های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک­ها، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، سال یازدهم، شماره 1، 219-191.
حیدری، مهدی (1389)؛ تحلیل تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر نرخ نکول تسهیلات بانکی ایران طی دوره 1388-1379، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته توسعه اقتصادی و برنامه­ریزی، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، گروه اقتصاد.
عباسیان، عزت­اله؛ فلاحی، سامان و رحمانی، عبدالصمد (1393)؛ اثر تنوع­بخشی در پورتفوی تسهیلات بر ریسک اعتباری بانک­ها، نشریه تحقیقات مالی، مقالات آماده انتشار، انتشار آنلاین از تاریخ 22 دی‌ماه 1393، به آدرس: https://jfr.ut.ac.ir/article_52458_0.html
علوی، سیدمحمود و صابریان رنجبر، سوده (1389)؛ تحلیلی بر رویکرد ترازنامه­ای (بنگاه بانک) در ایجاد مطالبات غیرجاری بانک­ها، فصلنامه پژوهش­های پولی ـ بانکی، شماره 3، 156-115.
مهرآرا، محسن و مهران­فر، مهدی (1392)؛ عملکرد بانکی و عوامل کلان اقتصادی در مدیریت ریسک، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 21، بهار 1392، 37-21.
نادری نورعینی، محمدمهدی (1390)؛ رابطه ریسک اعتباری بانک­ها با عوامل کلان اقتصادی، پایان­نامه، مقطع دکتری رشته حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حسابداری و مدیریت.
نصرالهی، خدیجه و جانی اشنی، ناصر (1393)؛ تحلیل عوامل تأثیرگذار بر ریسک اعتباری بانک­های تجاری ایران، همایش بانکداری اسلامی، مجموعه مقالات بیست و پنجمین همایش بانکداری اسلامی، تهران، 101-70.
نماگرهای اقتصادی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، فصل چهارم 1381 الی فصل چهارم 1392.
همتی، عبدالناصر و محبی­نژاد، شادی (1388)؛ ارزیابی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک­ها، فصلنامه پژوهشنامه­ اقتصادی، ویژه­نامه بانک، شماره 6، 59-33.
Allen, F. and Gale, D. (1988); Optimal Financial Crises, Journal of Finance, No. 53: 1245-1284.
Arellano, M. and Bond, S. (1991); Some Tests of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and an Application to Employment Equations, Review of Economic Studies, No. 58: 277-297.
Babouˇcek, I. and Janˇcar, M. (2005); Effects of Macroeconomic Shocks to the Quality of the Aggregate Loan Portfolio, Czech National Bank, Working Paper Series, No. 1: 1-62.
Berge, T. O. and Boye, K. G. (2007); An Analysis of Bank’s Problem Loans, Norges Bank Economic Bulletin, No. 78: 65-76.
Berger, A. and DeYoung, R. (1997); Problem Loans and Cost Efficiency in Commercial Banks, Journal of Banking and Finance, No 21: 849-870.
Blundell, R. and Bond, S. (1988); Initial Conditions and Moment Restrictions in Dynamic Panel Data Models, Journal of Econometrics, No 87: 115-143.
Bofondi, M. and Ropele, T. (2011); Macroeconomic Determinants of Bad Loans: Evidence from Italian Banks, Questioni di Economia eFinanza, Bank of Italy Occasional Papers, No. 89: 1-26.
Breuer, J. B. (2006); Problem Bank Loans, Conflicts of Interest, and Institutions, Journal of Financial Stability, No. 2: 266-285.
Bruno, S. F. (2005); Estimation and Inference in Dynamic Unbalanced Panel-data Models with a Small Number of Individuals, Stata Jounal 5, No. 4: 473-500.
Carey, M. (1998); Credit risk in private debt portfolios, Journal of Finance, No. 53: 1363-1387.
Castro, V. (2013); Macroeconomic Determinants of the Credit Risk in the Banking System: The case of the GIPSI, Economic Modelling, No. 31: 672-683.
Clair, R. T. (1992); Loan Growth and Loan Quality: Some Preliminary Evidence from Texas Banks, Federal Reserve Bank of Dallas Economic Review, 3rd Quarter: 9-22.
Diamond, D. and Rajan, R. (2001); Liquidity Risk, Liquidity Creation and Financial Fragility: A Theory of Banking. Journal of Political Economy, No. 109: 287-327.
Dovern, J.; Meier, C. P. and Vilsmeier, J. (2008); How Resilient is the German Banking System to Macroeconomic Shocks? Kiel Institute for the World Economy, Working Paper, No. 1419.
Espinoza, R. and Prasad, A. (2010); Nonperforming Loans in the GCC Banking Systems and their Macroeconomic Effects, IMF Working Paper, 10/224.
González-Hermosillo, B.; Pazarbasioglu, C. and Billings, R. (1997); Determinants of Banking System Fragility: A Case Study of Mexico. IMF Staff Papers, No. 44: 295-314.
Gorton, G. (1988); Banking Panics and Business Cycles. Oxford Economic Papers No. 40: 751–781.
Hoggarth, G.; Sorensen, S. and Zicchino, L. (2005); Stress Tests of UK Banks Using a VAR Approach, Bank of England Working Paper, No. 282.
Judson, R.A. and Owen, A.L. (1999); Estimating dynamic panel data models: a guide for macroeconomists, Economics Letters, No. 65: 9-15.
Keeton, W. and Morris, C. (1987); Why Do Banks’ Loan Losses Differ? Economic Review, Federal Reserve Bank of Kansas City, 3-21.
Kiviet, J. F. (1995); On Bias, Inconsistency, and Efficiency of Various Estimators in Dynamic Panel Data Models, Journal of Econometrics, No. 68: 53-78.
Louzis, D. P.; Vouldis, A. T. and Metaxas, V. L. (2011); Macroeconomic and Bank-specific Determinants of Non-performing Loans in Greece: A Comparative Study of Mortgage, Business and Consumer Loan Portfolios. Journal of Banking & Finance, No. 36:1012-1027.
Love, I. and Ariss, R. T. (2014); Macro-financial Linkages in Egypt: A Panel Analysis of Economic Shocks and Loan Portfolio Quality, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, No. 28: 158-181.
Marcucci, J. and Quagliariello, M. (2008); Is Bank Portfolio Riskiness Procyclical? Evidence from Italy Using a Vector Auto regression, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, No. 18: 46-63.
Mishkin, F. S. (2010); The Economics of money, Banking and financial markets, ninth edition, Addison-Wesley.
Nkusu, M. (2011); Nonperforming Loans and Macrofinancial Vulnerabilities in Advanced Economies, IMF Working Paper, No. 11/161.
Pesola, J. (2001); The Role of Macroeconomic Shocks in Banking Crises, Bank of Finland Discussion Papers, No. 6: 1-46.
Pesola J. (2007); Financial Fragility, Macroeconomic Shocks and Banks’ Loan Losses: Evidence from Europe, Bank of Finland Discussion Papers, No. 15: 1-33.
Quagliariello, M. (2007); Banks’ Riskiness over the Business Cycle: A Panel Analysis on Italian Intermediaries, Applied Financial Economics, No. 17: 119-138.
Reinhart, C. and Rogoff, K. (2010); From Financial Crash to Debt Crisis, NBER Working Paper, No. 15795: 1-44.
Rinaldi, L. and Sanchis-Arellano, A. (2006); Household Debt Sustainability: What Explains Household Non-performing Loans? An Empirical Analysis, ECB Working Paper, No. 570: 1-33.
Salas, V. and Saurina, J. (2002); Credit Risk in Two Institutional Regimes: Spanish Commercial and Savings Banks, Journal of Financial Services Research, No. 22: 203-224.
Timmermans, T. (2001); Monitoring The Macroeconomic Determinants of Banking System Stability, Bank for International Settlements 1.
Zribi, N. and Boujelbene, Y. (2011); The Factors Influencing Bank Credit Risk: The Case of Tunisia, Journal of accounting and Taxation.
 
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 5، شماره 17
فروردین 1395
صفحه 81-108

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار