تأثیر نابرابری آموزش بر توزیع درآمد در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

2 کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

3 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

چکیده

مطالعه پیرامون عوامل مؤثر بر توزیع درآمد از مهم­ترین اهداف محققین علوم اجتماعی در کشور­های درحال‌توسعه می­باشد. در این میان نقش آموزش در توزیع درآمد ازجمله موضوعاتی است که توجه متفکرین حوزه علوم اجتماعی و توسعه را به خود جلب کرده است. در ایران نیز موضوع توزیع درآمد و عوامل مؤثر بر آن از اهمیت خاصی برخوردار است؛ به این دلیل، در این پژوهش سعی شده است تا اثر نابرابری آموزش بر توزیع درآمد در ایران طی دوره 1390-1360موردمطالعه قرار گیرد. به این منظور، با استفاده از متغیر­های متوسط سال­های تحصیل و ضریب جینی آموزش نیروی کار بالای 15 سال به عنوان معیار­هایی برای سنجش نابرابری آموزش و با بهره­گیری از روش همجمعی یوهانسن – یوسیلیوس، اثر نابرابری آموزش بر توزیع درآمد مورد آزمون قرار گرفت. همچنین در این مطالعه، از متغیر­های سهم هزینه­های آموزشی دولت، اندازه دولت و تولید ناخالص داخلی سرانه به عنوان دیگر متغیر­های اثرگذار بر توزیع درآمد استفاده شد. این مطالعه نشان داد که متغیر ضریب جینی آموزش، بهتر می­تواند اثر نابرابری آموزش بر توزیع درآمد را توضیح دهد و بیانگر این است که نابرابری آموزش با نابرابری درآمد ارتباط مستقیم داشته، درحالی‌که سهم هزینه­های آموزشی دولت با ضریب جینی درآمد رابطه معکوس دارد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که حرکت به سمت کاهش نابرابری در آموزش منجر به توزیع بهتر درآمد خواهد شد. به علاوه، افزایش سهم هزینه­های آموزشی دولت منجر به بهبود ضریب جینی درآمد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study on the Effect of Education Inequality on Income Distribution in Iran

نویسندگان [English]

  • morteza afghah 1
  • maeede gharafi 2
  • mahdi basirat 3
چکیده [English]

Study on factors affecting income distribution is one of the most important goals of social scientists in developing countries. The role of education on income distribution, among others, is an issue that many social scientists have concentrated on it. In Iran, too, Income distribution is an important issue for many researchers and policy makers. In this paper, thus, it is tried to examine the effect of inequality in education on income distribution of Iran in the period of 1981-2011. Using Johansen-Juselius Approach and variables such as education Gini coefficient of labor force, and average schooling years as indices for inequality of education, we have examined the effect of unequal education on income distribution. Furthermore, the ratio of government expenditures on education, government size and per capita income are explanatory variables that are used in research models of this paper.
This study showed that Gini coefficient of education is a better variable explaining the effect of unequal education on income distribution, indicating a direct relationship between unequal education and unequal income distribution. However, there is an indirect relationship between the ration of government expenditures on education and Gini coefficient of Income. This study shows that moving toward equality in education will result in a better income distribution. Furthermore, an increase in education ratio of government expenditures has led to a better condition in income distribution, i.e. decrease in Gini coefficient.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unequal Education
  • Income Distribution
  • Average Years of Schooling
  • Education Gini coefficient
  • Johansen-Juselius Approach

مراجع

ابونوری، اسماعیل (1376)؛ اثر شاخص­های اقتصاد کلان بر توزیع درآمد، مجله تحقیقات اقتصادی، 51، 150-117.
اکبریان، رضا و فام­کار، مهسا (1389)؛ بررسی ارتباط بین نابرابری درآمد، مخارج آموزشی و رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، 1، 185-161.
اله رضایی، اسعد؛ حسین­زاده، جواد؛ فرامرزی، ایوب و یزدان­خواه، منصوره (1392)؛ تأثیر اندازه دولت بر توزیع درآمد در ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، 4، 36- 21.
پتی، ویلیام؛ اسمیت، آدام؛ مارشال، آلفرد؛ والش؛ شولتز؛ دنیسون؛ مینسر و میلر، به نقل از نادری، ابوالقاسم (1383)؛ اقتصاد آموزش، نشر یسطرون، تهران.
تشکینی، احمد (1384)؛ اقتصاد سنجی کاربردی به کمک Microfit چاپ هشتم. تهران: مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران، تهران.
جلائی­اسفند­آبادی، سیدعبدالمجید؛ قاسمی­نژاد، امین؛ رستمی، هنار و سلیمانی، فرخنده (1391)؛ بررسی و پیش‌بینی توزیع درآمد مناطق شهری و روستایی ایران در افق 1404، فصلنامه راهبرد اقتصادی، 2، 180-159.
دادگر، یداله؛ نظری، روح اله و مهربانی، فاطمه (1387)؛ تأثیر سیاست­های مالی و تکانه­های قیمت بنزین بر توزیع درآمد و رفاه در ایران، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 28، 150-129.
دلیری، حسن؛ خلخالی، علی و مهرگان، منصور (1389)؛ بررسی اثرات ساختار آموزش بر توزیع درآمد، مجله مدلسازی اقتصادی، 4، 71-57.
راجرز، دانیل. سی. و راچلین، هرش. اس. (1370)؛ اقتصاد آموزش و پرورش: اصول و کاربرد­ها (ترجمه سید ابوالقاسم حسینیون)، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، مشهد.
عسگری، محمدمهدی و میسمی، حسین (1388)؛ تحلیل مؤلفه­های توسعه انسانی در بهبود وضعیت فقر و توزیع درآمد از دیدگاه اسلامی (مورد کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی)، دو فصلنامه جستار­های اقتصادی، 12، 119-91.
علمی، زهرا (میلا)؛ کریمی پتانلر، سعید و کسرایی، کامران (1385)؛ اثر آموزش بر درآمد افراد شهری در ایران با استفاده از روش مدل­های چند سطحی در سال 1382، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 74، 272-249.
عمادزاده، مصطفی (1380)؛ آموزش و توزیع درآمدها، مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، 1، 227-203.
لشکری، محمد (1389)؛ تخمین تأثیر آموزش و تجربه بر درآمد فردی، فصلنامه دانش و توسعه، 33، 244-214.
کفایی، سید محمدعلی و درستکار، عزت­اله (1386)؛ تأثیر آمـوزش رسمی بر توزیع درآمـد در ایران، فصلـنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 30، 76-53.
مهربانی، وحید (1387)؛ تأثیر آموزش بر فقر و نابرابری درآمدها، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 82، 225-211.
نیلی، مسعود و نفیسی، شهاب (1382)؛ رابطه سرمایه انسانی و رشد اقتصادی با تأکید بر توزیع تحصیلات نیروی کار (مورد ایران سال‌های 1379-1345)، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 17، 31-1.
Abdullah, A J.; Doucouliagos, H. and Manning, E. (2011); Education and Income Inequality: A Meta-Regression Analysis.
Barro, R. J. (1991); Education Growth in a Cross Section of Countries, Quarterly Journal of Economic; 106, 407-443.
Barro, R. J. (1999); Inequality, Growth and Investment, National Bureau of Economic Research Working Paper 7038.
Barro, R. J. and Lee, J. W. (1993); International Comparisons of Educational Attainment, Journal of Monetary Economics; 32, 363-394.
Barro, R. J. and Lee, J. W. (1997); International Measures of Schooling Years and Schooling Quality, American Economic Review; Papers and Proceedings, 86, 218-223.
Barro, R. J. and Lee, J. W. (2000); International Data on Educational Attainment: Updates and Implications, CID working paper no. 42, Center for International Development at Harvard University.
Behr, T. (2004); the Effects of State Public k-12 Education Expenditures on Income Distribution, National Education Association (NEA) Research Working Paper.
Becker, G.S. and Chiswick, B. R. (1966); Education and the Distribution of Earnings, American Economic Rev. 56, 358-369.
Birdsall, N. and Londoño, J. L. (1997); Asset Inequality Matters: An Assessment of the World Bank’s Approach to Poverty Reduction, American Economic Review 87(2): 32-37.
Checchi, D. (2000); Does Educational Achievement Help to Explain Income Inequality?, World Institute for Development Economics Research (WIDER), Working Paper Series 208, Helsinki, Finland.
De Gregorio, J. and Lee, J. W. (2002); Education and Income Inequality: New Evidence from Cross-Country Data, Review of Income and Wealth, 48,395-416.
Földvári, P. and Leeuwen, B. V. (2011); Should less Inequality in Education Lead to a more Equal Income Distribution?, Journal Education Economics, 19, 537-554.
Glomm, G. and Ravikumar, B. (2003); Public Education and Income Inequality, European Journal of Political Economy, 19, 289-300.
Kim, E. J. (2006); Education and income inequality reconsidered: cross analysis 1960~2000, Journal of Social Policy Association.
Kuznets, S. (1955); Economic growth and income inequality, American Economic Review, 45, 1-28.
Levine, R. and Renelt, D. (1992); A sensitive analysis of cross country growth regression, American Economic Review; 82, 942-63.
Levine, R. and Zervos, S. J. (1993); What we have learned about policy and growth from crosscountry regressions?, American Economic Review; 83. 426- 30.
Lockheed, E. M. and Verspoor, A. M. (1991); Improving Primary Education in Developing Countries, New York: Oxford University Press.
Maas, J.; Lutsenburg, Van. and Criel, C. (1982); Distribution of Primary School Enrollments in Eastern Africa, World Bank Staff Working Papers no.511. The World Bank, Washington DC.
Mankiw, N. G.; Romer, D. and Weil, D. (1992); A contribution to the empirics of economic growth, Quarterly Journal of Economics; 407-37.
Nehru, V.; Swanson, E. and Dubey, A. (1995); A new database on human capital stock: sources, methodology and results, Journal of Development Economics; 46: 379-401.
Park, K. H. (1996); Educational Expansion and Educational Inequality on Income Distribution, Economics of Education Review, 15: 51- 58.
Psacharopoulos, G. and Arriagada, A. M. (1986), The Educational Attainment of the Labor Force: an International Comparison, The World Bank, October 86. Report No.: EDT38.
Ram, R. (1990); Education Expansion and Schooling Inequality: International Evidence and Some Implications, The Review of Economic and Statistics, 72: 266-74.
Sylwester, K. (2002); Can Education Expenditures Reduce Income Inequality?, Economics of Education Review, 21: 43-52
Thomas, V.; Wang, Y. and Fan, X. (2001); Measuring Inequality: Gini Coefficient Education for 140 Countries, 1960-2000, Word Bank Policy Research Working Paper 2525.
Wells, R. S. (2006); Education’s Effect on Income Inequality: an Economic Globalization Perspective, Globalisation, Societies, and Education, University of Massachusetts- Amherst.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار