بررسی رابطه رشد اقتصادی با فقر و نابرابری در ایران طی برنامه های اول تا چهارم توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه الزهرا

2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه الزهرا

چکیده

در این مطالعه پدیده فقر در ارتباط با رشد اقتصادی و نابرابری به تفکیک برنامه­های توسعه اول تا چهارم اقتصادی، اجتماعی بررسی می­شود. بدین منظور کشش‌های فقر نسبت به رشد اقتصادی و نابرابری محاسبه می­شود و در نهایت چگونگی توزیع منافع ناشی از رشد به کمک شاخص نرخ رشد معادل فقر کاکوانی و سان (2008) موردبررسی قرار می­گیرد. بررسی نرخ رشد معادل فقر می­تواند ابزار بسیار مهمی برای سیاست‌گذاری دولت­ها در جهت کاهش فقر باشد. تجزیه تغییرات فقر در مناطق شهری، روستایی و کل کشور نشان می­دهد که اثر خالص رشد بر فقر منفی است اما اثر خالص نابرابری دارای نوسانات مثبت و منفی بوده­ است. تحولات اقتصادی و سیاسی در ایران طی دوره موردمطالعه تا حد زیادی می­تواند این روند نامنظم را توجیه کند. محاسبه شاخص نرخ رشد معادل فقر و مقایسه نتایج برنامه­های توسعه اول تا چهارم اقتصادی، اجتماعی ایران نیز نشان می­دهد که علیرغم وجود برنامه­های توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور سیاست‌ اثرگذاری برای دستیابی به رفاه و آسایش مستمر دنبال نشده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey on the Relationship between Economic Growth, Poverty, and Inequality in Iran during Five-Year Development Plan

نویسندگان [English]

  • hossein raghfar 1
  • mitra babapour 2
  • mohadese yazdanpanah 2
چکیده [English]

This study focuses on the relationship of poverty with economic growth and inequality during different socio-economic development programs in Iran between1989-2013. To this end, the elasticity of poverty was decomposed into growth and inequality effects; then the outcome of the economic growth is calculated using Kakwani and Son’s (2008) Poverty Equivalent Growth Rate index. This index demonstrates how the benefits of growth are distributed between the poor and the non-poor people. Study of the poverty equivalent growth rate can be an important tool for the governments to reduce poverty.
Poverty changes decomposition to the neutral effects of the growth and inequality in rural and urban area shows that the effect of neutral growth on poverty is negative, whilst the neutral effect of inequality has positive and negative fluctuation. Iran’s economic and political evolvement during the years which our study focused on, can explain these fluctuations. Calculating Poverty Equivalent Growth Rate index and its comparison with the economic and social development programs in Iran, show that there were not any effective policies to achieve sustainable welfare.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poverty
  • Inequality
  • Growth
  • Poverty Equivalent Growth Rate
  • Iran

مراجع

ابونوری، اسماعیل و عباسی قادی، رضا (1386)؛ برآورد اثر رشد اقتصادی بر فقر ایران؛ فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال نهم، شماره 30: 52-23.
پیرایی، خسرو و قناعتیان، آزاده (1385)؛ اثر رشد اقتصادی بر فقر و نابرابری درآمد در ایران: اندازه‌گیری شاخص رشد به نفع فقیر؛ پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هشتم، شماره 29: 141-113.
سازمان برنامه و بودجه(1376) ؛ قانون برنامه اول توسعه1368-1372 ، چاپ سوم.
سازمان برنامه و بودجه(1378) ؛ قانون برنامه دوم توسعه 1378-1374، چاپ پنجم.
سازمان برنامه و بودجه(1379) ؛ قانون برنامه سوم توسعه 1383 -1379، چاپ دوم.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور(1382) ؛ قانون برنامه چهارم توسعه .1384-1388
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور (1389)؛ مجموعه برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران.
مرکز آمار ایران، اطلاعات مربوط به طرح هزینه - درآمد خانوارهای شهری و روستایی (1392-1363). تهران: انتشارات مرکز آمار ایران.
Assadzadeh, A. and Paul, S. (2001); Poverty, Growth and Redistribution: A Case Study of Iran, United Nations University, WIDER, Discussion paper, No, 2001/124.
Bhagwati, J. N. (1988); Poverty and Public Policy, World Development Report, 16(5): 539-55.
Dollar, D. and Kraay, A. (2002); Growth Is Good for the Poor. Journal of Economic Growth (7): 195-252.
Foster, J.; Greer, J. and Thorbecke, E. (1984); A Class of Decomposable Poverty Measures, Econometrica, 52(3): 761-6.
Foster, J. and Szekely, M. (2001); Is Economic Growth Good For the Poor? Tracking Low Incomes Using General Means. Research Department Working paper 453, Inter- American Development Bank, Washington, DC.
Grosse, M.; Harttgen, K. and Klasen, S. )2008); Measuring Pro-Poor Growth in Non-Income Dimensions, World Development, 36(3): 1021-47.
Haughton, J. and Khandker, S. R. (2009); Handbook on Poverty and Inequality. International Bank for Reconstruction and Development World Bank. Washington, DC: The World Bank Group.
Kakwani, N. (1993); Poverty and Economic Growth with Application to Côte d’Ivoire," Review of Income and Wealth, 39(2): 121-39.
Kakwani, N. (2000); Growth and Inequality Components of Change in Poverty with Application to Thailand, Journal of Quantitative Economics, 16(1), 67-80.
Kakwani, N. and Pernia, E. (2000); What is Pro-poor growth?, Asian Development Review, 16(1): 1-22.
Kakwani, N. and Son, H. (2008); Poverty Equivalent Growth Rate", Review of Income and Wealth 54(4).
Kakwani, N.; Son, H. and Khandker, S. (2004); Pro-Poor Growth: Concept and Measurement with Country Case Studies, United Nations Development Programme International Poverty. Working Paper number1.
Kraay, A. (2005); Aid, Growth, and Poverty, The World Bank. Presentation for IMF Seminar on Foreign Aid and Macroeconomic Management.
Kraay, A. (2006); When Is Growth Pro- Poor? Evidence from a Panel of Countries. Journal of Development Economics 80(1): 198-227.
Piraee, KH. (2004); Does Economic Growth Help the Poor People? Evidence From Iran in the First Five-Year Plan", Iranian Economic Review, 9(11): 85-99.
OECD (2001); Rising to the Global Challenge: Partnership for Reducing World Poverty, Policy Statement by the DAC High Level Meeting upon endorsement of the DAC Guidelines on Poverty Reduction, Paris, 25-26.
Ravallion, M. and Chen, S. (1997); What Can New Survey Data Tell Us about   Recent Changes in Distribution and Poverty? World Bank Economics Review 11(2): 357-82.
Ravallion, M. and Chen, S.) 2003); Measuring Pro-Poor Growth, Economics Letters, 78(1): 93-99.
Son, H. (2004); A Note On Pro-Poor Growth, Economics Letters Vol.82, 307-314.
White, H. and Anderson, A. (2000); Growth vs. Redistribution: Does the Pattern of Growth Matter?, DFID white paper on Eliminating World Poverty: Making Globalisation Work for the Poor.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار