سنجش حاشیه سود در صنعت خودروسازی ایران (بر اساس رهیافت هال- راجر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم اقتصادی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

هدف محوری تحقیق جاری سنجش شاخص لرنر و ارزیابی شکاف نسبی میان قیمت و هزینه نهایی در صنعت خودرو­سازی ایران می‌باشد. در این مقاله به تحلیل جامع از بازیگران فعال در بازار خودروی ایران و آنالیز شاخص‌های عملکردی و سنجش شکاف نسبی میان قیمت و هزینه نهایی با استفاده از رویکرد تعمیم‌یافته هال- راجر برای هفت شرکت خودروسازی کرمان موتور، ایران‌خودرو، مرتب، سایپا، پارس‌خودرو، بهمن خودرو و کیش خودرو در طی سال­های 1379 تا 1390 پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان ­می­دهد که بالاترین شکاف نسبی میان قیمت و هزینه نهایی برابر 787/0 و مربوط به شرکت کیش خودرو و پایین­ترین شکاف نسبی مربوط به شرکت سایپا با ضریب 219/0 می­باشد. بر اساس یافته­های تحقیق، حاشیه سود شرکت کیش خودرو 7/4، مرتب 37/4، کرمان موتور 05/3 و سایپا 28/1 است. نتایج تحقیق مؤید آن است که شرکت­هایی که به مونتاژ خودروی سواری در ایران می­پردازند؛ دارای حاشیه سود بالاتری نسبت به شرکت­های تولیدکننده خودروی سواری در کشور می­باشند. همچنین یافته­های تحقیق نشان می­دهد که خودروسازان کشور نتوانسته­اند حضور موفق در بازار جهانی داشته و حجم قابل‌توجهی از محصولات تولیدی، در بازار داخلی به فروش رسیده است. ارتفاع مانع ورود برای رقبای خارجی و تسلط دو بازیگر اصلی در این بازار و همچنین سیاست­های حمایتی تعرفه­ای و حمایت­های غیربازاری، حاشیه امن و پایدار برای بنگاه مسلط این صنعت و سایر رقبای داخلی در این بازار ایجاد نموده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Evaluation of Profit Margin in Iran’s Automotive Industry (Based on the Hall–Roeger Approach)

نویسندگان [English]

  • mohamad nabi shahiki tash 1
  • emad kazemzadeh 2
1 Associate Professor, Department of Economics, University of Sistan and Baluchistan, Zahedan, Iran
2 MA in Economics at the University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]

US auto-making industry began with Ford. This industry was developed better in America than in Europe. Some automobiles entered Iran in the early 1920s. Iran had to withdraw foreign currency and import cars due to inability to manufacture automobiles. Auto-making industry is the center of interest and competition of many countries and international corporations due to its critical role in the lives of people, extraordinary profitability, employment, and extensive turnover. The industry is of great importance due to having a profound link with other economic and industrial sectors and being the world's most advanced technology. Auto-making industry is one of the most important industries to create value-added in the economy of every country. This research aimed to study Iran's auto market power. Various models have been proposed to assess the market power including Perloff and Shen, Twomey and Green, static Bresn and Leo, dynamic Bresn and Leo, Colling and Presston, Panzer and Rosse, Hall, Roeger, Boon, Iwata, Azzam, Appelbaum, and Phophana. In this study, we employed Hall-Roeger Model in order to calculate the Lerner Index and Mark-Up and assess the market power of Iranian passenger cars. 
A look at Iran Khodro Co. showed that it manufactured 756669 passenger cars in 2011, accounting for 42.57% of market share. The comparison with the manufacture in 2001 revealed that the manufacture of Iran Khodro Co. accounted for almost 61% of market share (225483 passenger cars). In 2011, the exports of Iran Khodro Co. were almost 18% of total Iranian car exports. It was, however, 5% in 2001. SAIPA manufactured almost 656505 passenger cars in 2011, accounting for almost 36.94% of the total production of Iran. However, it manufactured almost 28.21% of total production in 2001. Lerner Index was employed to investigate the profitability of companies. Greater Lerner Index shows higher profitability. The greatest Lerner index belongs to Kish Khodro Co. (0.787) followed by Morattab Khodro (0.771) and Kerman Motor Co. (0.672). SAIPA has the minimum Lerner index (0.219). Companies which assemble the cars have greater Lerner Index and profitability.
In this article, we used the generalized Hall-Roeger approach to calculate the Lerner Index and Mark-Up for 7 Iranian carmakers from 2000 to 2007. The calculations showed that the greatest Lerner Index belonged to Kish Khodro (0.787), Morattab Khodro (0.771), and Kerman Motor (0.672). The lowest Lerner Index belonged to SAIPA (0.219). Mark-Up was as follows: Kish Khodro (4.7), Morattab Khodro (4.37), Kerman Motor (3.05), and SAIPA (1.28). Greater Mark-Up shows greater profitability coefficient of company. It shows that companies involved in assembly of passenger cars had greater profit margin compared to passenger car manufacturers. Since Lerner Index is greater for Kish Khodro, Morattab Khodro, and Kerman Motor, the National Iranian Competition Center is required to consider an appropriate model for pricing and profit margin by analyzing the structure of costs in these firms.  
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • automobile
  • Profitability
  • the Lerner Index
  • the Hall-Roeger Approach
اسماعیل­نیا، علی‌اصغر (1375). بررسی وضعیت بازار خودرو سواری در ایران، برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 8، 67-92.
پژویان، جمشید؛ خداداد کاشی، فرهاد و شهیکی­تاش، محمدنبی (1390). ارزیابی ناپارامتریک شکاف بین قیمت و هزینه­ی نهایی در صنایع ایران در قالب یک مدل کورنویی، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی­های اقتصادی سابق)، شماره 29، 95-121.
جهانگرد، اسفندیار (1385). صنعت خودروسازی و جایگاه آن در اقتصاد ایران، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 23، 138-206.
شهیکی­تاش، محمدنبی (1392). سنجش قدرت بازاری صنایع کارخانه­ای ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 103، 43-64.
شهیکی­تاش، محمدنبی و اتباعی، فرامرز (1391). تأثیر رقابت خارجی بر شدت و مارک آپ در بازارهای صنعتی ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، شماره 3، 27-55.
کرد، باقر (1392). سنجش رشد بهره­وری عوامل تولید در صنایع کارخانه­ای ایران، پژوهش­های مدیریت عمومی، سال ششم، شماره 20، 121-144.
Appelbaum, E. (1979). Testing price taking behavior. Journal of econometrics, (9), 283-294.
Appelbaum, E. (1982). the estimation of the degree of oligopoly power. Journal of econometrics, (19), 287-299.
Azzam, A. M. (1997). Measuring Market Power and Cost- Efficiency Effects of Industrial Concentration. Journal of Industrial Economics,45(4), 377-386.
Bresnahan, T. F. (1989). Studies of Industries with Market Power. in Richard Schmalensee and Robert Willig (eds.), Handbookof industrial Organization, New York: North Holland.
Boone, J. (2008). A New Way of Measuring Competition. The Economic Journal, 118(531), 1245-1261.
Hall, R. E. (1988). the Relationship between Price and Marginal Cost in U. S. Industry. Journal of Political Economy, 96, 921-947.
Görg. H and Warzynski,F. (2006). The Dynamics of Price Cost Margins: Evidence from UK Manufacturing. Revue de l'OFCE, Presses de Sciences-Po, 97(5), 303-318.
Iwata, G. (1974). Measurement of Conjectural Variation in Oligopoly, Econometrica, 42, 947-966.
Joaquim Oliveira Martins, Stefano Scarpetta & Dirk Pilat (1996). Mark-Up Ratios in Manufacturing Industries: Estimates for 14 OECD Countries. OECD Economics Department Working Papers 162, OECD Publishing.
Martins, J. O. and Scarpetta, S. (1999). The Levels and Cyclical Behavior of Mark-Ups across Countries and Market Structures.OECD Economics Department Working Papers, 213.
Perloff. J., and Shen. E. (2012). Collinearity in Linear Structural Models of Market Power. Review of Industrial Organization, Springer, 40(2), 131-138.
Raper, K. C., Alan Love, H. and Richard Shumway, C. (2007). Distinguishing the Source of Market Power. American Journal of Agricultural Economics, 89 (1), 78-90.
Rezitis, A. and Kalantzi, M. (2013). Measuring the Degree of Market Power in the Greek Manufacturing Industry. International Review of Applied Economics, 27(3), 339-359.
Roeger, W. (1995). Can Imperfect Competition explain the Difference between Primal and Dual Productivity Measures? Estimates for US Manufacturing. Journal of Political Economy, 103, 316-330.
Twomey, P. and Green, R. (2005). A Review of the Monitoring of Market Power, Center for Energy.
http://web. Mit.Edu/ceepr/www/publications/reprints/Reprint_209_WC. Pdf.