ارزیابی تأثیر تکانه‌های بهره‌وری بخش صنعت کشورهای گروه شانگهای بر سرمایه‌گذاری و اشتغال بخش نفت و گاز ایران با رویکرد مدل تعادل عمومی قابل محاسبه چندمنطقه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 کارشناس ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

میزان بهره­وری هر کشور با میزان سهم آن کشور از تجارت جهانی ارتباط مستقیم دارد. همچنین نفت و گاز به‌عنوان یکی از شاخص­ترین کالاهای صادراتی در سطح جهان در حوزه انرژی محسوب می­شوند. با توجه به اینکه ایران جزء کشورهای مطرح در تجارت جهانی انرژی (سهم ایران 2/3 درصد از تجارت جهانی انرژی می‌باشد) محسوب می­شود، شایان ذکر است که، تأثیر بهره‌وری شرکای عمده تجاری را بر اقتصاد این کشور در حوزه انرژی مورد توجه قرار گیرد. در این پژوهش، تأثیر تکانه‌های بهره‌وری بخش صنعت کشورهای گروه شانگهای به‌عنوان گروه‌ عمده‌ی تقاضاکننده انرژی ایران بر اشتغال و سرمایه­گذاری بخش نفت و گاز ایران ارزیابی شد. بر این اساس سؤال اصلی مقاله این است که آیا تکانه­های بهره­وری بخش صنعت گروه کشورهای شانگهای بر سرمایه‌گذاری و اشتغال بخش نفت و گاز ایران تأثیرگذار است؟ برای پاسخ به این سؤال از رویکرد تعادل عمومی قابل محاسبه چندمنطقه­ای برای چهار بخش (کشاورزی، صنعت، خدمات و نفت و گاز) استفاده و داده­ها از ماتریس حسابداری اجتماعی تعدیل شده سال 1383 و پایگاه داده GTAP8 استخراج شده است. نتایج حاکی از آن است که با افزایش مبادلات تجاری ایران با کشورهای گروه شانگهای، در صورتی‌که میزان بهره­وری بخش صنعت این گروه از کشورها به میزان 5 درصد افزایش داشته باشد، با افزایش تجارت ایران با این گروه از کشورها و سرریز حاصل از این بهره­وری، میزان سرمایه­گذاری و اشتغال بخش نفت و گاز ایران افزایش خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of productivity shocks of Shanghai group countries on investment and employment in Iran's oil and gas sector with multi-region Computable General Equilibrium Model

نویسندگان [English]

  • Abdulmajid Jalaee 1
  • mahdi nejati 2
  • mina javadiniya 3
چکیده [English]

Productivity of any country contact with share of that country of world trade directly. Also oil and gas have always been considered the most important commodity in the world. Given that Iran is among the main countries in the global energy business, it is important to be able to consider the influence of productivity of major trading partners of Iran in the energy sector. In this study the effect of productivity shocks of Shanghai group countries, as major energy-demanding groups, on the oil and gas sector is taken into consideration. On this basis, the original question of the paper is whether productivity shocks in the industry of Shanghai group countries have any effect on Iran's oil and gas sectors. To respond this question the computable general equilibrium approach for four economical sections (industry, oil and gas, agriculture, and services) and the social accounting matrix in 2004 and GTAP8 database have been adopted. The results indicate that if the trade of Iran with Shanghai group counties increases while productivity in the industry of Shanghai group countries increases 5%, it will cause an increase of investment and employment in the oil and gas sector in Iran. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Productivity shock
  • Investment
  • Multi-region Computable General Equilibrium Model

مراجع

برخورداری، سجاد و مهرگان، نادر (1389)؛ مدل‌های تعادل عمومی و کاربرد آنها در اقتصاد، تهران، دانشکده علوم اقتصادی، نشر نور علم.
برفیشر، ماری (1955)؛ مقدمه­ای بر مدل­های تعادل عمومی قابل محاسبه. ترجمه: فاطمه بزازان و مریم سلیمانی موحد (1392)، تهران: انتشارات نشر نی.
حسن‌زاده، علی (1384)؛ اثر سرریز سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (شکاف بهره‌وری) بر اشتغال صنایع کارخانه‌ای ایران. نشریه اقتصاد مقداری (ارزیابی‌های اقتصاد سابق)، شماره 4، 53-72.
ذوالنور، سیدحسین (1382)؛ الگوی تعادل عمومی کاربردی برای تحلیل اثر وضع مالیات­ها در ایران، تهران، انتشارات وزرارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت امور اقتصادی.
سلامی، حبیب‌الله (1376)؛ تجزیه و تحلیل اثر توسعه تکنولوژی در بخش صنعت بر رشد و توسعه بخش کشاورزی ایران در یک الگوی تعادل عمومی، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 17، 7-24.
شاکری، عباس (1392)؛ اقتصاد خرد 2: نظریه­ها و کاربردها، نشر نی، تهران: چاپ نهم.
صمدی، سعید؛ یحیی­آبادی، ابوالفضل و معلمی، نوشین (1388)، تحلیل تأثیر شوک­های قیمتی نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، شماره 5، 26-52.
طاهری، شهنام (1392)؛ بهره­وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان­ها، چاپ 21، انتشارات هستان.
محمدی، تیمور و اکبری‌فرد، حسین (1378)؛ اثر تکانه‌های بهره‌وری بر رشد اقتصادی ایران، فصلنامهپژوهش‌های اقتصادی ایران، 35، 177-204.
مقدسی، رضا؛ شرافتمند، حبیب و باغستانی، علی‌اکبر (1389)؛ ارزیابی تأثیر تکانه‌های بهره‌وری و شکاف تولید بر قیمت مواد غذایی ایران، فصل­نامه توسعه و اقتصاد کشاورزی، شماره 4، 509-517.
ناظمان، حمید؛ بکی حسکوئی، مرتضی (1388)؛ تخصیص بهینه درآمدهای نفتی در قالب یک مدل تعادل عمومی پویا، فصلنامه اقتصاد مقداری (ارزیابی­های اقتصادی سابق)، 6، 4، 28-1.
نجاتی، مهدی؛ مرزبان، حسین (1391)؛ ارزیابی اثر ناشی از سرریز سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بخش صنعت بر اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، شماره 4، 151-181.
Aghion, Ph. and Howitt P. (1992); A Model of Growth through Creative Destruction. Econometrica, No. 60, 323-351.
Ariyasajjakorn, D., (2007); Trade, Foreign Direct Investment, Technological Change and Structural Change in Labor Usage, P.h.d thesis, The University of Utah.
Barry, M. P. (2009); Foreign Direct Investments in Central Asian Energy: A CGE Model. Eurasian Journal of Business and Economics, No. 2, 35-54.
Bellu L. G. (2010); International price shocks and development: A general equilibrium approach with applications to Burkna Faso. Thesis’s Bellu Lorenzo Giovanni.
Comit, F. D. and Potters, L. (2013); Endogenising R&D and capital investment decisions in RHOMOLO, Smart Regions For a Smarter Growth Strategy: Conference Cuidad de Oviedo, Vol. 22.
Deng, Z.; Blake, A. and Falvey, R. (2009); Quantifying Foreign Direct Investment Productivity Spillovers: A Computable General Equilibrium Framework for China, GEP Research Paper 2009/18, University of Nottingham. 12(3): 307-326.
Grossman, G. and Helpman, E. (1991); Innovation and Growth in the World Economy, Cambridge, MA: MIT Press.
Hertel, T. W. (1997); Global Trade Analysis: Modeling and Applications, Cambridge, MA, Cambridge University Press.
Javorcik, B. C. (2004); Does foreign direct investment increase the productivity of domestic firms? In search of spillovers through backward linkage. American economic review, No. 4, 605-627.
Johanson, L. A. (1960); Multi sectoral study of economic growth Amsterdam: North-Holland publishing co.
Keller, W. (2004); International Technology Diffusion, Journal of Economic Literature. 752-782.
King, A. (2012); Economy-wide impacts of industry policy. New Zealand working paper. 12/05.
Kinoshita, Y. (2000); R&D and technologhy spillovers via FDI. Innovation and absorptive capacity working papers series Wiham Davidson Institute at the University of Mishigan Stephen M.Ross school, 349.
Lejour, A. and Nahuis, R. (2005); R&D spillover and growth: Specialization Matters. Journal Review of International Economics. Vol. 13, 927-944.
McDougall, R. A. (1995); Computable General Equilibrium Modeling: Introduction and Overview, Asia Pacific Economic Modeling, VOL. 1, pp 88-91.
Romer, P. (1990); Endogenous Technological Change, J. Polit.Econ. 98:5, 71-102.
Segerstrom, P.; Anant, T. C. A. and Dinopoulos, E. (1990); A Schumpeterian Model of the Product Life Cycle, Amer. Econ. Rev. 80: 4. 1077-1092.
Sherman, R.; Dirk, W.; Hashim, A. and Pual, D. (2010); Implications of food production and price shocks for household welfare in Ethiopia: A general equilibrium analysis international. MPRA paper, No. 39533.
Shoven, J. B. and WHalley, J. (1972); A equilibrium calculation of the effects of differential taxation of income from capital in US. Journal of public economics, 1(3/4), 281-321.
Tanaka, T. and Hosoe, N. (2011); Does agricultural trade liberalization increase risks of supply-side uncertainty? Effects of productivity shocks and export restrictions on weifare and food supply in Japan. Food policy, No. 3, 368-377.
Tissen, M. (1998); A classification of empirical CGE modeling. SOM research report Col with number 99c01. University Groningen. The Netherland.
Vaqar, A. and o’ Donoghue, C. (2009); External shocks in small open economy: A CGE micro simulation. The journal of economics, 45-90.
 
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 5، شماره 18
مرداد 1395
صفحه 35-51

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار