بررسی تأثیر هدفمندی یارانه‌ها بر مشاغل آزاد و مزد و حقوق‌بگیر: با تأکید بر فقر و نابرابری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه ایلام

2 مدرس مدعو گروه اقتصاد، دانشگاه ایلام

3 کارشناس ارشد علوم اقتصادی

چکیده

هدف اصلی این مقاله بررسی اثر قانون هدفمندی یارانه‌ها بر فقر و نابرابری در بین مشاغل آزاد و مزد و‌ حقوق‌بگیر شهری و روستایی کشور است. برخلاف ادبیات موجود که مبتنی بر مقایسه مقادیر مطلق شاخص‌های فقر و نابرابری است این مطالعه فواصل اطمینان آماری را به‌کار می‌گیرد .در این راستا این مقاله داده­های هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی کشور و روش‌های تجزیه و تفاضل شاخص‌های نابرابری و فقر را بکار گرفت. مطابق نتایج اگرچه مقایسه مقادیر مطلق شاخص‌های فقر و نابرابری بیانگر بهبود آن‌ها طی دوره ۹۵-۱۳۹۰ نسبت به دوره ۸۸-۱۳۸۴ است اما نتایج حاصل از تجزیه و مقایسه شاخص‌ها براساس فواصل اطمینان آماری این یافته‌ها را تأیید نمی‌کند، به‌عنوان‌مثال اگرچه هدفمندی میزان نابرابری برای هر دو گروه شغلی در مناطق روستایی را کاهش داده اما برای مناطق شهری میزان نابرابری در بین مزد و حقوق‌بگیران افزایش یافته و برای مشاغل آزاد تغییر معنی‌داری حاصل نشده است. هدفمندی فارغ از منطقه جغرافیایی نابرابری در بین مزد و حقوق‌بگیران را تشدید کرده است. در این زمینه نتایج حاصل از شاخص‌های فقر نشان می‌دهد که طی برنامه پنجم سهم مزد و حقوق‌بگیران از فقر کل در مناطق شهری ثابت و در مناطق روستایی افزایش یافته طی سال‌های بعد از هدفمندی فارغ از منطقه جغرافیایی برای هر دو گروه شغلی فقرسرشمار و شکاف‌فقر افزایش یافته است؛ بنابراین برای سیاست‌گذاری صحیح، قضاوت در مورد آثار سیاست‌ها براساس مقایسه مقادیر مطلق شاخص‌ها کافی نبوده و نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر در سطح زیرگروه‌های شغلی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation the Effects of Targeted Subsidies on Self-employed and Wage and Salary Earners: Based on poverty and inequality

نویسندگان [English]

  • bagher darvishi 1
  • fereshteh mohammadian 2
  • mahin ahmadikhah 3
1 Assistant professor in economics ,Ilam university
2 visiting proffesser, departeman of econimics , ilam university
3 M.A. in Economics
چکیده [English]

The main objective of this article is to investigate the impact of targeted subsidies law on poverty and inequality among Self-employment and wage and salary earners in Iran. Contrary to the literature which is based on the comparison between the absolute values of indicators, this study employs the statistical confidence intervals. To doing so, we use rural and urban household’s expenditure-income data during 2006-2017 and gini and FGT indices. Although the absolute values of indicators showed that they improve during 2012-2017 in compare to 2006-2010 period, but the results of indicators difference based on the statistical confidence intervals do not confirm this findings, for example in the years after targeted subsidies implementation, the inequality rate decreased for these two professional groups in rural areas, however, the inequality rate increased among wage and salaries earners for urban areas and there was not any significant change for self-employed jobs. Without the consideration of geographical areas, targeted subsidies aggravated inequality among wage and salaries earners. In this regard, the results of poverty indicators showed that wage and salaries earners share of total poverty is fixed in urban areas and it increased in rural areas during the fifth development plan and without consideration of geographical area, the headcount poverty and poverty gap increased for these two professional groups. Therefore, in order to correct policy-making, the judge about the impacts of policies based on the comparison of indicators absolute values is not enough and it requires more accurate investigations at the professional subgroups level.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty
  • Inequality
  • Targeted subsidies law
  • Self-employment and wage and salary earners

مراجع

ابونوری، اسماعیل و مالکی، نادر (1387). «خط فقر در استان سمنان طی برنامه­های توسعه (1383-1368)»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 28، 237-215.
احمدی، امیر؛ مجردی، غلامرضا و بادسار، محمد (۱۳۹۵). «بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی قانون هدفمند کردن یارانه‌ها بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی شهرستان ارومیه»، فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 9(شماره 3، پیاپی ۳۵)، ۵۴-۴۳.
ارشدی، علی و کریمی، عبدالعلی (۱۳۹۲). «بررسی وضعیت فقر مطلق در ایران در سال‌های برنامه اول تا چهارم توسعه»،فصلنامهسیاست‌هایراهبردی وکلان، 1(1)، 64-35.
انستیتو تحقیقات تغذیه­ای و صنایع کشور (1383). ارزش غذایی کالاهای خوراکی، تهران.
پروین، سهیلا و بانویی، علی‌اصغر (۱۳۹۶). «آثار و تبعات اجرای مرحله اول قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بر رفاه دهک‌های پایین درآمدی در چارچوب رویکرد تحلیل مسیرساختاری»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 17(3)، 225-193.
پروین، سهیلا و مستعلی، پارسا (۱۳۹۵). «آثار اجرای قانون هدفمندی یارانه ها بر شاخص هزینه زندگی خانوار زن سرپرست: رهیافت الگوی قیمتی ماتریس حسابداری اجتماعی»، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، 21(69)، ۷۱-۴۷.
پیرایی، خسرو و سیف، سید بهروز (۱۳۸۹). «تأثیر هدفمندسازی یارانه­ها بر رفاه اجتماعی در ایران»، پژوهشنامه مالیات، دوره جدید، شماره 9، 82-62.
رحیمی‌نیا، هیوا و اکبری‌مقدم، بیت‌اله (۱۳۹۵). «آثار اصلاح یارانه‌ها بر نابرابری رفاهی در ایران (مدلسازی CGE و شاخص تغییرات معادل EV)»، مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 17، ۲۷۲-۲۴۳.
رحیمی‌نیا، هیوا؛ اکبری‌مقدم، بیت‌الله و منجذب، محمدرضا (۱۳۹۴). «آثار تغییر در نظام یارانه‌ای ایران بر متغیرهای قیمتی و مقداری تولید داخلی و اشتغال (با استفاده از یک مدل CGE)»، تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، ۱۹، ۱۱۲-۷۳.
رنجبر، همایون؛ فطرس، محمدحسن و کبیریان، مهری (۱۳۹۳). «تأثیر هدفمندی یارانه­ها بر تغییرات معادل رفاه مصرف کننده در ایران»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات کاربردی اقتصادی ایران، 3(9)، 149-133.
سهیلی، کیومرث؛ سحاب‌خدامرادی، مرتضی؛ منیری، محمدرضا و گلی، یونس (۱۳۹۶). «اثر هدفمندسازی یارانه­ها بر ترکیب هزینه­ای خانوارها در ایران»، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 17(3)، 129-101.
شهنازی، روح اله؛ شهسوار، محمدرضا و مبشری، محمدحسین (۱۳۹۳). «توزیع درآمد و رفاه خانوارها قبل و بعد از هدفمندی یارانه­ها در استان فارس»، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 14(54)، 199-167.
صادقی، منیر؛ اکبری، نعمت اله و امیری، هادی (۱۳۹۵). «تأثیر قانون هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی بر رفاه خانوار (مطالعه موردی: شهر اصفهان)»، مجله علمی- پژوهشی سیاست‌گذاری اقتصادی، 8(16)، 64-42.
مرکز آمار ایران (1395-1379)، سالنامه آماری (هزینه و درآمد خانوار).
یاشارئل، سپیده و حبیبیان‌نقیبی، مجید (۱۳۹۵). «اثرهدفمندسازی یارانه­ها بر فقر و توزیع درآمد در ایران (مدلسازی تعادل عمومی عرضه کار)»، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 23، 196-160.
Arar, A., Duclos, J, Y. (2013). DASP: Distributive Analysis Stata Package, Université Laval. PEP, CIRPÉE and World Bank.
Bayar, A. (2016). The Decomposition of Regional Income Inequalities of Turkey. a Faculty of Management, Istanbul Technical University (ITU), Discussion Paper.
Besley, T., Kanbur, R. (1993). Principles of targeting In M. Lipton and J. van der Gaag .eds., including the poor .Washington D.C: World Bank
Cornia, G., Stewart, F. (1995). Two errors of targeting .”,IN D.van de Walle  and K.Nead,eds., Public  Spending and The  Poor. Baltimore: Johns Hopkins University Press
Davidson, R. (2009). “Reliable inference for the Gini index”. Journal of Econometrics, Elsevier, vol. 150(1), pages 30-40, May.
Emami, A., Lustig, N. and Taqdiri, A. R. (2016). Fiscal policy, inequality and poverty in Iran: assessing the impact and effectiveness of taxes and transfers, commitment to equality institute(CEQ),Tulane university , CEQ Working Paper 48.
Fields, G.S. (1997). Accounting for Income Inequality and its Change, paper presented at the American. Economic Association annual meeting, New Orleans.
Foster, J. E., Greer, J., Thorbeck, E. (1984). “A class of decomposable poverty measure”, Econometrica, 52, 761-766.
Hajipour, M. and Fallsolyman, M. (2016). “The Effects of Targeted Subsidies on Misery Index in Urban and Rural Settlements of Iran Regions”, International Journal of Humanities and Cultural Studies. ISSN 2356-5926, 3(2), 714-725.
Heshmati, A. (2004). A Review of Decomposition of Income Inequality, IZA Discussion Paper No. 1221.
Jellema, J., Lustig, N., Astrid, H., and Sebastian, W. (2016). The impact of taxes, transfers , and subsidies on inequality and poverty in Uganda, commitment to equality institute(CEQ),Tulane university , CEQ Working Paper No. 53
Litchfield, J. (1999). Inequality: Methods and Tools, Text for World Bank’s Web Site on Inequality, Poverty, and Socio-economic Performance.
Lubrano, M. (2012). The econometrics of inequality and poverty (Explaining poverty and inequality using econometric models).
Lustig, N. and Higgins, S. (2017). The CEQ Assessment: Measuring the Impact of Fiscal Policy on Inequality and Poverty. Chapter 1 in Nora Lustig (editor), Commitment to Equity Handbook. A Guide to Estimating the Impact of Fiscal Policy on Inequality and Poverty. Brookings Institution Press and CEQ Institute.
Theil, H. (1967). Economics and Information Theory. Amsterdam: North Holland.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 8، شماره 29
اردیبهشت 1398
صفحه 239-267

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار