نقش انضباط مالی دولت و صندوق توسعه ملی در کاهش بیماری هلندی در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری رشته علوم اقتصادی دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله اثرات شوک های نفتی بر عملکرد اقتصاد کلان و وقوع بیماری هلندی در ایران را مورد بررسی قرار می دهد. بدین منظور با استفاده از رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی، یک مدل اقتصاد باز کوچک شامل دو بخش تولیدی مبادله ای و غیرمبادله ای طراحی گردید. تخمین پارامترهای این مدل بر اساس روش بیزین و با استفاده از داده های فصلی دوره زمانی 1389-1367 انجام گرفت. به منظور بررسی وجود پدیده بیماری هلندی در اقتصاد کشور بر اساس پارامترهای برآورد شده الگو، اثرات یک شوک نفتی بر روی متغیرهای کلان اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج شبیه سازی علائم بیماری هلندی از قبیل تورم بالا و پایدار، رشد بخش غیرمبادله ای و تقویت نرخ ارز حقیقی را در نتیجه یک شوک نفتی نشان می‌دهد. در مرحله بعد‌، اثر کاهش دسترسی دولت به درآمدهای نفتی و انتقال آن به صندوق توسعه ملی بر کاهش اثرات منفی شوک نفتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج شبیه سازی نشان داد که کاهش سهم دولت از درآمدهای نفتی می تواند باعث کاهش تورم و پایداری آن و علائم بیماری هلندی شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of fiscal discipline and National Development Fund in reducing Dutch disease effects in the Iranian economy

نویسندگان [English]

  • farhad rahbar 1
  • Ehsan Salimi 2
چکیده [English]

This paper analyzes the effects of oil shocks on macroeconomic performance and the occurrence of Dutch Disease in Iran. Using Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) approach, an open small economy including two production sectors of tradable and non-tradable is modeled. Parameters of this model are estimated by Bayesian method and using quarterly data of period 1367-1389. In order to investigate Dutch Disease phenomenon in Iran, the effects of an oil shock on macroeconomic variables are studied. The simulation results show the symptoms of Dutch Disease due to an oil shock, such as high and persistent inflation, non-tradable sector expansion, and real exchange rate appreciation. Then, in the next step, the effect of decreasing government share of oil revenues and transferring it to National Development Fund on reducing negative effects of an oil shock is investigated. The results indicate that it can cause a reduction in inflation and its persistence and also in the symptoms of Dutch Disease.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dutch disease
  • Oil shock
  • Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE)
  • fiscal discipline
بهرامی، جاوید و نصیری، سمیرا (1390)؛ "شوک نفتی و بیماری هلندی: بررسی موردی ایران"، پژوهش­های اقتصادی ایران: 25-54.
شهرستانی، حمید و اربابی، فرزین (1388)؛ "الگوی تعادل عمومی پویا برای ادوار تجاری اقتصاد ایران"، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، پژوهشکده امور اقتصادی، سال نهم، شماره اول: 66-43.
زمان­زاده، حمید و جلالی­نائینی، احمدرضا (1392)؛ "مکانیسم انتشار بیماری هلندی در اقتصاد ایران (رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا)"، بیست و سومین همایش سالانه سیاست­های پولی و ارزی، پژوهشکده پولی و بانکی.
کاوند، حسین (1388)؛ "تبیین آثار درآمدهای نفتی و سیاست‌های پولی در قالب یک الگوی ادوار تجاری واقعی برای اقتصاد ایران"، رساله دکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
صارم، مهدی و مهرآرا، محسن (1393)؛ "بررسی واکنش بانک مرکزی به نوسان­های نرخ ارز در ایران. تحقیقات اقتصادی": 137-154.
متوسلی، محمود؛ ابراهیمی، ایلناز؛ شاهمرادی، اصغر و کمیجانی، اکبر (1389)؛ "طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران به‌عنوان یک کشور صادرکننده نفت"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال دهم، شماره چهارم، زمستان 1389: 87-116.
منظور، داوود؛ حقیقی، ایمان و آقابابایی، محمدابراهیم (1390)؛ "مدل‌سازی بیماری هلندی در اقتصاد ایران: رویکرد تعادل عمومی محاسبه پذیر"، مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 31، زمستان 1390: 59-84.
Blanchard, O. J. and Fischer, S. (1989); “Lectures on Macroeconomics”, The MIT Press.
Calvo, G. (1983); “Staggered prices in a utility maximizing framework”, Journal of Monetary Economics, 12(3): 383-398.
Corden, W. M. and Neary, J. P. (1982); “Booming Sector and De-Industrialization in a Small Open Economy”, Economic Journal 92: 825-848.
Christiano, L. and et al. (2008); “Shocks, structures or monetary policies? The Euro Area and US after 2001”, Journal of Economic Dynamics and Control, vol. 32(8): 2476-2506.
Dagher, J.; Gottschalk, J. and Portillo, R. (2010); “Oil Windfalls in Ghana: A DSGE Approach”, Research Department and IMF Institute, IMF Working Paper.
Gali, J. and Monacelli, T. (2008); “Optimal monetary and fiscal policy in a currency union” , Journal of International Economics,  vol. 76(1):116-132
Galí, J. (2008); “Monetary Policy, Inflation, and the Business Cycle: An Introduction to the New Keynesian Framework”, Princeton University Press.
Kuralbayeva, K. (2011); “Inflation persistence and exchange rate regime: Implications for dynamic adjustment to shocks in a small open economy”, Journal of Macroeconomics, vol. 33(2): 193-205.
Pieschacon, A. (2012); “The value of fiscal discipline for oil-exporting countries”, Journal of Monetary Economics, Vol. 59: 250–268.
Smets, F. and Wouters, R. (2003); “An Estimated Dynamic Stochastic General Equilibrium Model of the Euro Area”, Journal of the European Economic Association, MIT Press, vol. 1(5): 1123-1175.
Steinsson, J. (2003); “Optimal monetary policy in an economy with inflation persistence”, Journal of Monetary Economics, vol. 50(7): 1425-1456
Sosunov, K. and Zamulin, O. (2007); “Monetary Policy in an Economy Sick with Dutch Disease”, New Economic School, Working Paper No. 101.
Walsh, E. (2010); “Monetary Theory and Policy”. MIT Press, Third Edition.