اثر تغییرات جمعیتی بر مالیات ناشی از مصرف و درآمد در اقتصاد ایران: رویکرد شبیه‌سازی خرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی‌سازمان سمت

چکیده

این مقاله، یکی از مهمترین «موضوعات اقتصادی» یعنی رابطه‌ی بین درآمدهای دولت و تغییرات جمعیتی را که ممکن است تبدیل به یک «مسأله اقتصادی» شود مورد بررسی قرار می‌دهد. برای این منظور دو پایه‌ی مالیاتیِ درآمد و مصرف که به لحاظ نظری، بیشترین ارتباط را با تغییرات جمعیتی دارند انتخاب شده‌اند. برای این بررسی از یک چارچوب تحلیلی خرد استفاده‌شده که شامل چند مرحله است: در مرحله‌ی اول، پروفایل‌های درآمدی افراد تخمین زده شده‌اند، سپس با استفاده از یک تابع چند نرخی، مالیات متعلق به هر طبقه‌ی سنی برآورد شده و در نهایت بعد از پیش‌بینی کل دریافتی‌های مالیات بر درآمد، بر اساس یک تحلیل حساسیت، واکنش مالیات بر درآمد متعلق به هر کدام از گروه‌های سنی به تغییرات جمعیتی مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین، مالیات بر مصرف نیز طی یک فرآیند چند مرحله‌ای و به‌کارگیری ابزارهای تخمین و جداول داده- ستانده مورد برآورد واقع‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند که مالیات بر درآمد در ایران در حال حاضر صرفاً برای گروه‌های پایین سنی تحت تأثیر منفی تغییرات جمعیتی قرارگرفته و با یک آهنگ مداوم تا اواخر دهه‌ی 1410 شمسی سایر طبقات سنی را نیز در برمی‌گیرد. مالیات بر مصرف نیز کندتر از مالیات بر درآمد تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Demographic Changes on Income and Consumption Taxes in Iranian Economy: Microsimulation Approach

نویسنده [English]

  • ebrahim rezaee
چکیده [English]

This paper investigates the relationship between demographic changes and tax revenues, as a prominent economical subject which can be transformed to an economic problem, potentially. So, the two tax bases, which have the closest relation with population changes, have been considered. To continue analysis, a microsimulation framework is employed which itself involves several stages: Firstly, income profiles of individuals have estimated. Then, using multi-rate tax function the tax revenue of every age group has been estimated. After aggregation and projection of total income tax revenues based on multi-rate function output, sensitivity analysis of each group's income against demographic changes has performed. Also, tax on consumption has estimated based on multi stage process and applying several estimator tools and input-output coefficients. Results show that, at the present, income's tax revenues of younger groups is affecting by demographic changes and other old age groups will be affect until 2030s decade. Tax on consumption will be affect slower than tax on income. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Demographic changes
  • Tax on consumption
  • Tax on income
  • Microsimulation
  • Multi- rate tax function
رضائی، ابراهیم (1389)؛ بررسی رفتار مصرف و پس‌انداز در چارچوب مدل رشد نئوکلاسیکی (مطالعه‌ موردی: اقتصاد ایران)، تحقیقات اقتصادی، دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه تهران، شماره‌ 92، پاییز 1389: 125-152.
مرکز آمار ایران، درآمد- هزینه خانوار، سال‌های مختلف.
مرکز آمار ایران (1390)؛ نتایج آمارگیری نیروی کار ایران، آذرماه.
نخجوانی، احمد (1382)؛ اقتصاد ایران، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، چاپ اول.
Aguiar, M. and Erik, H. (2009);Deconstructing Lifecycle Expenditure, NBER and University of Chicago.
Aristei, D.; Federico P. and Luca, P. (2010); Cohort, Age and Time Effects in Alcohol Consumption by Italian Households, Forthcoming in Empirical Economics.
Armstrong, A.; Nick D. and Ed Westerhout. (2008); The Impact of Demographic Uncertainty on Public Finances in the Netherlands, CPB Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis, Discussion Paper, No. 104.
Auerbach, Alan J. (2012);Societal Aging: Implications for Fiscal Policy,IMES Discussion Paper Series 2012-E-12,September.
Ball, Christopher and John Creedy (2013); Population Ageing and the Growth of Income and Consumption Tax Revenue, Victoria University of Wellington, http://www.victoria.ac.nz/cpf/working-papers.
Bernstein, D. (2005);Demographic Change and the Future of State Income Taxes, Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=1368929.
Goudswaard, K. and Hans V. de K. (1994); The Impact of Demographic Change on Tax Revenue, Atlantic Economic Journal, Vol. 22(3): 52-60.
Hock, H. and Weil, D. N. (2012); On the dynamics of the age structure, dependency and consumption, Journal of Population Economics, Springer, 25: 1019-1043.
King, P. and Harriet J. (2000); Public Finance Implication of Population Aging, WP department of Finance Canada, 2000-8.
Lee, S. H. and Mason, A. (2007); Who Gains from the Demographic Dividend? Forecasting Income by Age, International Journal Forecast, 23: 603-619.
Lu, Weng–Fong; Wei Li and Earl Baily (2007); The Impact of Canadian Population Aging on Federal Personal Income Tax: Micro simulation Results from 2000 to 2026, Published in Modeling our Future: (editors: Ann Harding and Anil Gupta), Elsevier.
Merette, M. and Georges, P. (2009); Demographic changes and the gains from Globalization: An Overlapping generations CGE Analysis, Working Papers 0906E.
Rathge, R.; Justin, G. and Karen, O. (2013); Baby Boomers’ Impact on Work Force and Tax Issues in the Great Plains, Rural Aging in 21st Century America (Nina Glasgow and E. Helen Berry eds.), Springer, 77-96.
Stover, B. (2012); The Influence of Age on Consumption, GWS Discussion Paper 2012, Germany.
Sung-Kyu LEE (2009); The Effect of Fiscal Drag on Tax Revenue and Tax Burden, National Assembly Budget Office.