تأثیر اجرای طرح تحول سلامت بر شاخص مشارکت مالی عادلانه در ایران با استفاده از داده‌های شبه پنل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا

3 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا

4 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا

چکیده

در این مقاله تأثیر اجرای طرح تحول سلامت بر شاخص مشارکت مالی عادلانه خانوارهای ایرانی در تأمین هزینه­های سلامت با استفاده از داده­های شبه­پنل بررسی می­شود. بدین منظور با استفاده از روش پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت، شاخص مشارکت مالی عادلانه خانوارهای روستایی و شهری در دو حالت وزنی و غیر وزنی برای سال­های 1392 تا 1396 با نرم­افزار STATA13 و EXCEL محاسبه شده است. از ترکیب داده­های مقطعی هزینه-درآمد خانوار مرکز آمار ایران، داده­های شبه­پنل ساخته شده و شاخص مشارکت مالی عادلانه برای سرپرستان متولد 1323 تا 1372 در ده گروه سنی با اختلاف سنی پنج سال اندازه­گیری شده است. نتایج نشان می­دهند روند شاخص مشارکت مالی عادلانه در گروه سنی اول (متولدین 1323 تا 1327) در همه حالات موردبررسی، با شیب ملایم افزایش یافته است. مقایسه گروه­های سنی نشان می­دهد که میزان شاخص در گروه­های سنی جوان نسبت به سایر گروه­های سنی و در بخش شهری نسبت به بخش روستایی کمی بیشتر بوده است.  این شاخص در  حالت بررسی کل خانوارهای بخش روستایی در کشور از 811 /0 در سال 1392 به 823 /0 در سال 1396 و در بخش شهری نیز از 841/0 سال 1392 به 843/0 در سال 1396 رسیده است. نتایج بیان­کننده آن است که پس از اجرای طرح تحول سلامت تغییر چشمگیری در بهبود شاخص مشارکت مالی عادلانه در سطح کل کشور در دو بخش روستایی و شهری در بخش سلامت ایجاد نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impact of implementation of Health Reformation Plan on Fair Financial Contribution in Iran using Pseudo-Panel data

نویسندگان [English]

  • Mandana Atefi 1
  • Hossein Raghfar 2
  • Mir Hossein Mousavi 3
  • Esmail Safarzadeh 4
1 PhD student in Economics, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
2 Professor, Department of Economics, Al-Zahra University
3 Associate Professor, Department of Economics, Al-Zahra University
4 Assistant Professor, Department of Economics, Al-Zahra University
چکیده [English]

This study aims to analyze the Impact of Health System Reformation plan on the Fairness Financial Contribution Index (FFCI) based on the method proposed by WHO. The pseudo panel data is used between Iranian households in rural and urban areas. The household income-expenditure data that is available from 2014 to 2018 at Iran’s Statistic Centre is used to calculate the index for weighted and non-weighted households between total households and households with health expenditures. The heads of households that born between 1944 and 1993, were divided into ten age cohorts with a five-year interval. The EXCEL and STATA-SE13 used for calculating the index. The Fairness Financial Contribution Index from 2014 to 2018 has mild fluctuations in rural and urban areas.  FFC in the first generation (1944-1948) has increased slightly. The comparison of Fair Financial Contribution (FFCI) among ten cohorts showthat in most years the youngest generation and households in the urban area met higher Fair Financial Contribution (FFCI). The results indicate that the Fairness Financial Contribution Index (FFCI) in rural areas for total households in the country from 0/811 in 2014 reached 0/823 in 2018, following the implementation of the Health System Reformation plan. In urban areas, the Fairness Financial Contribution Index (FFCI) for total households in the country from 0/841 in 2014 reached to 0/843 in 2018.  According to the results of this research, the Health System Reformation plan during selected years has not improved the Fairness Financial Contribution Index (FFCI) for households in rural and urban areas. Health System Reformation plan during selected years has not improved the FFCI.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fairness Financial Contribution Index
  • Pseudo-panel
  • Health Reformation Plan
  • Iran

مراجع

امام قلی­پور، سارا. (1397). «عدالت در توزیع بار مالی هزینه­های بخش بهداشت و درمان در ایران». فصلنامه علمی ترویجی اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره 24: 131-147
حیدریان، ناهید، شقایق، وحدت. (1394). «تأثیر اجرای طرح تحول نظام سالمت بر پرداخت از جیب بیماران در بیمارستان‌های دولتی منتخب شهر اصفهان»، مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، 33(3)، 187-194.
جوشنی خبیری، مرتضی. (1395). تأثیر طرح تحول سلامت بر مشارکت عادلانه در تأمین مالی نظام ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد اقتصاد بهداشت، دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد.
دیتون، انگس. مترجم، فرهادی­پور، محمدرضا. (1396). فرار بزرگ، موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، سال 1396، چاپ اول.
دفتر سلامت خانواده و جمعیت معاونت سلامت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، بررسی کشوری سلامت سالمندان 1377.
راغفر، حسین و باباپور، میترا. (1393). «تجزیه‌وتحلیل رفتار بین نسلی هزینه‌ی مصرفی خانوارهای شهری با استفاده از داده‌های شبه تابلویی». فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 3(10):177-199
راغفر، حسین؛ واعظ مهدوی، زینب و سنگری مهذب، کبری. (1391). «تأثیر ناکارایی نظام بیمه­های درمانی در فقر خانوارهای کشور»، نشریه حکیم، 16(1):9-18
سمایی، کیان. (1390). بررسی بین نسلی پس­انداز، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شریف، تهران.
سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در سال 1404.
قانون برنامه پنج­ساله چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
موسوی، میرحسین؛ راغفر، حسین و فاضل، زهرا (1397). «سنجش عدالت در تأمین مالی هزینه­های سلامت خانوارها در برنامه­های توسعه­ای ایران». مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم، 21(1): 1-12
نعمانی، فروغ،. توفیقی، شهرام،. یحیوی ، جعفر،. صفایی لاری، مجید،. نوری زاده، مجید. (1398). «ارزیابی وضعیت شاخص مشارکت مالی عادلانه در نظام سلامت ایران: دوره مطالعاتی 1386 - 1395». فصلنامه علمی-پژوهشی بیمه سلامت ایران. 2(1): 1-16
واعظ­مهدوی، محمدرضا و واعظ­مهدوی، زینب. (1395).  «طرح تحول سلامت؛ ضرورت، چالش‌ها و چشم‌اندازها»، فصلنامه اقتصاد و جامعه، سال سیزده، شماره 1:29-22
Ahmed, Y., Racha, R. and Fathi Sakr, M. )2020(. “Equity of health-care financing: a progressivity analysis for Egypt”, Journal of Humanities and Applied Social Sciences.2020. ISSN: 2632-279X.
Ataguba, J. E.,  Asante, A., Limwattananon, S. (2018). “How to do (or not to do). A health financing incidence analysis”, Health Policy and Planning, 33: 436-444, 2018, 436-444, doi: 10.1093/heapol/czx188.
Asante, A., Price, J., Hayen, A., Wiseman, V., (2016). “Equity in health care financing in low- and middle-income countries: a Systematic review of evidence from studies using benefit and financing incidence analyses”. PLOS ONE | DOI:10.1371/journal.pone.0152866
Atashbar, T., Assari Arsni, A., Antoan, J., Bossert, T., (2017). “Iran’s Health Reform Plan: Measuring Changes in Equity Indices”, Iran Journal Public Health, Vol. 47, No.3, 390-396.
Christopher, J. L., Murray, Ke Xu., Klavus, J., Kawabata, K., (2003). “Assessing the Distribution of Household Financial Contributions to the Health System: Concepts and Empirical Application”, Health Systems Performance Assessment, 520.
Deaton, A. (1985). “Panel Data from Times Series of Cross-Sections”, Journal of Econometrics, 30 (1-2), 109-126
Deaton, A., Paxison, C. (1997). “International Choice and Inequality”, Journal of Political Economy, 102(3), 437-467.
Doorslear, Van E., Masseria, C. and Koolman, X. (2006). “Inequalities in access to medical care by income in developed countries”, 174(2): 177-183
Ke, Xu. (2005). Distribution of health payments and catastrophic expenditures: methodology.World Health Organisation.
Ke, Xu., Priyanks saksena. (2011). “The determinants of health expenditure”. World health organization, Geneva, Switzerland.
Loundberg, M., Wang, L. (2006). “Analyzing the Distributional Impact of Reforms”. World Bank.
Murry, CJL., Xu, K., Evans, D., (2003). “Assessing the distribution of household financial contributions to the health system: concepts and empirical application. In: Murray C.J.L., Evans D.B. Health System Performance Assessment”. (Debates, Methods and Empiricism). World Health Organization.
Sawyer, B., Claxon, G. (2019). “How do health expenditures vary across the population?”,  Agency for Healthcare Research and Quality, U.S. Peterson KFF. Health system tracker.
The World health report (2000). “Health systems: improving performance”. Geneva: World health organization.
The World health report (2003). “Health systems: improving performance”. Geneva: World health organization.
The World health report. (2004). “Distribution of Health Payments and Catastrophic Expenditures Methodology”. Geneva: World health organization.
The World health report. (2008). “Health System financing”. Geneva: World health organization.
The World health report. (2010). “Health systems financing The path to universal coverage”, Geneva: World health organization.
The World health organization. (2019) https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/universal-health-coverage-(uhc).
Waggstaff, A., Flores, G., Hsu, J., (2018). “Progress on catastrophic health spending in 133 countries: Retrospective Observation Study”. The Lancet Global Health. Volume 6 (2): 169-179.
Zhang, A., Nikoloski, Z., Mossialos, E,. (2017). “Does health insurance reduce out-of pocket expenditure? Heterogeneity among China’s middle-aged and elderly”, Social Science & Medicare 190:11-19, doi: 10.10.16/j.socscimed 2017.08.005.
Yardim, M., Cilingiroglu, N., Yardim, N. (2014). “Financial protection in health in Turkey: the effect of Health Transformation program”, Health policy and planning. 29: 177-192·  2013. DOI: 10.1093/heapol/czt002.
 
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 9، شماره 36
دی 1399
صفحه 35-67

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار