کارایی انرژی و هزینه نهایی کاهش دی‌اکسید کربن در نواحی شهری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

یکی از مهم‌ترین چالش‌های فرا روی دولت‌ها در قرن بیست‌ویکم، بحران‌های زیست‌محیطی است. شناسایی عوامل مخرب، اندازه‌گیری هزینه‎‌های تخریب محیط‌زیست و مدیریت کردن عوامل کاهش‌دهنده آن‌ها نقش مهمی در حفظ این ثروت بی‌همتا دارد. هدف اصلی این پژوهش اندازه‌گیری کارایی انرژی و هزینه نهایی کاهش دی‌اکسید کربن در منطقه‌های شهری استان‌های ایران است. این مطالعه با استفاده از اطلاعات سری‌های زمانی سال‌های 1385-1393 صورت گرفته است و کلیه استان‌ها کشور براساس تقسیم‌بندی وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران در قالب 5 منطقه بر حسب عوامل همجواری، محل جغرافیایی و اشتراکات طبقه‌بندی شده‌اند. این پژوهش با استفاده از مدل‎سازی برنامه‌ریزی ریاضی انجام شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که متوسط کارایی انرژی منطقه‌های 3، 2 و 5 بالای میانگین مناطق کل کشور و منطقه‌های 1 و 4 در پایین میانگین قرار دارند. منطقه 3 با کارایی 0.93 بالاترین کارایی انرژی و منطقه 4 با امتیاز 0.61 پایین‌ترین کارایی انرژی را دارا می‌باشند و منطقه 1 بالاترین میزان انتشار دی‌اکسید کربن از بین مناطق را به خود اختصاص داده است و منطقه 3 که بالاترین میزان کارایی انرژی را دارد انتشار دی‌اکسید کربن آن در حداقل ممکن قرار دارد. میانگین قیمت نسبی سایه‌ای انتشار دی‌اکسید کربن تمام مناطق برابر با 21.5 ده هزار ریال برای هر تن است. متوسط ارزش سایه‌ای آلودگی همه مناطق کشور براساس محصول مطلوب برابر با 194.4 ده هزار ریال برای هر تن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Energy efficiency and the abatement cost of marginal carbon dioxide emission in Iranian cities

نویسندگان [English]

  • Najmeh Gholami 1
  • Zeinolabedin Sadeghi 2
  • Seyyed Abdol Majid Jalaee Esfandabadi 3
1 student
2 Associate Professor Department of Economics Shahid Bahonar University of Kerman
3 professor
چکیده [English]

One of the major challenges governments are facing in the 21st century are environmental crises. Detection of destructive factors, measuring the costs degrading the environment and managing their deteriorating factors play an important role in maintaining this unique wealth. The main objective of this study is to measure the energy efficiency and final cost of reducing carbon dioxide in urban areas of Iran's provinces. This study was carried out using time series data gathered between 2006 to 2016. According to the Ministry of the Interior of the Islamic Republic of Iran’s classification, each province of the country fits into exactly one of the five specified regions. Regions defined based on neighboring factors, geographic location, and commonality. This research has been done using mathematical modeling programing.
The results of this research illustrate that the average energy efficiencies of regions 3, 2, and 5 are above the average energy efficiency of the total regions of the country and regions 1 and 4 average energy efficiencies are below that. The 3rd region with the efficiency of 0.93 has the
highest, region 4 with a score of 0.61 has the lowest energy efficiency and region 1 has the highest carbon dioxide emission in the regions. The 3rd with the highest energy efficiency has the lowest carbon dioxide emission.
The average relative price of carbon dioxide emission in all regions is 21.5 ten thousand Rials per ton. The average shadow value of the pollution in all regions based on the desired product is 194.4 ten thousand Rials per ton

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy efficiency
  • Carbon dioxide emission abatement cost
  • shadow price of pollution
اسماعیلی، عبدالکریم، محسن­پور، رباب (1389). «تعیین قیمت سایه‌ای آلاینده‌های هوا در نیروگاه‌های کشور»، پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، 10(4)، 69-86.‎
بهبودی، داوود و برقی گلعذانی، اسماعیل (1387). «اثرات زیست‌محیطی مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، 5(4)، 35-53.
پارسا، پریا؛ صادقی، زین‌العابدین و جلائی اسفندآبادی، سید عبدالمجید (1395). «تجزیه‌ی رشد بهره‌وری زیست‌محیطی عوامل تولید با استفاده از تابع فاصله‌ای در استان‌های ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 4(16)، 1-24.‎
پژویان، جمشید و لشکری­زاده، مریم (1389).«بررسی عوامل تأثیرگذار بر رابطه میان رشد اقتصادی و کیفیت زیست‌محیطی»، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 13(42)، 169-188.
ترازنامه هیدروکربوری کشور 1395 (1397). ناشر: موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی وزارت نفت.
سالاری، ایمان، صادقی، زین‌العابدین و شکیبایی، علیرضا (1396). «برآورد هزینه نهایی کاهش  کارگاه‌های صنعتی 10 نفرکارکن و بیشتر در ایران: رویکرد قیمت سایه‌ای»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 6(23)، 137-159.
شاکری، عباس؛ موسوی، میرحسین و صفرزاده، قادر (1393). «برآورد قیمت سایه‌ای آلاینده‌های زیست‌محیطی ، ،  در بخش حمل‌ونقل»، پژوهشنامه حمل‌ونقل، 11 (2)، 135-144.
صادقی، سید کمال، اکبری، اکرم و ممی­پور، سیاب (1390). «بررسی رابطه کوزنتسی در کشورهای اسلامی منتخب با تأکید بر کارایی محیط‌زیست»، فصلنامه اقتصاد محیط‌زیست و انرژی، 1(2)، 148-127.
فتحی، بهرام؛ خداپرست مشهدی، مهدی؛ همایونی­فر، مسعود و سجادی­فر، سید حسن (1396). «مطالـعه مقایسه­ای کارایی انرژی، زیست‌محیطی در کشورهای درحال‌توسعه با رویکرد ستانده مطلوب و نامطلوب در محیط رقابتی»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 25(81)، 85-121.
فطرس، محمدحسن و براتی، جواد (1390). «تجزیه انتشار دی‌اکسید کربن ناشی از مصرف انرژی به بخشهای اقتصادی ایران یک تحلیل تجزیه شاخص»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 8(28)، 73-49
فطرس، محمدحسن و معبودی، رضا (1389). «رابطه علی مصرف انرژی، جمعیت شهرنشین و آلودگی محیط زیست در ایران، 1385-1350»، مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌، 7(27)، 1-17.
محمد باقری، اعظم (1389). «بررسی روابط کوتاه‌مدت و بلندمدت بین تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و انتشار دی‌اکسید کربن در ایران»،  فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 27، 101-129.
موسوی، میرحسین؛ خاکساری، علی؛ محمودزاده، محمود و رضایی ارجرودی، عبدالرضا (1390). « برآورد قیمت سایه‌یی آلاینده‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش حمل‌ونقل»، مهندسی عمران، (3)، 83-91.‎
An, R., Yu, B., Li, R., & Wei, Y. M. (2018). “Potential of energy savings and CO2 emission reduction in China’s iron and steel industry”, Applied Energy, 226, 862-880.‏
Boussemart, J. P., Leleu, H. & Shen, Z. (2017). “Worldwide carbon shadow prices during 1990–2011”, Energy Policy, 109, 288-296.
Du, L., & Mao, J. (2015). “Estimating the environmental efficiency and marginal CO2 abatement cost of coal-fired power plants in China”, Energy Policy, 85, 347-356.
Duan, Y., Li, N., Mu, H., & Li, L. (2017). “Research on provincial shadow price of carbon dioxide in China’s iron and steel industry”, Energy Procedia, 142, 2335-2340.
Intergovernmental Panel on Climate Change (2014). Fifth assessment report. The IPCC's Fifth Assessment Report (AR5), was completed in 2014. Intergovernmental body of the United Nations.
Lee, M. & Zhang, N. (2012). “Technical efficiency, shadow price of carbon dioxide emissions, and substitutability for energy in the Chinese manufacturing industries”, Energy Economics, 34(5), 1492-1497.
Mardones, C., & Baeza, N. (2018). “Economic and environmental effects of a CO 2 tax in Latin American countries”, Energy Policy, 114, 262-273.
Patterson, M. G. (1996). “What is energy efficiency?: Concepts, indicators and methodological issues”, Energy policy, 24(5), 377-390.
Statistical Review of World Energy (2017). http://www.bp.com/statistical review.
Wu, T. H., Chen, Y. S., Shang, W., & Wu, J. T. (2018). “Measuring energy use and CO2 emission performances for APEC economies”, Journal of Cleaner Production, 183, 590-601.‏
Wang, Z., & He, W. (2017). “CO2 emissions efficiency and marginal abatement costs of the regional transportation sectors in China”, Transportation Research Part D: Transport and Environment, 50, 83-97.
Zhang, X., & Wang, Y. (2017). “How to reduce household carbon emissions: A review of experience and policy design considerations”, Energy Policy, 102, 116-124.
Zhang, Z., & Ye, J. (2015). “Decomposition of environmental total factor productivity growth using hyperbolic distance functions: A panel data analysis for China”, Energy Economics, 47, 87-97.
www.worldbank.org.