رویکردی بین کشوری جهت تحلیل عوامل اثرگذار بر جهش نرخ ارز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد بین‌الملل دانشگاه سمنان

2 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه سمنان

3 استاد گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان

4 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چنانچه اقتصاد در معرض انبساط پولی غیرمنتظره و پیوسته قرار گیرد، نرخ ارز در کوتاه‌مدت از مقدار بلندمدت خود فراتر رفته و مجدداً در بلندمدت به آن سطح باز می‌گردد، این پدیده کوتاه‌مدت است و از یکسان نبودن سرعت تعدیل در بازارهای کالاها و دارایی‌ها ناشی می‌شود. با توجه به اثرات مخرب و زیان‌بار جهش نرخ ارز در اقتصاد، در این پژوهش علل شکل‌گیری و عوامل مؤثر برجهش ارزی ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، با استفاده از داده‌های سری‌ زمانی سالانه کشورهای مذکور و بر اساس آمارهای منتشره بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و فدرال رزرو با مدل داده‌های ترکیبی در دوره 2016-1990 بررسی شده است. ازجمله عوامل اثرگذار بر جهش ارزی، متغیرهای تراز پرداخت، سیاست مالی (مخارج دولت)، شوک پولی و شوک نفتی است. به‌منظور برآورد اثر شوک نفتی بر کشورهای موردبررسی با استفاده از متغیر مجازی، کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت از هم تفکیک شده‌اند. نتایج، حاکی از تأثیر مثبت و معنادار متغیرهای مخارج دولت، انتظارات شوک پولی و شوک نفتی در کشورهای واردکننده نفت و تأثیر منفی و معنادار تراز پرداخت‌ها و شوک نفتی در کشورهای صادرکننده نفت بوده است. بدین معنا که، مخارج بیشتر دولت، کسری تراز پرداخت‌ها، انتظارات شوک پولی و شوک قیمت نفت (افزایش قیمت نفت) درکشورهای واردکننده نفت، باعث جهش نرخ ارز و یا کاهش ارزش پول ملی کشورها شده است درحالی‌که، شوک قیمت نفت در کشورهای صادرکننده نفت، باعث کم‌تر شدن جهش نرخ ارزی و یا تقویت ارزش پول ملی کشورها شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Inter-Country Approach to Analyze Effective Factors on Exchange Rate Overshooting

نویسندگان [English]

  • azadeh bordbar 1
  • Rahman Saadat 2
  • seyed komail Tayebi 3
  • teymoor mohammadi 4
1 faculty of Economics, Semnan University
2 Faculty of Economics, Semnan University
3 Faculty of Economics, Esfahan University
4 Faculty of Economics, Allame Tabatabai
چکیده [English]

IF the economy is exposed to Continuous and unexpected Expansionary Monetary Policy, the exchange rate will exceed its long-run value in the short run and returns to that level again in the long-run, This is a short- run phenomenon, Stem from a lack of uniform of Adjustment speed in commodity and asset markets. Considering the destructive and harmful effects of exchange rate overshooting in the economy. In this study, the causes of the formation and effective factors on exchange rate overshooting of Iran & Organization for Economic Co-operation and Development countries using annual time series data for mentioned countries according to published statistics of World Bank, IMF and Federal Reserve by pooled model in the period 1990-2016 were investigated. Among the factors affecting exchange rate overshooting, there are variables of balance of payment, fiscal policy (government expenditures), monetary shock and oil shock which are examined in detail. In order to estimate effect of oil shock in countries surveyed, using dummy variable, the oil exporting and importing countries are divided. The results indicate a positive and significant effect of variables of fiscal policy (government expenditure), monetary shock expectations, oil shock in oil importing countries and a negative and significant effect of oil shock in oil exporting countries and balance of payments. That means, more government expenses, balance of payments deficit, monetary shock expectations and oil shock in oil importing countries will make exchange rate to overshoot or money depreciation of the country's national currency. While, oil price shock in oil exporting countries decreases exchange rate overshooting or money appreciation of the country's national currency which sign of all coefficients are fully justified according to theoretical basis of the economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange rate Overshooting
  • Fiscal policy )Government expenditure(
  • Monetary shock
  • Oil shock
  • Balance of payments

مراجع

ابراهیمی، سجاد. (1390). «اثر شوک‌های قیمت نفت و نوسانات نرخ ارز و نااطمینانی حاصل از آن‌ها بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب نفتی»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 59، 105-83.   
اصغرپور، حسین؛ مهدیلو، علی و اسماعیلی، سید ‌میثم. (1392). «بررسی عوامل تعیین‌کننده نرخ ارز مؤثر واقعی در ایران با استفاده از رگرسیون فازی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی کاربردی، 1(3)، 56-25.    
آقازاده کمالی، نصرالدین، دلاوری، مجید و اسفندیاری، علی‌اصغر. (1394). «تحلیل اثر‌پذیری تراز پرداخت‌ها از تحولات بازار ارز»، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 8(25)، 100-81. 
برخورداری، سجاد. (1391). «سه نظریه برای نظام ارزی کشورهای نفتی و رژیم‌های ارزی»، فصلنامه تازه‌های اقتصاد، 136، 35-31.  
پیرهادی ‌تواندشتی، نرگس، دهقانی،علی و زندی، فاطمه. (1393). «اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت نرخ ارز بر تراز پرداخت‌ها»، پژوهشنامه اقتصاد کسب‌وکار، 5(8)، 13-1.  
تقوی، مهدی و محمدی، مرتضی. (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر نرخ ارز و تراز پرداخت‌ها در ایران»، فصلنامه اقتصاد مقداری، 8(1)، 72-51.     
ختایی، محمود و غربالی‌مقدم، یونس. (1381). «بررسی رابطه پویا میان نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی»، مجله برنامه‌و بودجه، 84، 25-3.
زارعی، نسیبه؛ قطب‌الدینی، محمد و جلایی، عبدالمجید. (1396). «تأثیر جهش پولی ارز بر اشتغال بخش کشاورزی»، فصلنامه سیاست‌های راهبردی، 5(18)، 141-125.
سپهوند، احسان؛ نیرومند، روح‌الله و زارع مهرجری، محمدرضا (1393). «تعیین عوامل مؤثر بر نرخ ارز در ایران»، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، 16، 42-23.
شریف آزاده، محمدرضا و حقیقت، علی (1384). «عوامل مؤثر بر نرخ ارز در ایران»، اقتصاد و مدیریت، 66، 43-31. 
صباغ کرمانی، مجید و شقاقی‌شهری، وحید. (1384). «عوامل مؤثر بر نرخ ارز واقعی در ایران (رهیافت خودرگرسیون برداری)»، پژوهشنامه اقتصادی، 5(1)، 76-37.
طیبی، سیدکمیل و اسماعیلی‌رزی، حسین. (1393). «عوامل تأثیرگذار بر نرخ واقعی مؤثر ارز ایران با رهیافت (ARDL)»، فصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی الزهرا، 2(1)، 11-40.
کروگمن، پل‌آر، اوبیسفلد، موریس و میلتز، مارک‌جی. (1394). اقتصاد بین‌الملل تیوریوسیاست. ترجمه: حسین صمصامی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.    
کیانی، فاطمه؛ جلایی اسفندآبادی، سیدعبدالمجید و گلستانی، شهرام. (1392). بررسی تأثیر جهش پولی نرخ ارز بر ضریب جینی در هر دهک‌ درآمدی در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه باهنر کرمان.
مزینی، امیر‌حسین. (1392). «آسیب‌شناسی تحولات ارزی اخیر با تأکید بر بخش بازرگانی»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 1(1)، 96-81.    
معیری، فرزاد؛ زاینده‌رودی، محسن؛ جلایی، عبدالمجید و مهرابی، حسین. (1396). «تأثیر جهش پولی نرخ ارز بر چرخه‌های تجاری ایران»، مدل‌سازی اقتصادسنجی، 2(3)، 31-9.
Bjornland, H. C. (2009). “Monetary policy and exchange rate overshooting: Dornbusch was right after all”, Journal of International Economics, 79, 64-77.
Chodhury, M. T. H., Bhattacharya, P. S., & Mallick, D., & Ulubasoglu, M. A. (2016). “Exchange rate Regimes and Fiscal Discipline: The Role of Trade Openness”, 45, 106-128.  
Dornbusch, R. (1976). “Expectations & Exchange Rate Dynamics”.The Journal of Political Economy, 84, 6, 1161-1176.
Levin, J. H (1987). “The Dornbusch Model, trade flow lags and exchange rate overshooting”, Journal of International Economic, 71-82.
Lee, I. (2008). “Good Market arbitrage and real exchange rate volatility”. Journal of Macroeconomics, 30, 1029-1042.
Olasunkanmi, I. (2016). “Exchange rate volatility and private consumption in Sub Saharan African Countries”. Future Business Journal, 103-115.  
OlivierHairault., & Patureau, L., & Thepthida. (2004). “Overshooting & exchange rate disconnect puzzle: a reappraisal”. Journal of International Money and Finance, 23, 4, 615-643.  
 Rogoff, K. (2002). Dornbusch’s Overshooting Model After Twenty-Five Years. IMF Working Paper.   
Tu, W., & Feng, J. (2009). “An overview Study on Dornbusch Overshooting Hypothesis”, International Jornal of Economics and Finance, 1, 1, 110-116.
Wang, P. (2013). “Reverse shooting of exchange rates”, Economic Modelling, 33, 71-76.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 8، شماره 31
آبان 1398
صفحه 95-121

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار