بررسی تأثیر نوسان رابطه مبادله بر پس‌انداز بخش خصوصی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه تبریز

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

نوسان رابطه مبادله به‌عنوان یکی از منابع اصلی نوسانات اقتصادی در اقتصاد­های درحال‌توسعه و مؤثر بر متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله پس­انداز بخش خصوصی، یکی از عوامل مهم و تعیین‌کننده در تشکیل سرمایه و رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. ایران ازجمله کشورهایی است که بخش بزرگی از درآمد­های صادراتی‌اش را درآمدهای حاصل از صادرات منابع نفتی تشکیل می­دهد؛ بنابراین با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی و نقش مهم پس­انداز در رشد و توسعه اقتصادی کشور، بررسی عوامل مؤثر بر پس­انداز خصوصی، ازجمله تأثیر نوسانات رابطه مبادله بر آن دارای اهمیت زیادی است. مطالعات اندکی در زمینه تأثیرگذاری نوسانات رابطه مبادله بر پس­انداز بخش خصوصی انجام شده است به‌طوری‌که در ایران تاکنون چنین مطالعه­ای انجام نشده است. لذا تحقیق حاضر با استفاده از داده­های سری زمانی سال­های 1360 تا 1396 به بررسی تأثیر نوسان رابطه مبادله بر پس­انداز بخش خصوصی در ایران پرداخته است. در این مطالعه با بهره­گیری از الگوی GARCH به محاسبه­ی میزان نوسانات رابطه‌ی مبادله‌ی کشور برای سال‌های مذکور پرداخته شده است و اثر نوسانات رابطه مبادله  بر پس­انداز بخش خصوصی با استفاده از الگوی خود توضیحی با وقفه‌های گسترده (ARDL) و مدل تصحیح خطا (ECM) را موردبررسی قرار داده شده است. همچنین به‌منظور بررسی ثبات ضرایب مدل، از آزمون­های پسماند تجمعی (CUSUM) و مجذور پسماند تجمیع (CUSUMQ) استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده در این مطالعه حاکی از آن است که نوسان رابطه مبادله تأثیر منفی بر پس­انداز بخش خصوصی در دوره موردبررسی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Term of Trade᾿s Shocks on Private Saving in Iran

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Badrzadeh 1
  • Mohammad Mahdi Barghi Oskoee 2
1 Master of Economics, University of Tabriz
2 Associate Professor, Department of Economics, University of Tabriz
چکیده [English]

The term of trade’s shocks, as one of the main sources of economic fluctuations in developing economies and affecting macroeconomic variables, including private saving, is one of the important factors determining of capital formation and economic growth and development of countries. Iran is one of the countries that accounts for a large part of its export revenues from the export earnings of oil resources. Therefore, considering the dependence of Iranian economy on oil revenues and the important role of private saving in economic growth and development of the country, consideration of the factors affecting private saving , including the effect of term of trade volatility, is of great importance .Few studies have been conducted on the effect of term of trade’s shocks on private on saving, to date, no study has been carried out on the issue in Iran Therefore, the present study uses the time series data of 1360 to 1396 to study the effect of term of trade fluctuations on private saving in Iran. In this study using GARCH model, the amount of fluctuations of the country's term of trade relationship has been achieved for these years. And the effect of the effect of term of trade’s shocks on private on saving using the ARDL and Error Correction Model self-explanatory pattern. In order to study the stability of the model's coefficients, Cumulative Residual Tests (CUSUM) and Cumulative Waste Squares (CUSUMQ) have been used The results revealed that show a negative relationship between effect on the term of trade’s shocks and private saving in the period under study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Term of Trade’s shocks
  • private saving
  • GARCH-ARDL

مراجع

افشاری، زهرا و صادقی، سمیه. (1390). «تکانه­های رابطه مبادله بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای عضو اوپک­»، مطالعات اقتصاد بین‌الملل، 7(2)، ۶۳-۸۰.
بهرامی، جاوید و اصلانی، پروانه. (1384). «بررسی عوامل مؤثر بر پس­انداز بخش خصوصی در ایران»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 7(23)، ۱۱۹-۱۴۵.
پیرایی، خسرو؛ کشاورزی، محمد و عربی، حسین. (1392). «عوامل تعیین‌کننده پس­انداز خصوصی در ایران با تأکید بر نرخ واقعی ارز و محدودیت نقدینگی»، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 1(1)، 92-63.
تقوی، مهدی؛ کهرام، آزاد مهر و سلاطین، پروانه. (1386). «بررسی سهم تغییرات رابطه مبادله بر بی­ثباتی نرخ ارز در اقتصاد ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، 7(4)، 50-15.
تقوی، امیر، پهلوانی، مصیب. (1397). «پس­انداز، سرمایه­گذاری ورشد اقتصادی در ایران: نتایج روش ARDL رویکرد همجمعی با لحاظ شکست ساختاری»، فصلنامه علمی–پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران،7 (25)، 225-201.
حاتمی، امین و سلطان­العمایی، سید محمدهادی. (1395). «بررسی اثر بی­ثباتی رابطه مبادله بر تورم در ایران»، فصلنامه روند، 23(76)، 74-51.
چابکرو، غلامرضا؛ صمدی، علی‌حسین و مصفایی، وحید. (۱۳۸۹). «تأثیر تکانه‌های رابطه مبادله بر تراز تجاری»، مطالعات اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، 1(2)، ۱۱۵-۱۴۱.
سبحانی، حسن و برخورداری، محمدرضا. (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر پس­انداز بخش خصوصی در اقتصاد نفتی»، مجله تحقیقات اقتصادی، 46(1)، 44-23.
سوری، علی. (1394). اقتصادسنجی پیشرفته همراه با کاربردeviews8 & stata12 ، نشر فرهنگ شناسی، چاپ سوم، تهران.
عباسی، ابراهیم؛ محمدی، تیمور و درویش‌منش، آزاده. (۱۳۹۱). «بررسی اثرات نااطمینانی درآمدهای نفتی بر پس­انداز بخش خصوصی کشورهای عضو اوپک طی دوره ۱۹۹۰-۲۰۱۰»، فصلنامه علوم اقتصادی، 6(19)، 88-59.
عریانی، بهاره؛ حیدری، حسن و نعمت­الهی، سمیه. (۱۳۹۱). «شوک‌های رابطه مبادله و تراز تجاری در ایران­: آیا اثر هاربرگر-لارسن-متزلر وجود دارد؟»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 20(63)، 188-171.
غفاری، هادی، چنگی آشتیانی، علی، جلولی، مهدی. (1392). «بررسی اثر افزایش نرخ ارز بر متغیرهای عمده­ی اقتصاد کلان ایران در چهارچوب یک الگوی اقتصاد سنجی کلان ساختاری»، فصلنامه علمی–پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 2(8)، 113-91.
قربان‌زاده، منصور. (1393). «بررسی رابطه مبادله بارگانی و سیر تغییرات آن در ایران»، مجله اقتصادی، 5(6)، 67-55.
کازرونی، علیرضا و سجودی، سکینه. (۱۳۸۹). «بررسی اثر رابطه بر رشد اقتصادی ایران»، مجله تحقیقات اقتصادی، ۹۰، ۱۱۹-۱۳۹.
نونژاد، مسعود و روشن­قیاس، مهدی. (1391). «اثر رابطه مبادله و تلاطم آن بر رشد اقتصادی ایران»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی (رویکرد اسلامی- ایرانی)، 12(46)، 183-200.
Agraval, P., Sahoo, P., Dash, R. (2009). “Saving behavior in South Asia”, Journal of Political Economy, 31(2), 208-224.
Agner, P. R, Aizenman, J. (2004). “Saving and terms of trade under borrowing constraints”, Journal of International Economics, 63, 321-340
Cashin, P., Mc Dermott. J., (2002). “Terms of trade shocks and the Current account: Evidence from five international countries”, IMF Working paper, 13(3), 219-235
Chowdhury, A. (2015). “Terms of trade shocks and private savings in the developing countries”, Journal Comparative Economics, 43(4), 1122-1134
Chowdhury, A., (2004). “Private savings in Transition Economies:Are There Terms Of Trade Shocks?”, Comparative Economic Studies, 46, 487-514
Doronbusch, R., (1983). “Real Interest, Home Goods, and Optimal External  Borrowing”, Journal of political Economy, 91(1), 141-153
Erauskin, I., Gardeazabal, J. (2017). “The Terms of Trade, the External Balance, and the size of the net foreign asset position”, Journal of Economics and Finance, 50, 245-260.
Harberger, A .C. (1950). “Currency Depreciation, Income, and The Balace of Trade”, Journal of Political Economy, 58(1), 47-60
Ikenna, M.N. (2016). The impact of Terms of Trade Shocks on the Volantility of Selected Macroeconomic Variable in Nigeria, MSc Thesis, University of Nigeria Nsukka, Nigeria.
Grigoli, F., Herman, A., Schmidt, H. K. (2016). “The impact of Terms of Trade andMacroeconomic Regimes on private saving”, Economics Letter, 145, 172-175
Laursen, S., Metzeler L. A., (1950). “Flexible Exchage Rates and the Theory of Employment”, Review of Economics and Statistics, 83(2), 165-181
Kent, Ch., Paul C. (2003). Response of current account to tot shocks: Persistence Matters, IMF ,Working paper, 03/143
Obstfeld, M., (1982). “Aggregate spending and the terms of trade: Is there a laursen-Metzler Effect?”, Quarterly Journal of Economic, 97(2), 251-270.
Pesaran, M.H., Shin, Y., Smith, R. J. (2001). “Bounds Testing Apporochs to the Analysis of Level Relationship”, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326
Pitonakova, R., (2018). “Private sector saving, Law”, Economics and Social Issue Review, 9(1), 1-17
Sevensson, L, E.O., Assaf, R., (1983).“TOT and the Current Account: Harberger-Laursen-Metzler Effect”, Journal of Political Economy, 91(1), 97-125
Tatliyer, M., (2017). “Determinants of private saving level: evidence from Turkey”, Sosyoekonomi, 25(32), 149-167.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 9، شماره 35
آبان 1399
صفحه 219-241

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار