بررسی اثر نوسانات ارزی بر الگوی صادراتی ایران (رهیافت غیر خطی، مارکف-سویچینگ)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشکاه تبریز

چکیده

اثر نوسانات نرخ ارز بر اقتصاد همواره از بزرگ­ترین­ دغدغه­هایی است که بعد از معرفی سیستم نرخ ارز شناور به­وجود آمد. این نوسانات منجر به بالا رفتن نااطمینانی نسبت به نرخ ارز و در نتیجه ایجاد اختلال در جریان تجارت می­شود. نوسانات نـرخ ارز باعث افـزایش ریسک سرمایه­گذاری در اقتصاد شده که این نااطمینانی منجر به خروج نهادهای ریسک­گریز می­شود و همواره ثبات و آرامش سایر بخش­های اقتصادی را نیز تحت­الشعاع خود قرار می­دهد. از این جهت بررسی آثار این نوسانات بر بخش تجارت همواره مورد توجه کارشناسان اقتصادی بوده است. از آن­جایی­که در بسیاری از مطالعات اثر نوسانات نرخ ارز را بر کل صادرات در ایران مورد بررسی قرار داده شده است، الزاماً آثار این نوسانات بر بخش­های صادراتی خاص مشخص نمی­شود از این جهت هدف این مطالعه بررسی اثر نوسان نرخ ارز بر صادرات بخش­های مختلف در ایران طی دوره­ی زمانی 1390:2-1380:1 و با استفاده از رهیافت غیرخطی مارکف-سؤیچینگ می­باشد که تغییرات رخ داده در الگوی صادراتی و سهم بخش­های مختلف از کل صادرات را به­خوبی شناسایی می­کند. نتایج حاکی از اثر متفاوت شوک­های ارزی بر صادرات بخش­های مختلف است که نشان می­دهد در طول دوره­ی بحران مالی صادرات 5 بخش مورد بررسی از افزایش قابل­توجهی برخوردار بوده است. با این­حال کم­توجهی سیاست­گذاران به صادرات غیرصنعتی، روند صادرات این بخش­ها را آسیب­پذیرتر و پرنوسان­تر کرده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Exchange Rate Fluctuations on the Exports Patterns of Iran

نویسندگان [English]

  • Alireza kazeroni 1
  • elnaz hassannezhad 2
  • omid maniee 3
چکیده [English]

Since the collapse of Bretton Woods system and emergence of floating exchange rate regime, the world economy has been exposed to a higher uncertainty associated with greater foreign exchange rate fluctuations and volatility which could disturb world trade flow. Among different sectors of Iranian economy, the non-oil exports of Iran seem to react more to these fluctuations. The impact of exchange rate shocks on Iranian exports as an aggregate have been evaluated by previous studies. As a case study, the main objective of this study has been to investigate the effects of exchange rate shocks on the exports of different sectors of Iranian economy over 2002-2011 using a nonlinear Markov-Switching model. The empirical results suggest that the exchange rate shocks have changed the pattern of overall exports as well as export shares of the various segments of Iranian economy. The main conclusion reveals that the sectorial exports have responded differently to the exchange rate shocks. Moreover, despite positive effects of the exchange rate volatility on the exports of 5 sectors under study by the world financial crisis, the lack of attention to the non-oil exports by the policy makers has led to vulnerability of these sectors to the volatility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange rate Fluctuations
  • Real exchange rate
  • Markov-Switching Model
توکلی، اکبر و سیاح، محسن (1389)؛ "تاثیر نوسانات نرخ ارز بر فعالیت­های اقتصادی کشور"، فصلنامه پول و اقتصاد، 4: 59-77.
سامتی، مرتضی؛ خانزادی، آزاد و یزدانی، مهدی (1389)؛ "بررسی فرضیه وجود اثرات نامتقارن شوک­های نرخ ارز بر سطح تولید و قیمت"، فصلنامه پول و اقتصاد، 4: 35-57.
عسگری، منصور (1387)؛ "اثر نوسانات نرخ واقعی ارز بر عملکرد صادرات صنایع منتخب ایران"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 48: 103-131.
کازرونی، علیرضا؛ رضازاده، علی و محمدپور، سیامک (1390)؛ "اثرات نامتقارن نوسان­های نرخ واقعی ارز بر صادرات غیرنفتی ایران رویکرد غیر خطی مارکوف- سویچینگ"، فصلنامه تحقیقات مدل­سازی اقتصادی، 5: 154-178.
کمیجانی ، اکبر؛ ابراهیمی ، سجاد (1392)؛ "اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد بهره­وری در کشورهای در حال توسعه با لحاظ سطح توسعه­ی مالی"، فصلنامه مطالعات اقتصاد کاربردی ایران، 2، 6: 1-27.
مانی، محمدعلی و زیرک، محمود (1383)؛ "تأثیر شرایط عدم اطمینان ناشی از نوسانات نرخ ارز بر صادرات غیر نفتی ایران (دوره سال­های 79-1338)"،  فصلنامه پیک نور، 2، 4: 16-27.
مهرآبی بشرآبادی، حسین؛ شرافتمند، حبیبه، و باغستانی، علی­اکبر (1389)؛ "بررسی تأثیر شوک­های نرخ ارز و شکاف تولید بر تورم در ایران"، مجله دانش و توسعه، 18، 33: 1- 20.
Dekle, R. and Ryoo, H. (2007); “Exchange rate fluctuationns, financing constraints,heging,and exports: Evidence from firm level data”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 17(5): 437-451.
Demez, S. and Ustaoğlub, M. (2012); “Exchange-Rate Volatility’s Impact on Turkey’s Exports: An Empirical Analyze for 1992-2010”, Social and Behavioral Sciences, 41: 168-176.
Fang, W.; Lai, Y. and Thompson, H. (2007); “Exchange rates, exchange risk, and Asian export revenue; International Review of Economics & Finance, 16(2): 237-254.
Fontaigne, L.G. and Freudenberg, M. (1999); “Endogenous Symmetry of Shocks in a Monetary Union”, Open Economies Review, 10(3): 263-28.
Hall, S.; Hondroyiannis, G.; Swamy, P.A.V.B.; Tavlas, G. and Ulan, M. (2010); “Exchange- rate volatility and export performance: Do emerging market economies resemble industrial countries or other developing countries?”, Economic Modelling, 27(6): 1514-1521.
Hamilton, J. (1989); “A New Approach to the Economic Analysis of Nonstationary Time Series and the Business Cycle”,  Econometrica, 57(2): 357-384.
Kandil, M. (2008); “The asymmetric effects of exchange rate fluctuations on output and prices: Evidence from developing countries” , The journal of International Trade & Economic development, 17(2):257-296.
Kandil, M.; Berument, H. and Dincer, N. (2007); “The effects of exchange rate fluctuations on economic activity in Turkey”,Journal of Asian Economics, 18(3): 466-489.
Kenzie, M.D. (1998); “The Impact of Exchange Rate Volatility on Australian Trade Flows”,  Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 8(1): 21-38.
Kenzie, M.D. (1999); “The impact of exchange rate volatility on international trade flows”, Journal of Economic Surveys, 13 (1): 71–106.
Klein, M.W. (1990); “Sectoral Effects of Exchange Rate Volatility on United States Exports”, Journal of International Money and Finance, 9(3):  299 – 308.
Liao, W.; Shi, K. and Zhiwei, ZH. (2012); “Vertical trade and china's export dynamics”, china Economic Review, 23(4): 763-775.
Rahman, S. and Serletis, A; (2009); “The effects of exchange rate uncertainty on exports, Journal of Macroeconomics, 31( 3): 500-507.
Serenis, D. and Tsounis, N. (2013); Exchange Rate Volatility and Foreign Trade: The case for Cyprus and Croatia”. Procedia Economics and Finance, 5: 677-685.
Smaghi, L. (1991); “Exchange rate volatility and trade: Why is it so difficult to find any empirical relationship?”, Applied Economics, 23 (5): 927-935.