برآورد تابع تقاضای اوقات فراغت خانوار مناطق شهری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حسابداری، دانشگاه ملی مهارت، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

2 عضو گروه قرآن و تربیت اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.

3 استادیار مرکز پژوهشی مدیریت منابع و کسب و کار دانش‌محور، تهران، ایران

10.22084/aes.2024.28459.3644

چکیده

اوقات فراغت و شیوه‌های گذران آن، یکی از بخش‌های مهم زندگی روزمرۀ بشر است که امروز با مسائل و چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متعددی مواجه شده است. نحوۀ گذران این اوقات در پرداختن به امور موردعلاقۀ فرد و خانوار منتزع شده و به صنعتی واقعی-مجازی تابع مقتضیات و عوامل متعددی تبدیل شده است. هدف این پژوهش برآورد تابع تقاضای اوقات فراغت خانوار مناطق شهری ایران و بررسی عوامل مرتبط با ویژگی‌های خانوار شهری شامل: سن، سطح سواد، جنسیت، وضعیت زناشویی و میزان تمکن مالی سرپرست خانوار بر زمان صرف‌‌شده در حوزۀ فراغت است؛ بدین‌منظور از روش حداقل مربعات معمولی برای بررسی ارتباط میان متغیرها و واردکردن متغیرهای مجازی در مدل استفاده ‌شد و ضرایب مدل براساس داده‌های‌ سال آماری 99-1398 برآورد گردید. براساس نتایج مدل، خانوارهای شهری دارای سرپرستان مرد در قیاس با خانوارهای شهری با سرپرستان زنان، فرصت کمتری برای اوقات فراغت می‌گذارند؛ از سوی دیگر، خانوارهای شهری که سرپرست آن‌ها متأهل هستند، تمایل بیشتری به اختصاص زمان به فعالیت‌های فراغتی دارند. به‌علاوه تمکن مالی عاملی اثرگذار در تخصیص زمان بیشتر به فراغت خانوارهای شهری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Estimation of Demand Function for Household Leisure Time in Urban Areas of Iran

نویسندگان [English]

  • Hamideh Torabi 1
  • Mohammad Parsaian 2
  • Mohammadsadegh Alipour 3
1 Assistant Professor, Department of Accounting, National University of Skills (NUS), Tehran, Iran (Author Corresponding).
2 Member of the Quran and Social Education Group at ACECR, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Research Centre for Resource Management and knowledge-based Business Studies, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
Leisure time and ways of spending it are one of the important parts of human daily life, which today is faced with many economic, social and cultural issues and challenges. The way of spending this time in dealing with personal and household matters has been taken away and turned into a real-virtual industry subject to various requirements and factors. The purpose of this article is to estimate the leisure time demand function of households in urban areas of Iran and to examine the factors related to the characteristics of urban households, including age, literacy level, gender, marital status, and the amount of financial resources of the head of the household on the time spent in leisure. For this purpose, ordinary least squares method was used to check the relationship between variables and to enter virtual variables in the model, and the coefficients of the model were estimated based on the data of the statistical year 2018-2019. Based on the results of the model, urban households with male heads leave less opportunity for leisure time compared to urban households with female heads; On the other hand, urban households whose heads are married have a greater tendency to devote time to leisure activities. In addition, financial availability is an effective factor in allocating more time to leisure in urban households.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Demand Function
  • Leisure Time
  • Ordinary Least Squares
  • Household Demographic Characteristics

مراجع

- ازکیا، مصطفی، (1382). روش‌های کاربردی تحقیق. تهران: کیهان.
- اکبرپور و همکاران، (1401). «بررسی عوامل مؤثر بر بهبود اوقت فراغت ورزشی با تأکید بر الگوی ایرانی اسلامی». مطالعات روان‌شناسی ورزشی،  11 (42): 1-22.  https://doi.org/10.22089/spsyj.2020.9441.2041
- سازمان ملّی جوانان، (1381). بررسی وضعیت اوقات فراغت جوانان. تهران» مؤسسه فرهنگی اهل قلم.
سرمدی، محمدرضا؛ و محمدی، عباس، (1397). صنعت اوقات فراغت و راه‌های غنی‌سازی آن. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
- شجاعی، اسماعیل، (1388). «بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای کالاهای فرهنگی و هنری مطالعه موردی برنامه‌های تلویزیونی». همایش ملی مدیریت و اقتصاد رسانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند.
- مرادی، نرگس، (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت در ایران». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، (منتشر نشده).
 - مرکز آمار ایران، (1386). طبقه‌بندی فعالیت‌ها برای آمارهای گذران وقت در ایران براساس ICATUS.
 - مرکز آمار ایران، (99-1398). نتایج سالانۀ طرح آمارگیری گذران وقت نقاط شهری کشور.
- مرکز آمار ایران، (1400). طرح آمارگیری گذران وقت در مناطق شهری، فرم 1 و 2 پرسشنامۀ خانوار.
 
- Akbarpoor, H., Jamshidain, L., Torkfar, A. & Amirhoosini, S. A., (2023). “Investigating the effective factors on improving sports leisure time with an emphasis on the Islamic Iranian model”. Sports Psychology Studies, 11 (42): Pp 1-22. doi: 10.22089/spsyj.2020.9441.2041 (In Persian)
- Azkia, M., (2004). Applied research methods. Tehran: Keyhan (In Persian).
- Baranov, V., Allagulov, A., Kuznetsov, V., Khlusyanov, O., Yudina, A., Valeev, A. & Valeyeva, G., (2021). “Infrastructure of Cultural Leisure in Consumer Society in Student View: Prospects and Problems of Promotion”. Special Number: Educational practices and teacher training, 9 (1): e1223, DOI: https://doi.org/10.20511/pyr2021.v9nSPE1.1223
- Becker, G. S., (1965). A Theory of the Allocation of time. Part II Demand for Leisure–Time Versus work: Extensions and applications of neoclassical economics.
- Blomquist S., Christiansen, V. & Micheletto, L., (2011). “Public provision of private goods, self-selection and income tax avoidance”. Working Paper Series Center for Fiscal Studies: 6, Uppsala University, Department of Economics.
- Birinci M. & Karakus Y., (2022). “The concept of halal recreation”. Journal of multidisciplinary academic tourism. 7 (2): 95-102. DOI: https://doi.org/10.31822/jomat.2022-7-2-95
- Friedrichsen, J., König, T. & Lausen, T., (2019). “Social Status Concerns and the Political Economy of Publicly Provided Private Goods (October)”. DIW Berlin Discussion Paper No. 1824.
- Moradi, N., (2013). “Investigating factors affecting leisure time in Iran”. Master thesis, Economics Faculty. Allameh Tabatabaiee University, Tehran (In Persian).
- National Youth Organization, (2003). Investigating the Leisure time of youth. Tehran, Ahl Qalam Cultural Institute (In Persian).
-  Orthner, D. K. & Mancini, J. A., (1991). “Benefits of leisure for family bonding”. In: B. L. Driver, P. J. Brown, and G. L. Peterson (Eds.), Benefits of Leisure (pp. 289-301). State College, PA: Venture Publishing Inc.
- Owen, J., (1964). The Supply of Labor and the Demand for Recreation. Columbia University.
- Reuben G., (1977). Leisure, home production and work – the theory of the allocation of time revisited. Journal of Political Economy. Vol. 85, No. 6 (Dec., 1977), pp. 1099-1123. https://www.jstor.org/stable/1837419
- Sarmadi, M. R. & Mohammadi, A., (2019). Leisure industry and ways to enrich it. Tehran: Payam Nour University Pub (In Persian).
- Shaw, S. M., (1997). “Controversies and contradictions in family leisure: An analysis of convicting paradigms”. Journal of Leisure Research, 29 (1): 98-112.
- Shojaei, E., (2010). “Investigating factors affecting the demand for cultural and artistic goods, a case study of television programs”. National Conference on Media Management and Economics. Damavand Branch, Azad University (In Persian).
- Statistical Center of Iran, (2008). International Classification of Activities for Time Use Statistics (ICATUS) (In Persian)
- Statistical Center of Iran, (2020-2021). The annual results of the time-spending statistics project in urban areas of the country (In Persian).
- Statistical Center of Iran, (2022). Plan for statistics of time spent in urban areas. Form 1, 2 Household questionnaire (In Persian).
Tribe, J. (3rd Ed). (2004). The Economics of Recreation, Leisure and Tourism. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780080455211.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 13، شماره 51
آذر 1403
صفحه 75-93

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار