بررسی اثر درآمدهای مالیاتی و نفتی بر هزینه‌های سلامت در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

سلامت از شاخص­های اصلی توسعه­یافتگی محسوب می­شود و سرمایه­گذاری در این بخش تأثیر مستقیم بر رفاه و رشد اقتصادی دارد. تأثیر افزایش هزینه­های سلامت بر عملکرد اقتصادی و اجتماعی افراد جامعه و به ویژه اهمیت آن در تأمین و تضمین توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه و توسعه­یافته از گذشته تاکنون مورد توجه اقتصاددانان و سیاست­گذاران بوده است. سلامت یکی از شاخص­های سرمایه انسانی است که باعث افزایش بهره­وری نیروی کار و در نتیجه افزایش رشد و توسعه اقتصادی می­شود. بدین منظور، الگوهای زیادی تلاش نمودند تا بتوانند عوامل مؤثر بر رشد هزینه­های سلامت را شناسایی و نحوه اثرگذاری آن­ها را توضیح دهند، که کمبود یا  نارسایی در ارائه خدمات  بهداشت و درمان در هر کشور به منزله یکی از نقاط ضعف دولت­ها محسوب می­شود. از چالش­های حوزه سلامت شناسایی عوامل تعیین­کننده مقدار منابعی است که کشور برای مراقبت­های سلامت اختصاص می­دهد که درآمدهای مالیاتی و نفتی از این عوامل اثرگذار می­باشند. هدف از  پژوهش حاضر،  بررسی اثر درآمدهای  مالیاتی و نفتی بر هزینه­های سلامت در ایران است که در این مطالعه به روش سری زمانی ARDL و با استفاده از داده­های سالانه طی دوره 1394- 1364 انجام شده است و در انجام محاسبات، از نرم­افزار Eviews10 بهره گرفته شده است. نتایج تخمین نشان می­دهد که بین درآمدهای مالیاتی و نفتی و هزینه­های سلامت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم­چنین براساس نتایج تخمین، ضریب متغیرهای نرخ شهرنشینی و تولید ناخالص داخلی سرانه اثر مثبت و معنادار و ضریب متغیرهای نابرابری درآمدی و آموزش اثر منفی و معناداری بر هزینه­های سلامت در ایران دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of the Tax Income and Oil Revenues on Health Expenditure in Iran

نویسندگان [English]

  • Saba Nadri 1
  • Akbar Khodabakhshi 2
1 Master of Economics/Economics Department , Bu Ali Sina University
2
چکیده [English]

            Health is one of the main development indicators and investment in this sector has direct impact on welfare and economic growth. The impact of health expenditures on the economic and social performance of the community and its importance in provision of sustainable development has been a matter for economists and policy makers. The most important factors affecting economic growth are labor, physical capital, and human capital. Health is one of the indicators of human capital that boosts labor productivity and as a result boosts economic growth and development. So many models and research have tried to identify the factors cause to increase health expenditure and explain how they are effective. Lack of inadequacy in providing health care services in each country is considered as weaknesses of the governments. One of the important health Challenges in Iran usually has been Identifying the budget determinants. Tax and oil revenues are two main determinant factors for health expenditures in Iran. The purpose of the research is to investigate the effect of tax and oil revenues on health expenditures in Iran. The research was performed ARDL method using annual data from 1364 to 1394, in calculating, Eviews10 software was used. The results of the estimation show that there is a positive and significant relationship between tax and oil revenues with health expenditures. Also, based on the estimated results, the coefficient of estimation of the variables of urban rate and per capita income has a positive and significant effect and income inequality variables and education have a negative and significant effect on health expenditures in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health expenditure
  • tax income
  • Oil revenues

مراجع

اسدزاده، احمد؛ سلمانی بی­ شک، محمدرضا؛ پریشانی، محمد و منصوری، بهزاد. (1393). «اثر تکانه­های نفتی بر مخارج سلامت در ایران»، مدیریت اطلاعات سلامت، 11(7)، 88-888.
بهبودی، داوود؛ باستان، فرانک و افشاری، مجید. (1390). «بررسی رابطه بین مخارج بهداشتی سرانه و درآمد سرانه در کشورهای با درآمد پایین و متوسط (رهیافت علی در داده­های تابلویی)»، فصلنامهمدلسازیاقتصادی، 5(3)، 96-81.
تشکینی، احمد. (1393). اقتصادسنجی کاربردی به کمکMicrofit ، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران، چاپ اول.
حاتمی، حسین. (1385). کتاب جامع بهداشت عمومی، تهران: انتشارات ارجمند، چاپ دوم. ص 220.
حق­پرست، حسن و معینی، اسفندیار. (1383)."اقتصاد بهداشت ودرمان: دیدگاه­ها و نظریه­ها"، مجله تأمین اجتماعی، (16)، 48-33.
خورشیدی، غلامرضا و رنگریز، حسن. (1383). مالیه عمومی و تنظیم خط مشی مالی دولت، تهران: نشر مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.
راغفر، حسین؛ زرگر، نیلوفر و سنگری مهذب، کبری. (1392). «اندازه­گیری نابرابری در هزینه­های سلامت: در ایران»، مجله علمی- پژوهشی حکیم، 16(2)، 97-89.
رضایی، هادی؛ محمد، علیزاده و نادمی، یونس. (1396). «عوامل مؤثر بر مخارج بهداشتی»، فصلنامه نظریه کاربردی اقتصادی، 4(2)، 26-1.
سلاطین، پروانه و محمدی، سمانه. (1394). «بررسی عوامل مؤثر بر سلامت در استان­های ایران: رهیافت داده­های پنل»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 20(64).
شهرکی، مهدی و قادری، سیمین. (1394). «تأثیر زیر ساخت های آموزش و سلامت بر رشد اقتصادی ایران». فصلنامه علمی- پژوهشی رشد و توسعه اقتصادی، 5(19)، 136-115.
صادقی، سیدکمال و محمدی، رباب. (1393). «بررسی تأثیر مخارج سلامت بر شاخص­های سلامت کشورهایی با سطح درآمد متوسط: مطالعه موردی»، نشریه پایش، 14(1)، 14-7.
علیزاده، محمد و گل­خندان، ابوالقاسم. (1395). «رویکرد متوسط‌گیری مدل بیزی»، فصلنامه مدیریت بهداشت و درمان، 7(2)، 61-47.
فتاحی، شهرام؛ سهیلی، کیومرث؛ رشادت، سهیلا و کریمی، پرستو. (1390). «رابطه سرمایه انسانی بهداشت و رشد اقتصادی در کشورهای اوپک (opec)»، مجله مدیریت بهداشت و درمان، 3(3 و 4)، 52-37.
مهرآرا، محسن؛ شرزه­ای، غلامعلی و محقق، محسن. (1390). «بررسی رابطه کیفیت محیط زیست و هزینه­های بخش سلامت در کشورهای در حال توسعه»، مجله مدیریت سلامت، 14(46)، 88-79.
مهرآرا، محسن و فضائلی، علی­اکبر. (1388). «رابطه هزینه‌های سلامت و رشد اقتصادی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا (منا)»، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سلامت، دوره 12، شماره 35.
Acemoglu, D., Finkelstein, A. and Notowidigdo, M. (2013). “Income and health spending: Evidence from oil price shocks”, The Review of Economics and Statistics, 95(4), 1079-1095.
Barro, R. J. (1996). Health, Human Capital and Economic Growth. Pan American Health Organization Regional office of the World Health Organization.
Chou, W. L. & Wang, Z. (2009). “Regional inequality in china s health care expinditures”. Health Economics, 18(2), 146-137.
Cockx, L. and Francken, N. (2014). “Extending the concept of resource curse: Natural resources and public spending on health”, Eclogical Economics, (108), 136-149.
El Anshasy, A.A., Katsaiti, M.S. (2015). “Are natural Ressources bad For health?”, Health place, 32(1), 29-420.
Fasano-Filho, U., Wang, Q. (2002). “Testing the relationship between government spending and revenue: Evidence from GCC countries”. International Monetary Fund, 2, 1-8.
Grossman, M. (2000). “Chapter 7 The Human Capital Model”. Hand Book of Health Economics, 1(A), 347-408.
Sachs, J. D. & Warner, A. M. (1997). Natural Resource Abundance and Economic Growth. Working Paper, Institute for International Development, Harvard University.
Wallace, P. (2004). “Review of Health Care Financing (Translation: Hasanzadeh, Ali, Alizadeh, Saeed)”. Social Security Quarterly, 6(19), 111-148.
Wu, P., Liu, Sh. & Pan, Sh. (2014). “Does misery index matter for the persistence of health spending?”, Evidence from OECD countries, 118(2), 893-910.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 8، شماره 31
آبان 1398
صفحه 255-275

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار