بررسی تأثیر شوک‌های نفتی بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران (1350-1390)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد بازرگانی دانشگاه مازندران

چکیده

مقاله حاضر با بهره‌گیری از یک مدل رگرسیون خود بازگشتی، تأثیر قیمت نفت را بر متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید ناخالص داخلی حجم پول، شاخص قیمت­ها و مخارج دولت در ایران به‌عنوان چهارمین کشور صادر کننده نفت را مورد بررسی قرار می‌دهد. بدین منظور از داده­های مربوط به متغیرها در دوره زمانی (1350-1390) و الگوی خودرگرسیونی برداری  VAR استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد با افزایش درآمد نفت، حجم پول افزایش یافته که این امر به میزان تورم افزوده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که هر شوک نفتی تأثیر منفی بر تولید ناخالص داخلی در ایران دارد و اثر شوک به مرور زمان افزایش می‌یابد. نوسانات قیمت نفت می­تواند اثرات مهمی بر اقتصاد کشورها داشته باشد. این نوسانات علاوه بر تأثیرگذاری بر اقتصاد کشورهای واردکننده نفت، یکی از دلائل اصلی اختلالات در اقتصاد کشورهای صادر کننده درآمدهای حاصل از فروش نفت است. به این ترتیب که افزایش قیمت نفت باعث افزایش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت شده و امکان رشد سریع قیمت‌ها، نرخ‌های دستمزد و واردات در این کشورها فراهم می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of the effect of oil volatility on the macro economy variables in Iran on VAR (A Case Study 1971-2011)

نویسنده [English]

  • uosef mehnatfar
U-MAZANDARAN
چکیده [English]

The present article using an autoregressive model, studies the effect of the fluctuations of the oil price on the macro economy variables such as domestic gross production, money volume, price index and the government expenditure in Iran as the fourth oil exporter country. For this purpose it has used the data relating to the variables during the era of 1350-1390 (1971-2011) and the pattern of Vector Autoregressive (VAR). The results show that during the studied years regarding economic structure of our country the money volume has been increased along with the oil income rise which has raised the rate of inflammation. It has also shown that each oil volatility has a negative effect on the domestic gross production in Iran and this effect is being risen during the years. The fluctuations of oil price can impose important effects on the most countries' economy. in addition to effecting on the economy of the oil importer countries, these fluctuations are considered as one of the main resources of disorders in the economy of oil exporter countries so that the rise of oil price causes a rise in foreign exchange income made by oil sale and it provides the possibilities of fast price rise, the rate of wages and imports in these counties. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil Revenue Government
  • Economic growth
  • Oil Price volatility
  • Vector Auto-Regressive Model
ابریشمی، حمید و مصطفایی، آذر (1380)؛ بررسی رابطه‌ی بین رشد اقتصادی و مصرف فرآورده‌های عمده‌ی نفتی در ایران، مجله‌ی دانش وتوسعه، شماره‌ی 14، 35-45.
صمیمی جعفری، احمد و محنت­فر، یوسف ( 1385)؛ بررسی کشش‌پذیری درآمد‌های نفتی در اقتصاد ایران، فصلنامه بررسی‌های اقتصادی دانشگاه شهید چمران اهواز، شماره 2.
سرزعیم، علی (1386)؛ بررسی اثر تکانه‌های قیمت نفت بر متغیرهای اقتصادی در یک مدلVAR ، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 12، سال چهارم.ص 15-25
حراست از آن در سیاست بین المللی، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
کریمی، سعید و محنت­فر، یوسف (1385)؛ بررسی اثر درآمدهای نفتی بر اندازه دولت در اقتصاد ایران، همایش ملی مجمع تشخیص مصلحت نظام، تهران.
هژبرکیانی، کامبیز (1368)، اقتصادسنجی و کاربرد آن، انتشارات بخش فرهنگی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی، چاپ اول، بهار.
قبادی، نسرین (1376)؛ بررسی رابطه ی علیت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی ایران, همایش ملی انرژی ایران- دانشگاه تهران
محنت­فر، یوسف و مجاوریان، سیدمجتبی (1386)؛ ارزیابی اثر اقتصادی درآمدهای مالیاتی بر میزان مخارج جاری دولت در ایران: یک تحلیل تجربی (1383– 1357)، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی  شماره 15.
محنت­فر، یوسف (1376)؛ عوامل مؤثر بر هزینه‌های جاری دولت در استان‌های کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
موسوی، سیدمسعود (1387)؛ امنیت انرژی: محور تعامل  سازنده و موتور توسعه ملی، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، سال سوم، شماره هشتم، 142.
مرکز آمار ایران، سالنامه‌های آماری، سال‌های مختلف.
وب سایت بانک مرکزی ایران. WWW.Cbi.ir
Alesina A. and Ardagna, S. (1998); Fiscal Adjustments: Why They Can Be Expansionary, Economic Policy: A European Forum, 27: 487-517.
Alesina A. and Perotti, R. (1997); Fiscal Adjustments in OECD Countries: Composition and Macroeconomic Effects, IMF Staff Papers, 44(2).
Ardagna, S. (2001); Fiscal Policy Composition, Public Debt and Economic Activity, public Choice, 109(3-4).
Barro, R. J. (1974); Are government bonds net wealth?'', Journal of Political Economy, December 1974: 1095-1117.
Blanchard, O., and Perotti, R. (2002); An empirical characterization of the dynamic effects of changes in government spending and taxes pnoutput, Quarterly Journal of Economics, 17, 4, 1329-1368.
Erdal, G. and Et al. (2008); the Causality Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey. Energy policy, No. 36, 3838-3842.
Fatai, K.; Oxley, L. and Scrimgeour, F. (2001); Energy Consumption and Employment in New Zealand: Searching for Causality. NZAE Conference 2002.
Faik, K. and PerenArin, K. (2005); Fiscal Policy and Economic Activity: US. Evidence, CAMA, Working Paper, No 09.
Fatas, A. and Mihov, I. (2001); The Effects of Fiscal Policy on Consumption and Employment: Theory and Evidence, CEPR Discussion Paper, no 2760.
Francisco De Castro, F. (2006); The Macroeconomic Effects of Fiscal Policy in Spain, Applied Economics, No 38.913-24.
Garcia-Mila, T. (1989); Some Empirical Evidence on Government Purchase Multiplier, Economics Letters. 31(4): 375-380.
Giavazzi, F. and Pagano, M. (1996); Non-keynesian effects of fiscal policy changes: International evidence and the Swedish experience, Swedish Economic policy Review, vol. 3, no.1.
Giavazzi, G.; Jappelli, T. and Pagano, M. (2000); Searching for non-linear effects of fiscal policy: Evidence from industrial and developing countries, European Economic Review, vol. 44, no.7.
Hopnner, F. (2001); A VAR Analysis of the Effects of Fiscal Policy in Germany, Institute of International Economics, University of Bonn.
Kneller, R.; Bleaney, M. F. and Gemmell, N. (1999); Fiscal Policy and Econimic Growth: Evidence from OECD Countries, Journal of Public Economics. 74(2): 171-190.
Mehara, M. (2007); The Relationship Between Energy Consumption and Economic growth in Iran. Iranian Economic Review, Vol. 10, No. 17, 137-148. 
Perotti, R. (2004); Estimating the Effects of Fiscal Policy in OECD Countries, Florence: European University Institute, mimeo.
Van Aarle, B.; Garretsen, H. and Gobbin, N. (2002); Monetary and fiscal policy transmission in the Euro area: evidence from a structural VAR analysis, Journal of Economics and Business.