بررسی تأثیر سرمایه R&D داخلی، موجودی کالاهای سرمایه‌ای وارد شده و سرمایه انسانی بر روی ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی دانشگاه تبریز

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

3 استادیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

چکیده

در این مطالعه با استفاده از روش اقتصادسنجی داده­های تابلویی، به بررسی تأثیر سرمایه R&D داخلی، موجودی کالاهای سرمایه­ای واردشده و سرمایه انسانی بر ارزش افزوده در صنایع با فناوری بالای ایران، طی دوره زمانی 1389-1374 پرداخته‌شده است. نتایج برآورد مدل تحقیق نشان می­دهد که سرمایه R&D داخلی، موجودی کالاهای سرمایه­ای واردشده و سرمایه انسانی اثرات مثبت و معنی­داری بر ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا داشته­اند. لذا توصیه این تحقیق حمایت بیشتر دولت از فعالیت­های R&D داخلی است که از آن جمله می­توان به مشوق­های مالی مستقیم (کمک­هـای مالی مستقیم دولت مثل یـارانه­ها) و مشـوق­های مالی غیرمستقیم (بخشش مالیاتی) اشاره کرد. همچنین دولت با ایجاد زیرساخت­های لازم همچون قوانین و مقررات، تعریف، تضمین و اجرای حقوق مالکیت فکری، درجه رقابتی بودن اقتصاد و درجه باز بودن آن و... می­تواند تأثیر مستقیمی بر مخارج و فعالیت­های  R&Dو قابلیت اثرگذاری آن بر ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا داشته باشد. همچنین با توجه به تأثیر مثبت موجودی کالاهای سرمایه­ای واردشده بر ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا توصیه می­شود که دولت تعامل با اقتصاد جهانی را هدف‌گذاری کرده و با اتخاذ سیاست­های مناسب، در جهت رفع تحریم­های اعمال‌شده علیه کشور گام بردارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Internal R&D Capital, Imported Capital Goods Stock and Human Capital on Iranian High-Tech Industries' Value Added

نویسندگان [English]

  • gholamhosein rahnema 1
  • mohammad ali motafaker azad 2
  • reza ranjpoor 3
چکیده [English]

This paper tries to investigate the impact of internal R&D capital, imported capital goods stock and human capital on value added of Iranian high-tech industries. To that end, we use a panel data set of Iranian four-digit ISIC high-tech manufacturing industries, over the period 1995-2010. The results show that internal R&D capital, imported capital goods stock and human capital have positive and significant effect on value added of high-tech industries. So this study recommends government to support the activities of R&D which include direct financial incentives (direct government grants such as subsidies) and indirect financial incentives (tax forgiveness). Also, government can have a direct effect on R&D spending and activities, and its capability of impact on the value-added of hi-tech industries, by creating the necessary infrastructure such as rules and regulations, definition, assurance and enforcing intellectual property rights, the openness degree of the economy and its competitiveness, ... Also, due to positive impact of imported capital goods stock on value added of hi-tech industries, it is recommended that government should try to remove sanctions against the country by targeting the interaction with the global economy and adopting policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • High-Tech Industries
  • Internal R&D
  • Imported Capital Goods Stock
  • Human Capital
  • Panel Data

مراجع

آذربایجانی، کریم (1369)؛ الگوی اقتصاد­سنجی عوامل مؤثر بر بهره­وری صنایع کشور، طرح تحقیقاتی سازمان برنامه و بودجه استان اصفهان.
امینی، علیرضا و حجازی­آزاد، زهره (1387)؛ تحلیل نقش سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه در ارتقای بهره­وری کل عوامل در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 35، 1-30.
پورکاظمی، محمدحسین و لطفی مزرعه­شاهی، احمد (1390)؛ شبیه­سازی رشد اقتصادی ایران با استفاده از مدل رشد اوزاوا-لوکاس با به‌کارگیری کنترل بهینه­ی پویا، فصلنامه اقتصاد مقداری، سال هشتم، شماره 1، 147-172.
جلائی، عبدالمجید؛ صادقی، زین­العابدین و اعمی بنده­قرائی، حسن (1387)؛ بررسی کشش بین واردات کالاهای واسطه­ای، نیروی کار و سرمایه در ایران با رهیافت تابع هزینه ترانسلوگ، تحقیقات اقتصادی، شماره 82، 53-68.
حسن‌زاده، علی و حیدری، حسن (1380)؛ بررسی نقش مخارج R&D در نرخ رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 8، 60-78.
زراء نژاد، منصور و انصاری، الهه (1386)؛ اندازه­گیری بهره­وری صنایع در صنایع بزرگ استان خوزستان، فصلنامه بررسی­های اقتصادی، سال 4، شماره 4، 1-26.
سایت بانک مرکزی http://tsd.cbi.ir/IntTSD/Display و http://www.cbi.ir/simplelist.
سایت مرکز آمار ایران http://www.sci.org.ir/sites/industry/SitePages/industry.aspx.
سبحانی، حسن و عزیز محمدلو، حمید (1387)؛ تحلیل مقایسه­ای بهره­وری عوامل تولید در زیر بخش­های صنایع بزرگ ایران، تحقیقات اقتصادی، شماره 82، 87-119.
سلیمی­فر، مصطفی؛ شعبانی، محمدعلی و ذبیحی، اعظم (1388)؛ نقش سرمایه انسانی در تولید صنایع استان خراسان شمالی (با تأکید بر صنایع بزرگ)، مجله دانش و توسعه، سال 16، شماره 26، 63-85.
سند راهبرد توسعه صنعتی کشور (1385)؛ وزارت صنایع و معادن.
شاه‌آبادی، ابوالفضل (1384)؛ منابع رشد بخش صنایع و معادن اقتصاد ایران، جستارهای اقتصادی، سال دوم، شماره 4، 55- 80.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و رحمانی، امید (1387)؛ نقش انباشت تحقیق و توسعه داخلی و خارجی بر رشد
بهره­وری کل عوامل تولید بخش صنعت، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 14، 18- 38.
شاه­آبادی، ابوالفضل و سجادی، حسن (1390)؛ منابع انتقال فناوری و رشد اقتصادی در ایران، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال هفدهم، شماره 59، 33- 52.
شاه میرزایی، علیرضا و همکاران (1383)؛ از سیاست اقتصادی تا سیاست صنعتی: نقد طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور، کانون تحلیل‌گری سیاست صنعتی مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، نشر استیری، تهران.
صادقی، مسعود و عمادزاده، مصطفی (1382)؛ برآورد سهم سرمایه انسانی در رشد اقتصادی ایران طی سال‌های 1380-1345، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 17، 79-98.
عاقلی کهنه­شهری، لطفعلی (1385)؛ برآورد تابع تولید معادن کشور، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره 1، 33- 50.
فتحیان­پور، مژگان (1380)؛ همایش بین­المللی مراکز تحقیق و توسعه صنایع، مجموعه مقالات سومین همایش بین­المللی مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن، جامعه مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن با همکاری نشر آتنا، تهران، 219-313.
متفکرآزاد، محمدعلی و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1392)؛ بررسی تأثیر فعالیت‌هایR&D  بر ارزش افزوده در واحدهای تحقیق و توسعه ایران، فصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی، سال پنجم، شماره 9، 29-55.
محمدزاده، پرویز و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1389)؛ بررسی تأثیر موجودی سرمایه داخلی و خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، مجله سیاست­گذاری اقتصادی، سال دوم، شماره 4، 173-204.
محمدزاده، پرویز و رهنمای قراملکی، غلامحسین (1391)؛ بررسی تأثیر حجم سرمایه R&D داخلی و موجودی سرمایه خارجی بر ارزش افزوده در صنایع متوسط و بزرگ ایران، مجله پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال دوازدهم، شماره 4، 111-133.
محمدزاده، پرویز؛ ممی­پور، سیاب و فشاری، مجید (1389)؛ کاربرد نرم افزار Stata در اقتصادسنجی، نور علم و دانشکده علوم اقتصادی، تهران، جلد اول.
مولایی، محمد (1384)؛ بررسی و مقایسه بهره­وری گروه­های مختلف صنعتی کوچک و بزرگ ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 22، 157-176.
مهرابی بشرآبادی، حسین و جاودان، ابراهیم (1390)؛ تأثیر تحقیق و توسعه بر رشد و بهره­وری در بخش کشاورزی ایران، اقتصاد و توسعه کشاورزی، سال بیست و پنجم، شماره 2، 172- 180.
مهرگان، نادر؛ سپهبان قره­بابا، اصغر و لرستانی، الهام (1391)؛ تأثیر آموزش علم و فناوری بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال دوم، شماره 6، 71-93.
نیلی، مسعود و همکاران (1382)؛ خلاصه مطالعات طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور، دانشگاه صنعتی شریف و مؤسسه انتشارات علمی، تهران، چاپ دوم.
واعظ، محمد؛ طیبی، کمیل و قنبری، عبدالله (1386)؛ نقش هزینه­های تحقیق و توسعه در ارزش افزوده صنایع با فناوری بالا، فصلنامه بررسی­های اقتصادی، سال چهارم، شماره 4، 53- 72.
وجدانی­طهرانی، هدیه و افتخاری، عبدالرضا رکن‌الدین (1384)؛ سنجش اثربخشی سرمایه­گذاری­های تحقیقاتی و فیزیکی بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، فصلنامه مدرس، سال نهم، شماره 42، 245-264.
Acemoglu, D.; Aghion, Ph. and Zilibotti, F. (2006); Distance to Frontier, Selection, and Economic Growth, Journal of the European Economic Association, Vol. 4, No.1, 37-74.
Aghion, P. and Howitt, P. (2006); Appropriate Growth Policy: A Unifying Framework, Journal of the European Economic Association, Vol.4, No.3, 269-314.
Aghion, P. and Howitt, P. (1992); A Model of Growth Through Creative Destruction, Econometrica, Vol. 60, No. 2, 323-351.
Akkoyunlu, A.; Mihci, S. and Arsalan, H. (2006); The Custom Union with EU and Impact on Turkey’s Economic Growth, 8th ETSG (European Trade Study Group) Annual Conference-Vienna, (http://www.etsg.org/ ETSG2006/ papers/ akkoyunlu. pdf).
Awokus, T.O. (2007); Causality between Exports, Imports, and Economic Growth: Evidence frome Transition Economics, Economic Letters, Vol. 94, 389-395.
Bernstein, J. I. and Mohnen, P. (1998); International R&D Spillovers between U.S. and Japanese R&D Intensive Sectors, Journal of International Economics, Vol. 44, No. 2, 315-338.
Coe, D. T. and Helpman, E. (1995); International R&D spillovers, NBER Working Paper, No. W 4444, (http://ssrn.com/abstract=227321).
Dieppe, A. and Mutl, J. (2013); International R&D Spillovers Technology Transfer vs. R&D Synergies, European Central Bank Working Paper, No. 1504.
Dulleck, U. and Foster, N. (2008); Imported Equipment, Human Capital and Economic Growth in Developing Countries, Economic Analysis & Policy, Vol. 38, No. 2, 233-250.
Eaton, J. and Kortum, S. (2001); Trade in Capital Goods, NBER Working Paper, No. 8070.
Evenson, R. E. and Singh, L. (1997); Economic Growth, International Technological Spillovers and Public Policy: Theory and Empirical Evidence from Asia, Center Discussion paper, No.777, (http://www.econ.yale.edu /growth_pdf/cdp777.pdf).
Global R&D Report (2008); R&D Magazine, 1-9.
2013 Global R&D Funding Forecast (2012); R&D Magazine (www.rdmag.com).
Greene, W.H. (2002); Econometric Analysis, Fifth Edition, Prentice-Hall Inc., USA.
Grossman, G. M. and Helpman, E. (1991); Quality Ladders in the Theory of Growth, Review of Economic Studies, Vol. 58, No. 1, 43-61.
Hall, J. and Scobie, G. M. (2006); The Role of R&D in Productivity Growth: The Case of Agriculture in New Zealand: 1927 to 2001, New Zealand Treasury Working Paper, No. 06/01.
Hasan, R. (2000); The Impact of Imported and Domestic Technologies Productivity: Evidence from Indian Manufacturing Firms, East-West Center Working Papers, No. 6. (http://www.eastwestcenter.org/ fileadmin/stored/pdfs/ECONwp006.pdf)
Hasan, R. (2002); The Impact of Imported and Domestic Technologies on the Productivity of Firms: Panel Data Evidence from Indian Manufacturing Firms, Journal of Development Economics, Vol. 69, 23-49.
Herrerías, M. J. (2012); Capital Goods Imports and Long-Run Growth in China, China Policy Institute Working Paper, No. 1.
International R&D Comparisons, (2010); National Science Foundation (www.nsf.gov/statistics seind10/pdf/c04.pdf).
Jones, C. I. (1995); R&D-Based Models of Economic Growth, Journal of Political Economy, Vol. 103, No. 4, 759-784.
Kondo, M. (2001); Technology Acquisition and Mastering for Development, UNIDO Industrial Development Forum (General Conference of UNIDO), Ninth Session-Vienna, (http://www.unido.org/fileadmin/import/userfiles/timminsk/ 9gcforumkondo.pdf)
Lee, J. W. (1995); Capital Goods Imports and Long-Run Growth, Journal of Development Economics, Vol. 48, No. 1, 91-110.
Lucas, R. E. (1988); On the Mechanics of Economic Development, Journal of Monetary Economic, Vol. 22, 3-42.
Mazumdar, J. (2001); Imported Machinery and Growth in LDCs, Journal of Development Economics, Vol.65, No.1, 209-224.
Minetaki, K. and Takemura, T. (2010); The Productivity and Human Capital in the Japanese Software Industry: The View of Service Innovation, American Journal of Economics and Business Administration, Vol.2, No.1, 73-77.
Monte, A.D. and Papagni, E. (2003); R&D and the growth of firms: empirical analysis of a panel of Italian firms, Research Policy, Vol. 32, 1003-1014.
Park, W.G. and Brat, D. A. (1996); Cross-Country and Growth: Variations on a Theme of Mankiw-Romer-Weil, Eastern Economic Journal, Vol. 22, No. 3, 345-359.
Romer, D. (2006); Advanced Macroeconomics, Third Edition, McGraw-Hill Companies, USA.
Romer, P. M. (1990); Endogenous Technological Change, Journal of Political Economy, Vol. 98, No. 5, S71-S102.
Safdari, M., Mehrizi, M.A. and Elahi, M. (2012); Effects of Imported Technology on Economic Growth in Iran, African Journal of Business Management, Vol.6, No. 24, 7120-7125.
Shahrivar, R.B. and Jajri, I.B. (2012); Investigating the Interaction between FDI and Human Capital on Productivity Growth, Research Journal of International Studies, No.23, 76 -93.
Singh, L. (2004); Domestic and International Knowledge Spillovers in Manufacturing Industries in South Korea, Economic and Political Weekly, 498-505.
Snowdon, B. and Vane, H. R. (2005); Modern Macroeconomics, Edward Elgar Publishing, USA.
Sultan Qadri, F. and Waheed, A. (2011); Human Capital and Economic Growth: Time Series Evidence from Pakistan, Pakistan Business Review, No.1, 815-833.
Svensson, R. (2008); Growth through Research and Development-What Does the Research Literature Say? VINNOVA-Swedish Governmental Agency for Innovation Systems, (http://www.vinnova.se/ upload/EPiStorePDF/vr-08-19.pdf).
Sylwester, K. (2001); R&D and Economic Growth, Journal of Development Economics, Vol. 13, No. 4, 71-84.
Teixeira, A. C. and Fortuna, N. (2010); Human Capital, R&D, Trade and Long -Run Productivity. Testing the Technological Absorption Hypothesis for the Portuguese Economy, 1960 –2001, Research Policy, Vol.39, No.3, 335-350.
Temple, J. and Voth, H. J.  (1998); Human Capital, Equipment Investment, and Industrialization, European Economic Review, Vol.42, No.7, 1343-1362.
Tsang, W. K.;  Yip, S. L. and  Toh, M. H. (2008); The Impact of R&D on Value added for Domestic and Foreign Firms in a Newly Industrialized Economy, International Business Review, Vol.17, No.4, 423–441.
Tseng, C.Y. (2008); Internal R&D Effort, External Imported Technology and Economic Value Added: Empirical Study of Taiwan's Electronic Industry, Applied Economics, Vol. 40, No. 8, 1073-1082.
Wieser, R. (2001); R&D and Productivity: Empirical Evidence at the Firm Level, WIFO Working Paper, No. 158.
Yanbing, W. (2008); Indigenous R&D, Technology Imports and Productivity: Evidence from Industries across Regions of China, Economic Research Journal, Vol.53, No.8, 78-61.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار