الگوسازی فرار مالیاتی در صنایع کارخانه‌ای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

چکیده

ساختار پیچیده‌ی تبدیل مواد اولیه به محصول در صنایع کارخانه‌ای، ایجاد تناظر بین داده و ستانده را دشوار می‌سازد. چنین بنگاه‌هایی می‌توانند با وجود نظام مالیات بر ارزش‌افزوده بخشی از فروش خود را پنهان نمایند. در این پژوهش فرض شده است که انگیزه‌ی اصلی بنگاه در چنین اقدامی فرار از مالیات بر سود است. هدف پژوهش حاضر، الگوسازی این نوع فرار مالیاتی است. در الگو، ارتباطی بین فرار مالیاتی و اجزای بهای تمام‌شده‌ی محصول صنعتی ایجاد شد. با استفاده از فرایند تصادفی، توزیعی برای ظرفیت مالیاتی، مالیات رسمی و فرار مالیاتی شکل گرفت. یافته‌ی پژوهش نشان می‌دهد که فرار مالیاتی در صنایع کارخانه‌ای ایران حدود 40 درصد از درآمد مالیاتی دولت در این حوزه را از میان می‌برد. بخشی از فرار مالیاتی محاسبه‌شده مربوط به مالیات بر ارزش‌افزوده است که بار آن به بنگاه تحمیل نمی‌شود ولی به‌دلیل فروش غیررسمی، مالیات مرتبط با ارزش‌افزوده‌ی ایجاد شده در بخش تولید و توزیع به دولت منتقل نمی‌گردد. جمع ارزش فرار مالیاتی معادل 2/4 درصد از درآمد صنایع کارخانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimation of Tax Evasion in Iranian Manufacture Industries

نویسنده [English]

  • Mani Motameni
University of Mazandaran
چکیده [English]

The complex structure of the conversion of raw material into the product makes it difficult to create a match between the input and the output in the manufacture industry. Such firms can conceal a part of their sales despite the VAT system. The main motivation of the firm in such a move is to evasion from profit tax. The purpose of this study is to model this type of tax evasion. By simulation of the model variables and using the Monte Carlo method, a distribution for tax capacity, official tax and tax evasion were formed. The research finds that 40 percent of government tax revenues in the manufacture industrial sector disappear in the form of tax evasion. The share of calculated tax evasion is related to VAT, which is not imposed on the firm, but because of informal sales, the taxes related to the added value created in the production and distribution sector are not transfer to the government. The sum of the tax evasion value is 4.2 percent of the revenue of the manufacture industries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Manufacture Industries
  • Pert Distribution
  • Profit Tax
  • Tax Evasion Value added Tax

مراجع

امیدی‌پور، رضا و پژویان، جمشید (1396). «فرار مالیاتی بر پایه درآمد اشخاص حقوقی در ایران»، فصلنامه اقتصاد مالی، 39، 27-56.
امیری، میثم (1396). «اقتصاد رفتاری و فرار مالیاتی»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 64، 95-130.
دادگر، یداله، نظری، روح اله، صیامی عراقی، ابراهیم. (1392). دولت و مالیات بهینه در اقتصاد بخش عمومی و کارکرد دولت و مالیات در ایران، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 2(5)، 1-27.
عرب­مازار، علی­اکبر و دهقانی، علی (1388). «برآورد کارایی مالیات بر درآمد مشاغل و اشخاص حقوقی در استان­های کشور»، پژوهشنامه مالیات، 55، 45-64.
کریمی، محمد‌شریف، دل‌انگیزان، سهراب و حیدریان، راضیه (1397). «تعیین عوامل مؤثر بر اقتصاد زیرزمینی در ایران در دوره‌ی 1394-1397 با روش تصحیح خطای برداری»، تحقیقات اقتصادی، 53، 367-386.
مطلبی، معصومه. علیزاده, محمد، فرجی دیزجی، سجاد. (1397). «برآورد اقتصاد سایه و فرار مالیاتی با در نظر گرفتن عوامل رفتاری», فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 7(27)، 141-167.
میلانی، عبدالله، اکبرپور، مهنوش و روشن، نرگس (1391). «فرار مالیاتی ناشی از اقتصاد غیررسمی در ایران»، پژوهشنامه مالیات، 61، 141-169.
نصیرالاسلامی، ابراهیم، رحمانی، تیمور، ابریشمی، حمید. (1394). عوامل اقتصادی مؤثر بر بی‌ثباتی درآمدهای مالیاتی دولت، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 4(16)، 25-42.
Asatryan, Z. & Peichl, A. )2017(. Responses of Firms to Tax, Administrative and Accounting Rules: Evidence from Armenia, CESifo Working Paper Series 6754, CESifo Group Munich.
Carillio, P., Pomeranz, D. & Singhal, M. (2017). “Dodging the Taxman: Firm Misreporting and limits to Tax Enforcement”, American Economic Journal: Applied Economics, 9, 144-164.
Friedland, N., Shlomo, M. & Rutenberg, A. (1978). “A Simulation of Income Tax Evasion”, Journal of Public Economics, 10, 107-116.
Krauskopf, T., & Prinz, A. (2011). “Methods to Reanalyze Tax Compliance Experiments: Monte Carlo Simulations and Decision Time Analysis”. Public Finance Review, 39(1), 168-188.
Mccaleb, T. (1976). “A Note on Optimum Tax Evasion”, Journal of Public Economics, 2, 265-270.
Richardson, G. (2006). “Determinants of tax evasion: A cross country investigation”. Journal of International Accounting Auditing and Taxation, 15(2), 150-169.
Sinha, P. & Bansal, V. (2012). “Algorithm for calculating corporate marginal tax rate using Monte Carlo simulation”, MPRA Munich Personal RePEc Archive, No 40811.
Stankevicius, E. & Leonas, L. (2015). “Hybrid Approach Model for Prevention of Tax Evasion and Fraud”, Procedia-Social and Behavior Sciences, 213, 383-389.
Tanzi, V. (1980). “The Underground Economy in the United States: Estimate and Implications”, Banca Nazionale del Lavoro, 135, 427-453.
Ulyssea, G. (2018). “Firms, Informality and Development: Theory and Evidence from Brazil”. American Economic Review, 108, 2015-2047.
Waseem, M. (2018). “Taxes, Informality and Income Shifting: Evidence from a Recent Pakistan Tax Reform”, Journal of Public Economics, 157, 41-77.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 8، شماره 30
شهریور 1398
صفحه 159-173

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار