تأثیر مالی‌سازی بر سرمایه‌گذاری واقعی شرکت‌های غیرمالی طی سال‌های 1398-1388 با استفاده از روش داده‌های تابلویی چندسطحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 استاد گروه اقتصاد، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مخاطره‌های رشد بازارها، نهادها و ابزارهای مالی، عدم پشتیبانی آن‌ها از سرمایه‌گذاری در بخش واقعی است که به این پدیده، مالی‌شدن یا مالی‌سازی اقتصاد اطلاق می‌شود و از اوایل دهۀ 1980م. شواهد فزاینده‌ای درخصوص رواج این پدیده در کشورهای مختلف گزارش شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی اثر مالی‌شدن اقتصاد بر سرمایه‌گذاری واقعی شرکت‌های غیرمالی است. با توجه به رشد بازارهای مالی در سال‌های اخیر از یک‌طرف، و تفاوت معنادار بازدهی در این بازار در مقایسه با سایر بازارها از طرف دیگر، مطالعۀ توسعۀ مالی‌شدن در اقتصاد ایران و ارزیابی اثر آن بر تشکیل سرمایه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. برای ارزیابی این موضوع تغییرات سرمایه‌گذاری واقعی شرکت‌های غیرمالی فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازۀ 1388-1398 مورد مطالعه قرار گرفته و تأثیرپذیری آن از شاخص‌های مالی‌شدن شامل سودهای نقدی پرداخت شده و درآمدهای غیرعملیاتی شرکت‌ها برآورد شده است. استراتژی این مطالعه در تخمین مدل استفاده از مدل داده‌های تابلویی چندسطحی  بوده و شرکت‌ها در چهار سطح و گروه تفکیک شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل، مطابق انتظار بوده، نشان می‌دهد که پس از کنترل اثر سایر عوامل، مالی‌شدن اثر منفی و معناداری بر سرمایه‌گذاری دارد.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effects of Financialization on the Physical Investment of Non-Financial Companies Listed in Tehran Stock Exchange Over 1388-1398 Used Multilevel Panel Data

نویسندگان [English]

  • Majid Haji 1
  • Ali Nasiri Aghdam 2
  • Teymoor Mohammadi 3
  • Abbas Shakeri 3
1 Ph.D. student, Department of Economics, Faculty of Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Economics, Faculty of Economics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

One of the dangers of the growth of markets, institutions and financial instruments is their lack of support for investment in the real sector, which is referred to as the phenomenon of financialization, and since the early 1980s, there is growing evidence of its prevalence. The phenomenon has been reported in different countries. The purpose of this study is to evaluate the effect of financial financing on the real investment of non-financial corporations. Given the growth of financial markets in recent years on the one hand, and the significant difference in returns in this market compared to other markets on the other hand, the study of financial development in the Iranian economy and its impact on capital formation is very important. To assess this issue, the changes in real investment of non-financial companies listed on the Tehran Stock Exchange in the period 2009-2019 have been studied and its impact on financing indicators are estimated including cash dividends paid and non-operating income of the company. The strategy of this study in estimating the model is to use a multi-level panel data model and companies are divided into 4 levels and groups. One of the innovations of this study, in addition to the novelty of the subject, is the use of models based on multilevel panel data. In addition, by using the multi-level panel data model and dividing companies into 4 levels and groups, the effect of independent variables on the dependent variable of the model, means the real investment of non-financial companies is confirmed in each economic sectors and its subgroups as well as the type of ownership of listed companies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financialization
  • Physical Investment
  • Stock Exchange
  • Multilevel Panel Data

مراجع

- ابوذری، ایوب؛ شهیکی‌تاش، محمد نبی؛ و کرانی، عبدالرضا، (1397). «بررسی پدیده مالی شدن در اقتصاد ایران». سیاست‌های راهبردی و کلان، 6 (22): 67-84
- اعلایی، محمدمهدی؛ محمدی، حسین؛ و اصغرنژاد، الهام، (1393). «بررسی عوامل مؤثر بر توسعه مالی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی». سیاست‌های  راهبردی و کلان، 2: 37-25.
- ﺑﺎزرﮔﺎن، ﻋﺒﺎس؛ ﺳـﺮﻣﺪ، زﻫﺮه؛ و ﺣﺠـﺎزی، اﻟﻬـﻪ، (1379). روشﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴـﻖ در ﻋﻠـﻮم رﻓﺘـﺎری. ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ آﮔﻪ.
- تقوی، مهدی؛ امیری، حسین؛ و محمدیان، عادل، (1390). «توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای منا با استفاده از روش پانل دیتای GMM». دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 4 (2): 82-63
- ﺣﺎﻓﻆﻧﻴﺎ، ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ، (1382). ﻣﻘﺪﻣﻪای ﺑـﺮروش ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ. ﭼﺎپ ﻫﺸﺘﻢ، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ.
فتحی، سعید؛ آذربایجانی، کریم؛ تقوی زاده یزدی، ایمان و عسگرنژاد نوری، باقر. (1392). تحلیل تأثیر مالی شدن بر سرمایه گذاری واقعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های حسابداری مالی، 5(1)، 51-66.
- دﺳﻴﻨﻪ، ﻣﻬﺪی؛ اﺣـﺪی ﺳـﺮﻛﻨﻲ، ﺳﻴﺪ ﻳﻮﺳـﻒ؛ و ﻧﻮری‌ﻓﺮ، ﻳﺪاﻟﻪ، (1388). «ارزﻳﺎﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ و ﺗﺼـﻤﻴﻤﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬاری ﻣﻨﺎﺑﻊ در داراﻳﻲﻫـﺎی ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎی ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان». ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ، 6، 16: 18-29.
- ﻣـﺮادی، ﺟـﻮاد؛ و اﺣﻤـﺪی، ﻏﻼﻣﺮﺿـﺎ، (1389). «ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣؤﺛﺮ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری ﺷﺮﻛﺖﻫـﺎ در ﻋﺮﺻـﻪ ﺑﺎزارﻫـﺎی ﻧـﺎﻗﺺ». ﭘـﮋوﻫﺶﻫـﺎیﺣﺴﺎﺑﺪاری ﻣﺎﻟﻲ، 3 (2: 8): 136-125
- محمدی، تیمور؛ ناظمان، حمید؛ خداپرست پیرسرایی، یونس، (1393). «بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی». اقتصاد انرژی ایران، 3: 178-151
- گرشاسبی، علیرضا؛ و یوسفی‌دیندارلو، مجتبی، (1395). «بررسی اثرات تحریم بین المللی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران». تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 25: 129-175.
- مهرآرا، محسن؛ السادات مجدزاده، مطهره؛ غضنفری، آرزو، (1394). «بررسی عوامل تعیین کننده سرمایه‌گذاری خصوصی در ایران مبتنی بر روکرد میانگین گیری بیزینی (BMA)». سیاست گذاری اقتصادی، 7 (14): 1-29.
 
- Abuzari, A.; Shahikitash, M. N. & Karani, A. R., (2017). “Investigating the phenomenon of financialization in Iran's economy”. Strategic and macro policies, 6 (22): 67-84
- Aglietta, M. & Breton, R., (2001). “Financial systems, corporate control and capital accumulation”. Economy and Society, 30(4): 433–466.
- Alaei, M. M.; Mohammadi, H. & Asgharanjad, E., (2014). “Investigation of factors affecting financial development in member countries of the Islamic Conference”. Strategic and macro policies, 2: 25-37.
- Bazargan, A.; Sarmad, Z. & Hijazi, E., (1379). Research methods in behavioral sciences. Tehran: Agha Publishing.
- Crotty, J. & Goldstein, J. P., (1992). “A Marxian-Keynesian theory of investment demand: Empirical evidence”. In: Moseley, F. and E. Wolff (eds.), International Perspectives on Profitability and Accumulation, Edward Elgar.
- Crotty, J., (1990). “Owner-manager conflict and financial theory of investment stability: A critical assessment of keynes, tobin, and minsky”. Journal of Post Keynesian Economics, 12 (4): 519-542
- Crotty, J., (1993). “Rethinking marxian investment theory: Keynes-minsky instability, competitive regime shifts and coerced investment”. Review of Radical Political Economics, 25(1): 1-26.
- Crotty, J., (2000). “Structural contradictions of the global neoliberal regime”. Review of Radical Political Economics, 32 (3): 361-368.
- Crotty, J., (2005). “The Neoliberal Paradox: The Impact of Destructive Product Market Competition and ‘Modern’ Financial Markets on Nonfinancial Corporation Performance in the Neoliberal Era”. In: Epstein, G. (ed) Financialization and the World Economy, Northampton, MA: EdwardElgar.
- Crotty, J., (2005). “The Neoliberal Paradox: The Impact of Destructive Product Market Competition and ‘Modern’ Financial Markets on Nonfinancial Corporation Performance in the Neoliberal Era”. In: Epstein, G. (ed) Financialization and the World Economy, Northampton, MA: EdwardElgar.
- Crotty, J., (2002). “The effects of increased product market competition and changes in financial markets on the performance of non-financial corporations in the neoliberal era”. Political Economy Research Institute Working Paper, No. 44.
- Davis, L., (2016). “Identifying the ‘financialization’ of the nonfinancial corporation in the US economy: a decomposition of firm-level balance sheets”. Journal of Post Keynesian Economics, 39(1): 115–141.
- Demir, F., (2007). “Private Investment, Portfolio Choice and Finacialization of Real Sectors in Emerging Markets”. Munich Personal Re Pec Archive (MPRA) No. 3835, University of Oklahoma.
- Duménil, G. & Lévy, D., (2004a). “Capital Resurgent”. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Duménil, G. & Lévy, D., (2004b). “The real and financial components of profitability (USA 1952-2000)”. Review of Radical Political Economics, 36 (1): 82-110.
- Dwyer, A.; Holloway, J. & Wright, M., (2012). “Commodity Market Financialization: A Closer Look at the Evidence”. Bulletin, March Quarter, Reserve Bank of Australia.
- Eichner, A., (1976). Megacorp and Oligopoly: Micro Foundations of Macro Dynamics”. Cambridge: Cambridge University Press.
- Eisner, R., (1974). “Econometric studies of investment behavior: A comment”. Economic Inquiry, 12(1): 91-104.
- Epstein, G., (2005). “Introduction: Financialization and the World Economy”. In: Epstein, Gerald (ed.), Financialization and the World Economy, Cheltenham and Northampton: Edward Elgar.
- Fathi, S.; Azarbaijani, K.; Taghavizadeh Yazdi, I. & Asgranjad Nouri, B., (2012). “Analysis of the impact of financialization on real investment in companies listed on the Tehran Stock Exchange”. Financial Accounting Research, 5(1): 51-66.
- Galbraith, J., (1967). The New Industrial Tate. New York, New American Library.
- Garshasbi, A. & Yousefi Dindarlou, M., (2015). “Investigating the effects of international sanctions on Iran's macroeconomic variables”. Economic Modeling Research, 25: 129-175.
- Gelbard, Enrique, A. & Sergio Pereira, L., (1999). “Measuring financial development in Sub-Saharan Africa”. IMF Working Paper 99/105 (Washington: International Monetary Fund).
- Gelman, A. & Hill, J., (2007). “Data analysis and Multilevel / Hiearchial Models”. Cambridge: Cambridge University Press.
- Greenwood, R. & Scharfstein, D., (2013). “The growth of finance”. The Journal of Economic Perspectives 27(2).
- Guti´errez, G. & Philippon, T., (2016). Investment-less growth: an empirical investigation. NBER Working Paper 22897.
- Hafzania, M., (2012). Introduction to the research method in humanities. 8th edition, Tehran: Samt Publications.
- Hein, E. & Van Treeck, T., (2010). “Financialization and rising shareholder power in Kaleckian/Post-Kaleckian models of distribution and growth”. Review of Political Economy, 22(2): 205–233.
- Jbili, A.; Vicente, G. & Amer, B., (1997). “Financial systems and reform in the gulf cooperation council countries”. (Unpublished; Washington: International Monetary Fund).
- Khan, M. S. & Abdelhak S. S., (2000). “Financial development and economic growth: an overview”. IMF Working Paper 00/209 (Washington: International MonetaryFund).
- Kopcke, R. & Brauman, R., (2001). “The performance of traditional macroeconomic models of businesses’ investment spending”. New England Economic Review, 2: 3-39.
- Krippner, G., (2005). “The financialization of the American economy”. Socio- Economic Review, 3(2): 173-208.
- Mehrara, M.; Elsadat Majdzadeh, M. & Ghazanfari, A., (2014). “Investigating the determinants of private investment in Iran based on the Bayesian Averaging (BMA) approach”. Economic Policy, 7(14): 1-29.
- Mohammadi, T.; Nazman, H. & Khodaparast Pirsarai, Y., (2013). “Investigating the dynamic causal relationship between financial development, trade openness and economic growth”. Iran Energy Economy, 3: 178-151
- Moradi, J. & Ahmadi, Gh., (1389). “Determining the influencing factors on the investment behavior of companies in the field of imperfect markets. Financial Accounting Research, 3 (2: 8): 136-125
- Orhangazi, Ö., (2008). “Financialization and Capital Accumulation in the Non-Financial Corporate Sector”. Cambridge Journal of Economics, 32 (6): 863–886.
- Taqvi, M.; Amiri, H. & Mohammadian, A., (2010). “Financial development and economic growth in MENA countries using GMM panel data method”. Financial Knowledge of Securities Analysis, 4(2): 63-82
- Tori, D. & Onaran, O., (2018), “The effects of financialization on investment: evidence from firm-level data for the UK”. Cambridge Journal of Economics, 42 (5): 1393–1416.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 12، شماره 45
فروردین 1402
صفحه 47-78

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار