برآورد ارزش اقتصادی نهادۀ انرژی برق در صنایع انرژی‌بر ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، گروه اقتصاد، دانشکدۀ جامعه و حکمرانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی، تهران، ایران

2 استاد گروه اقتصاد، دانشکدۀ معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

چکیده

انرژی برق یکی از مهم‌ترین نهاده‌های تولید در صنایع مختلف و به‌خصوص صنایع انرژی‌بر است. در ایران این نهاده به‌عنوان مشوق فعالیت‌های صنعتی، پایین‌تر از قیمت تمام‌شده به صنایع تحویل می‌شود؛ این نوع قیمت‌گذاری ازطرفی موجب سودآوری صنایع انرژی‌بر و ازطرف دیگر موجب کاهش رشد سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق شده است. در این پژوهش با استفاده از داده‌های منتشر شده برای سال‌های 1382 الی 1398 شمسی صنایع کشور، صنایع انرژی‌بر مشخص شده و مدل تابلویی تابع تولید این صنایع برآورد شده است. در این مدل معنی‌داری بعضی از ضرایب مدل در سطح قابل‌قبول نمی‌باشد؛ لذا مدل تابع تولید به‌صورت سرانه و هم‌چنین پویا برآورد شده و درنتیجه معنی‌داری همۀ ضرایب تأیید می‌شود. بر این‌مبنا، ارزش تولید نهایی این صنایع به ازاء واحد انرژی برق مصرفی، محاسبه‌شده و به‌عنوان ارزش اقتصادی نهادۀ انرژی برق درنظر گرفته می‌شود. طبق این نتایج در صنعت انرژی‌بر«تولید مواد شیمیایی و فرآورده‌های شیمیایی»، ارزش اقتصادی کوتاه‌مدت و بلندمدت نهادۀ انرژی برق حدود 6/5 تا 5/6 برابر متوسط بهای پرداخت‌شده برای این نهاده می‌باشد. این نسبت در صنعت «تولید سایر فرآورده‌های معدنی غیرفلزی» حدود 8/1 تا 2 و برای صنعت «تولید فلزات پایه» حدود 4/1 تا 7/1 می‌باشد. این نسبت به‌طور متوسط در کل صنعت کشور حدود 9/2 تا 5/3 می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Economic Valuation of Electricity Input in Iranian Energy-Intensive Industries

نویسندگان [English]

  • S eyed Mahdi Nikzad Hoseini 1
  • Mahdi Sadeghi Shahdani 2
1 M.A. Student in Economic Sciences, Department of Economics, Faculty of Society and Governance, Electronic Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor, Economic Dept. Faculty of Islamic Studies and Economics, Imam Sadiq (A.S) University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Electric energy is one of the most significant production inputs in various industries, especially energy-intensive industries. As an incentive for industrial activity, this input is delivered to Iranian industries at prices below their cost. In one sense, this type of pricing has made energy-intensive industries profitable, while on the other hand, it has reduced investment in electricity generation industries. The current study uses published data from 2003 to 2019 of the country’s industries to identify energy-intensive industrial groups. Their production function estimate using dynamic, per capita panel model. On the basis of the marginal production value of these industries, the economic value of electric energy input was calculated. This study indicates that in the energy-intensive industry of “Manufacture of chemicals and chemical products”, the short-term and long-term economic value of electric energy input is approximately 5.6 to 6.5 times the average price paid for it. This ratio is approximately 1.8 to 2 in the “Manufacture of other non-metallic mineral products” and 1.4 to 1.7 in the “Manufacture of basic metals” energy-intensive industries. The average of this ratio is about 2.9 to 3.5 for entire Iranian industry ranges.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electrical Energy Input
  • Energy-Intensive Industries
  • Economic Value
  • Production Function
  • Marginal Product Value
  • Dynamic Panel Model

مراجع

- تهامی‌پور، مرتضی، (1396). «ارزش اقتصادی، رویکردی برای مدیریت تقاضای آب در مصارف صنعتی - مطالعۀ موردی: صنایع تولید مواد شیمیایی».  آب و فاضلاب، 28(1): 74-83. DOI: 10.22093/WWJ.2017.39476
- سوری، علی، (1400). اقتصادسنجی (پیشرفته). جلد دوم، نورعلم.
- صادقی‌شاهدانی، مهدی، و اشرف‌زاده، علی، (1396). اقتصادسنجی عمومی-نظریه و کاربرد. دانشگاه امام‌صادق(ع).
- صمدی، سعید؛ شریفی، علیمراد؛ احمدزاده، عزیز؛ و خانزادی، آزاده، (1388). «جانشینی بین نهادهی انرژی با سرمایه در بخش فلزات اساسی». مجلۀ تحقیقات اقتصادی 44(4): 129-155. DOR: 20.1001.1.00398969.1388.44.4.6.6
- قدمی فیروزآبادی، علی؛  سلگی، موسی؛ سلیمی، علیرضا، (1401). «ارزش‌گذاری اقتصادی و بهره‌وری آب دو محصول گندم و جو در استان همدان». نشریه آبیاری و زهکشی ایران 16(2): 308-318 DOR: 20.1001.1.20087942.1401.16.2.4.3
- محبی، حسن؛ انصاری سامانی، حبیب؛ و حاج‌امینی، مهدی، (1398). «تحلیل وضعیت مصرف آب در صنایع استان یزد». بررسی مسائل اقتصاد ایران، 6(2): 175-193. DOI: 10.30465/CE.2020.5427
- محبی، حسن؛ انصاری سامانی، حبیب؛ حاج‌امینی، مهدی؛ مرادی، غلامحسین، (1401). «برآورد ارزش اقتصادی آب در صنایع استان یزد: رهیافت ارزش تولید نهایی آب». فصلنامۀ سیاست‌های مالی و اقتصادی، ۱۰(۳۹): ۱۱۷-۱۴۱. http://qjfep.ir/article-1-1427-fa.html
- مرکز آمار ایران، (1382-1399). جداول آماری کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر سال 1381 الی 1398 کل کشور. بازیابی از سایت مرکز آمار ایران: www.amar.org.ir
- مرکز آمار ایران، (1387). طبقه‌بندی فعالیت‌های اقتصادی ایران برمبنایISIC rev4. بازیابی از سایت مرکز آمار ایران: www.amar.org.ir
- مرکز آمار ایران، (1390-1398، 1401). جداول مقدار مصرف انرژی در کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر سال 1382 الی 1398. بازیابی از سایت مرکز آمار ایران: www.amar.org.ir
- مرکز آمار ایران، (1400). شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت از 1375 تا 1398 برمبنای سال 1390. بازیابی از سایت مرکز آمار ایران: www.amar.org.ir
- مولایی، محمد، (1384). «بررسی و مقایسه بهره‌وری گروه‌های مختلف صنعتی کوچک و بزرگ ایران».  فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی ایران، 7 (22): 157-176. https://ijer.atu.ac.ir/article_3780.html?lang=fa
- وزارت نیرو، (1389-1400). ترازنامۀ انرژی سال‌های 1387 الی 1398. وزارت نیرو، معاونت اموربرق و انرژی. بازیابی از سایت دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد کلان برق و انرژی https://pep.moe.gov.ir
 
- Azadeh, A.; Ghaderi, S. & Sohrabkhani, S., (2008). “Annual Electricity Consumption Forecasting by Neural Network in High Energy Consuming Industrial Sectors”. Energy Conversion and Management, 49: 2272–2278. DOI: 10.1016/j.enconman.2008.01.035
- Besanko, D. A.; Braeutigam, R. R. & Gibbs, M. J., (2020). Microeconomics. John Wiley & Sons, Inc.
- Branson, W. H., (1989). Macroeconomic Theory and Policy. Harper & Row Publishers.
- Ghadami Firouzabadi, A.; Solghi, M. & salimi, A., (2022). “Economic valuation and water productivity of wheat and barley crops in Hamadan province”. Iranian Journal of Irrigation & Drainage, 16(2): 308-318. (In Persian). DOR: 20.1001.1.20087942.1401.16.2.4.3
- Grammatikopoulou, I.; Sylla, M. & Zoumides, C., (2020). “Economic Evaluation of Green Water in Cereal Crop Production: A Production Function Approach”. Water Resources and Economics, 29: 100148. DOI: 10.1016/j.wre.2019.100148
- Gujarati, D., (2015). Econometrics by Example. Palgrave.
- Gujarati, D. N. & Porter, D. C., (2009). Basic Econometrics (5th ed.). McGraw-Hill.
- Kim, H.-J.; Han, S.-M. & Yoo, S.-H., (2018a). “Measuring the Economic Benefits of Industrial Natural Gas Use in South Korea”. MDPI Sustainability, 10(7): 2239. DOI: 10.3390/su10072239
- Kim, J. H.; Kim, H. H. & Yoo, H. S., (2018b). “The Marginal Value of Heat in the Korean Manufacturing Industry”. MDPI Sustainability, 10(6): 1830. DOI: 10.3390/su10061830
- Ku, S.-J. & Yoo, S.-H., (2012). “Economic Value of Water in the Korean Manufacturing Industry”. Water Resour Manage, 26: 81–88 (2012). DOI: 10.1007/s11269-011-9905-z
- Lim, K.-M. & Yoo, S.-H., (2016). “Economic Value of Electricity in the Korean Manufacturing Industry”. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 11 (6): 542-546. DOI: 10.1080/15567249.2012.673691
- Mankiw, G. N., (2021). Principles of Economics. CENGAGE.
- Ministry of Energy. (2010-2021). Energy balance sheet for the years 2008 to 2019. Ministry of Energy, Deputy of Electricity and Energy Affairs. (In Persian). https://pep.moe.gov.ir
- Mohebbi, H.; Ansari Samani, H. & Hajamini, M., (2020). “Assessing Water Consumption in Yazd Province Industries”. Journal of Iranian Economic Issues, 6(2): 175-193. (In Persian).  DOI: 10.30465/CE.2020.5427
- Mohebbi, H.; Ansari Samani, H.; Hajamini, M. & Moradi, G., (2022). “Economic value of water in the manufacturing industry of Yazd Province: Value of marginal product approach”. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 10(39): 117-141. (In Persian). http://qjfep.ir/article-1-1427-fa.html
- Mowlaei, M., (2005). “The Analysis and Comprison of Productivity of Different Small and Large Scale Industrial Groups in Iran”. Iranian Journal of Economic Research, 7(22): 157-176. (In Persian). https://ijer.atu.ac.ir/article_3780.html?lang=en
- Park, S.-Y. & Yoo, S.-H., (2013). “The Economic Value of LNG in the Korean Manufacturing Industry”. Energy Policy, 58: 403-407. DOI: 10.1016/j.enpol.2013.03.031
- Rodríguez-Tapia, L.; Revollo-Fernández, D. A.; Morales-Novelo, J. A. & Medina-Rivas, C. M., (2021). “Water in Mexican industry - an Economic Value Study”. Applied Economics, 53(41): 4799-4809 DOI: 10.1080/00036846.2021.1908948
- Sadeghi Shahedani, M. & Ashrafzadeh, A., (2017). General Econometrics - Theory and Application. Imam Sadiq University (AS). (In Persian)
- Samadi, S.; Sharifi, A.; Ahmadzadeh, A. & Khanzadi, A., (2010). “Substitutability Between Energy and Capital in Basic Metals Manufacturing”. Journal of Economic Research, 44(4): 129-155. (In Persian). DOR: 20.1001.1.00398969.1388.44.4.6.6
- Statistical Centre of Iran. (2003-2020). Statistical tables of industrial manufactures with 10 workers and more from 2002 to 2019 throughout the country. www.amar.org.ir
- Statistical Centre of Iran. (2009). Classification of Iran's economic activities based on ISIC rev4. (In Persian). www.amar.org.ir
- Statistical Centre of Iran. (2011-2019, 2022). Tables of the amount of energy consumption in industrial manufactures with 10 workers and more from 2003 to 2019. (In Persian). www.amar.org.ir
- Statistical Centre of Iran. (2020). Producer price index of the industrial sector from 1996 to 2019 based on 2011. (In Persian). www.amar.org.ir
- Suri, A., (2021). Econometrics (Advanced), second volume. Noor-e-Elm. (In Persian).
- Tahami Pour Zarandi, M., (2017). “Economic Value Approach to Industrial Water Demand Management, A Case Study of Chemical Plants”. Journal of Water and Wastewater, 28(1): 74-83. (In Persian). DOI: 10.22093/wwj.2017.39476
- Vasquez-Lavín, F.; Vargas, L. O.; Hernandez, J. I. & Ponce Oliva, R. D., (2020). “Water Demand in the Chilean Manufacturing Industry: Analysis of the Economic Value of Water and Demand Elasticities”. Water Resources and Economics, 32: 100159 DOI: 10.1016/j.wre.2020.100159
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 12، شماره 48
بهمن 1402
صفحه 133-160

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار