تدوین چارچوب تهیه حساب‌های اقماری گردشگری منطقه‌ای در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده گردشگری، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

چکیده

این تحقیق با هدف تدوین چارچوب روش‌شناختی و فرآیند عملیاتی تهیه حساب‌های اقماری گردشگری منطقه‌ای در ایران، از رویکرد تحلیلی-تطبیقی و مطالعات عمیق اسنادی و میدانی بهره جسته است. بر این اساس، با تبیین ساختار جداول حساب‌های اقماری گردشگری منطقه‌ای و معرفی منابع آماری مورداستفاده در سایر کشورها و سطح دسترسی به منابع آماری موجود در استان‌های ایران (به‌عنوان نمونه: استان خراسان رضوی)، منابع و شیوه گردآوری حساب‌های اقماری گردشگری منطقه‌ای در ایران را ارائه نموده است. براساس نتایج این تحقیق و به‌منظور تهیه این حساب‌ها برای استان‌های ایران، پیشنهاد می‌شود ابتدا از 10 جدول مورد هدف، تنها هفت جدول (جداول 1 الی 6 و جدول 10) تهیه شود و شیوه تهیه این حساب‌ها نیز به‌صورت مستقیم و مستقل از حساب‌های اقماری گردشگری در سطح ملی باشد. علاوه‌بر منابع آماری موجود، حداقل سه پیمایش بایستی برای تهیه این حساب‌ها صورت گیرد که عبارتند از: پیمایش‌های ملی/استانی تکمیل‌کننده طرح آمارگیری از گردشگران ملی، پیمایش از گردشگران برون‌مرزی ملی/استانی، پیمایش به‌منظور تعیین ضرایب تعدیل اطلاعات سازمانی. این حساب‌ها، ابزاری برای تحلیل‌های اقتصادی (به‌ویژه ارزیابی اثر اقتصادی) در صنعت گردشگری منطقه‌ای است و ارتباطات تنگاتنگی با سایر حساب‌های اقتصادی (حساب‌های منطقه‌ای و جداول داده-ستانده منطقه‌ای) دارد. تشکیل شورای راهبردی تهیه حساب‌های اقماری گردشگری منطقه‌ای در سطح استان، امکان تهیه آمار و اطلاعات جامع و تدوین حساب‌های اقماری گردشگری را فراهم می‌آورد که متولی تهیه این آمار نیز معاونت آمار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استانی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The framework for regional tourism satellite accounts in Iran

نویسنده [English]

  • javad barati
ACECR
چکیده [English]

The purpose of this research was to develop a methodological framework and the operational process of regional tourism satellite accounts in Iran. This research has employed analytical-comparative approach along with deep documentary studies. Accordingly, the resources and collection method of the regional tourism satellite accounts in Iran were provided by the explanation of the structure of Tables of tourism satellite accounts and introducing the statistical sources used in other countries and also the level of access to data in the provinces of Iran (example: province of Khorasan Razavi). Based on the results of this study and in order to prepare the accounts for the provinces of Iran, it is recommended to prepare seven out of ten target tables (table 1-6 and table 10) and the method of preparation of these accounts should be also directly and independently of regional tourism satellite accounts at the national level. In addition to the available statistic resources, at least three surveys should be done to prepare these accounts including national/provincial surveys completed the survey of the National Tourists, national/provincial out-bound survey of tourists, survey to determine the adjustment factors enterprise information. These accounts are a tool for economic analysis (particularly the economic impact analysis) in the tourism industry, which have a close relationship with other economic accounts (SNA and regional IO tables). The formation Strategic Council of tourism satellite accounts at the provincial level makes to possible to prepare comprehensive information and develop the regional tourism satellite accounts. Provincial Department of Management and Planning Organization is responsible for preparing these statistics and accounts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • regional tourism satellite accounts
  • statistical resources
  • supply and demand
  • Khorasan Razavi
آهنگری، عبدالمجید و قباشی، نسیم. (1398). «پیش­بینی جریان گردشگری ایران بر اساس مدل خاکستری بهبود یافته GM(1.1)»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، آماده انتشار.
براتی، جواد. (1398). تدوین حساب‌های اقماری گردشگری منطقه‌ای: مفاهیم، چارچوب روش‌شناسی، منابع آماری؛ طرح پژوهشی به کارفرمایی پژوهشکده گردشگری، جهاد دانشگاهی خراسان رضوی.
رضایی، ناصر. (1390). «روش‌های مؤثر گردآوری آمارهای گردشگری»، فصلنامه گردشگری و توسعه، 1(1)، 174-195.
زرندیان، ندا و شالبافیان، علی­اصغر. (1393). گزارش بررسی کاربرد حساب‌های اقماری در سیاست‌گذاری گردشگری، دفتر مطالعات فرهنگی معاونت پژوهش‌های اجتماعی-فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران.
کلائی، مرجان و دهقان شور کند، حسین. (1396). «مقدمه‌ای بر حساب ا قماری گردشگری»، فصلنامه روند، سال بیست و چهارم، شماره 78، 145-175.
Cañada, A. (2013). Regional Tourism Satellite Account, Published and printed by the World Tourism Organization (UNWTO), Madrid, Spain, 2013
Blokland, M. (2013). Constructing Tourism Satellite Accounts: Diagnosis and Preparation of Recommendations, the Caribbean Tourism Organization.
Dziedzic, E. & Skalska, T. (2015). Methodology of the regional tourism satellite account for Poland – concept and feasibility study; European Journal of Service Management; Vol. 16, 2; pp 141-151.
UNWTO. (2016). Tourism, territory and sustainability: a statistical insight at subnational levels, INRouTe: International Network on Regional Economics, Mobility and Tourism
Eurostat. (2014). Methodological manual for tourism statistics: Version 3.1; Publications Office of the European Union
Libreros, M. (2002). Designing the Tourism Satellite Account (TSA) Methodological Framework (part 1), Madrid: World Tourism Organization
UNWTO. (2010). Tourism Satellite Account: Recommended Methodological Framework 2008, Department of Economic and Social Affairs, United Nations publication
Schmidt, H. W. (2000). European Implementation Manual on Tourism Satellite Accounts, Eurostat: Luxembourg
South Australian Tourism Commission (2017). South Australian Regional Tourism Satellite Account 2015-16, Deloitte Access Economics
National Statistics Institute (2004). Spanish Tourism Satellite Account: Methodological note; National Accounts General Department, Madrid
Shah, Sh. (2016). Regional Tourism Satellite Account Lakshadweep, 2009-10 (Phase III); Project Sponsored by Ministry of Tourism, Government of India; National Council of Applied Economic Research
Deloitte Access Economics (2017). Tasmanian Regional Tourism Satellite Accounts 2015-16
Desjardins, E. (2018). Regional tourism satellite accounts in a vastly diverse tourism economy; National Economic Accounts Division Statistics Canada
Konttinen, J.-P. (2006). Regional Tourism Satellite Account (RTSA) in Finland - Data, Concepts, Methods and Key Results; 46th Congress of the European Regional Science Association August 30th - September 3rd, 2006, Volos
Konttinen, J.-P. (2006). Regional Tourism Satellite Account (RTSA) and Economic Effects in Finnish Regions; International Conference on Regional and Urban Modeling June 1-3, 2006, Brussels
Pandey, N. R. & Singh, S. (2013). Status of Regional Tourism Satellite Accounts (TSA) in India - Problems and Challenges; 3rd International Conference on the Measurement and Economic Analysis of Regional Tourism-American Chapter; November 6th-7th, Medellin
Zhang, J. (2005). Regional Tourism Satellite Accounts for Denmark: Accounting and modelling; 15th International Input-Output Conference, Beijing, China, 27 June – 1 July 2005
Zhang, J. (2018). Documentation on Regional Tourism Satellite Accounts in Denmark; Center for Regional & Tourism research (CRT)