اثرات ممانعت از ورود گندم بر روی جریان تجارت آب مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناسی ارشد اقتصادکشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

محدودیت آب در ایران، واقعیت انکارناپذیر است، برای این منظور، تجارت بر مبنای آب مجازی می‌تواند راهکاری برای کاهش اثرات محدودیت آب باشد. از طرف دیگر، گندم یک کالای اساسی است که نقش اساسی در امنیت غذایی دارد. از این‌رو بررسی آثار تجارت آب مجازی گندم دارای اهمیت ویژه­ای می‌باشد. برای این منظور، در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از یک مدل تعادل فضایی، اثرات سیاست ممانعت از ورود گندم، بر روی جریان تجارت آب مجازی مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجه ابتدا با توجه به استان‌های کشور و استفاده از روش داده‌های ترکیبی، عرضه و تقاضای گندم تخمین زده شد و با استفاده از کشش­های قیمتی، الگوسازی بازار گندم انجام گردید. نتایج نشان داد که عدم واردات گندم، باعث افزایش در تولید داخلی به میزان 20 درصد، کاهش بیش از 8 درصدی تقاضا و افزایش قیمت در این بازار خواهد شد. از این‌رو، میزان رفاه جامعه را کاهش می­دهد. از طرف دیگر، عدم واردات گندم به میزان 2.30 لیتر آب مجازی به ازای هر کیلوگرم گندم تولیدشده در کل کشور نسبت به حالت تجارت آزاد از منابع آب مصرفی برداشت می­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Wheat self-sufficiency effects on the flow of virtual water trade in Iran

نویسندگان [English]

  • Hamed Najafi Alamdarlo 1
  • Fariba Riyahi 2
  • Mohammad Hasan Vakilpour 1
چکیده [English]

The undeniable fact in Iran is water restrictions. For this purpose, virtual water trade, could be a solution to reduce the impact of water restrictions. Also, wheat is a basic commodity that has a crucial role in food security. Therefore, the effects of wheat self-sufficiency policies on virtual water trade flows have been investigated by using the spatial equilibrium model. As a result, according to the region and the use of panel data method, the price elasticity of supply and demand function was estimated and by using price elasticity, the wheat market modeling has been performed. The results showed that the wheat self-sufficiency policy, increase in domestic production (20 %), falling demand (-8.3%) and rising prices in this market. Hence, reduces the welfare of society. On the other hand, by applying wheat self-sufficiency policy, the virtual water trade is affected, and more pressure is imposed on water resources, so that the supply of wheat in the country has increased, and more water is withdrawn at a rate of 2.30 liters. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial Equilibrium
  • Wheat Market
  • virtual water
  • Self-sufficiency

مراجع

اردکانیان، رضا و سهرابی، روح­الله. (1385). «تجارت آب مجازی: ادبیات جهانی و کاربرد در ایران»، دومین کنفرانس مدیریت منابع آب. بهمن 1385، دانشگاه صنعتی اصفهان.
خلیلیان، صادق؛ شمشادی، کتایون؛ مرتضوی، سیدابوالقاسم؛ احمدیان، مجید. (1393). «بررسی اثرات رفاهی ناشی از تغییراقلیم بر روی محصول گندم در ایران»، مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، 28(3)، 292-300.
روحانی، نازنین؛ یانگ، هونگ؛ امین، سیچانی سیف­الله؛ افیونی، مجید؛ موسوی، سید فرهاد و کامگار حقیقی، علی­اکبر. (1386). «ارزیابی مبادله محصولات غذایی و آب مجازی با توجه به منابع آب موجود در ایران»، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 46، 417-432.
روحانی، نازنین؛ یانگ، هونگ؛ موسوی، سید فرهاد؛ افیونی، مجید و امین سیچانی، سیف­الله. (1386). «آب مجازی و مبادله محصولات غذایی در ایران و استان اصفهان»، مجموعه مقالات دومین همایش کمیته منطقه­ای آبیاری و زهکشی اصفهان، کمیته ملی آبیاری و زهکشی اصفهان.     
شمشادی، کتایون. (1385). «بررسی سیاست یارانه دولت بر تولید محصول گندم»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
صبوحی، محمود و سلطانی، غلامرضا. (1387). «بهینه‌سازی الگوهای کشت در سطح حوضه آبریز با تأکید بر منافع اجتماعی و واردات خالص آب مجازی: مطالعه موردی منطقه خراسان»، نشریه علوم و خاک، 12(43)، 313-297.
وزارت جهاد کشاورزی، آمارنامه. 1393.   
Ababaei, B.; Ramezani Etedali, H. (2016). Water footprint assessment of main cereals in Iran. Agricultural water management. (2016), http://dx.doi.org/10.1016/j.agwat.2016.07.016.
Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Third Edition, New York: John Wiley and Sons.
Chapagain, A. K.; Hoekstra, A. Y.; Savenije H. G. (2005). Water saving through international trade of Agriculture products, Hydrology and Earth System Sciences. 2, 2219-2251
Chapagain, A. K.; Hoekstra A. Y. (2003). Virtual water flows between nations in relation to trade in livestock and livestock products. Value of water Research Report Series. No.13. Delft.
FAO Statistics. 2015.                                                  
Hoekstra, A. Y.; Hung, P. Q. (2002). Virtual water trade, A Quantification of virtual water flows between nations in relation to international crop trade. Value of water research report series. No.11. IHE, Delft, The Netherlands. 25-47
Hoekstra, A. Y.; Hung, P. Q. (2003). Virtual Water Trade: A Quantification of Virtual Water flows in Relation to crop trade. Proceeding of the international expert meeting on virtual water trade, Edited by A. Y. Hoekstra , February 2003, value of water. Research report series, No.12.
Huang, X. R.; Pei, Y. S.; Liang, C. (2005). Input-output method for calculating the virtual water trading in Ningxia Shuikexue Jinzhan. Advances in Water Science. 16, 564-568.
Liu, J.; Wu, P.; Wang, Y.; Zhao, X.; Sun, Sh.; Cao, X. (2015). Virtual Water Flows Related to Grain Crop Trade and Their Influencing Factors in Hetao Irrigation District in China, Journal of Agricultural Science and Technology. 17, 201-211
Murad, K. A.; Gaese, H.; Jabarin, A. S. (2010). Economic Value of Tree Fruit Production in Jordan valley from a Virtual Water Perspective, Water Resources Management Journal, 24, 2021-2034
Rockstrom, J.; Gordon, L. (2001). Assessment of green Water flows to sustain major biomes of the world: implications for future eco hydro logical landscape management. Physics and Chemistry of the Earth (B). 26, 843-851
Samuelson, P. A. (1952). Spatial price equilibrium and linear programming. The American Economic Review, 283-303.
Shi, J.; Liu, J.; Pinter. A. L. (2014). Recent evolution of China’s virtual water trade: analysis of selected crops and considerations for policy, Hydrology and Earth System Sciences. 18: 1349-1357.
Smaktin, V.; Revenga, C., Doll, P. (2004). Taking into account Environmental Water Requirements in global scale water Resources Assessments. Comprehensive Assessment of water management in agriculture Research Report 2, IWMI, Colombo, Sri Lanka.
Takayama, T.; Judge, GG. (1964). Spatial equilibrium and quadratic programming. Journal of Farm Economics. (27), 67-93.
Wichelns, D. (2001). The role of ''virtual water" in efforts to achieve food security and other national goals, with an example from Egypt, Agricultural water management, 49, 131-151.
Yang, H.; Reichert, P.; Abbaspour, K., Zehner, A. J. B. (2003). A water resources threshold and its implications for food security. International Journal of Environmental Science and Technology. 37, 3048-3054.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار