بررسی اثر دخالت های دولت در بازار سرمایۀ ایران: رویکرد غیرخطی خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (NARDL)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 استادیار، گروه علوم اقتصادی، دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ممقان، ممقان، ایران

3 دانشجوی دکترای اقتصاد توسعه، گروه علوم اقتصادی، دانشکدۀ اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی،‌ تهران، ایران

4 دکترای اقتصاد بین‌الملل، گروه علوم اقتصادی، دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مسأله جایگاه دولت و نقش آن در اقتصاد از زمان پیدایش دانش اقتصاد همواره مورد بحث اقتصاددانان و صاحبان اندیشه در مکاتب گوناگون اقتصادی بوده است. در قرن اخیر مقولۀ دخالت‌­های دولت در بازار سرمایه به یکی از مسائل مهم و دغدغۀ فعالان بازار سرمایه و به‌تبع آن تأثیرپذیری شاخص بازار سهام از این موضوع تبدیل شده است. در این راستا، هدف مطالعۀ حاضر بررسی اثر مداخلات دولت در بازار سرمایۀ ایران است. به‌منظور بررسی هدف مذکور در این تحقیق از رویکرد غیرخطی خودرگرسیون با وقفه‌­های توزیعی طی بازۀ زمانی 1399-1370 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان‌گر آن است که افزایش دخالت­‌های دولت، اثر منفی بر شاخص قیمت سهام دارد. از طرفی افزایش در نرخ سود بانکی موجب کاهش شاخص قیمت سهام شده است. سایر نتایج حاکی از آن است که با افزایش در متغیر قیمت نفت شاخص قیمت سهام روند افزایشی خواهد داشت. نهایتاً با افزایش در نرخ ارز، شاخص قیمت سهام افزایش می­‌یابد. با توجه به نتایج کلی پژوهش پیشنهاد می‌­گردد که دولت از دخالت‌­های دستوری در بازار سهام جلوگیری کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Government Interventions in the Iranian Capital Market: Non-linear Autoregressive Distributed Lag (NARDL) Model

نویسندگان [English]

  • Mohammad Khdaverdizadeh 1
  • Mohammad Kalami 2
  • Sajjad Ebrahimpoor 3
  • Saber Khodaverdizadeh 4
1 Assistant Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran
2 Assistant Professor, Department of Economic Sciences, School of Management and Economics, Islamic Azad University, Momghan branch, Momghan, Iran
3 PhD student in Development Economics, Department of Economic Sciences, School of Economics and Accounting, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
4 PhD in International Economics, Department of Economic Sciences, Faculty of Economics and Management, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The issue of government intervention in the economy is one of the issues that, despite its high importance for the Iranian economy, little research has been done on it. Among the reasons that justify government intervention in the economy are the production of public goods and services, redistribution of income, stabilization of the economy, natural monopoly and external positive and negative factors. On the other hand, today, capital markets as financial and economic exchanges of companies play an important role in the financial sector and the prosperity of economic activities. An efficient capital market can improve economic growth and attract domestic and foreign capital and play an important role in the process of economic development by stabilizing the financial sector and providing a suitable environment. Some experts believe that the continuous intervention of the government in the process of valuing stock exchange symbols in the capital market has prevented the economic growth and development of the country and is to the detriment of GDP. One of the threats that currently threatens the stock market as a financial market is the involvement of the Ministry of Economy and other government departments in determining the value of stock exchange symbols, and if government officials are not prevented from interfering in the daily stock valuation process, liquidity from the stock market It will move to other parallel markets. On the other hand, we know that stock prices in the capital market are determined entirely on the basis of supply and demand and such things as (environmental or macro factors, industry-related factors and internal factors or within the company. According to the explanations provided, the issue that the present study seeks is what are the effects of government interventions on the capital market during the years 1992-2021?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Government Intervention
  • Non-linear Approach
  • Stock Price Index

مراجع

- اندرز، والتر، (1391). اقتصادسنجی سری­های زمانی با رویکرد کاربردی. ترجمۀ مهدی صادقی و سعید شوال­پور، جلد دوم، چاپ سوم، تهران: دانشگاه امام صادق.
- برزانی، محمدواعظ؛ دلالی اصفهانی، رحیم؛ صمدی، سعید؛ و فعالجو، حمیدرضا، (1389). «ارزیابی نقش نظارتی دولت در بورس اوراق بهادار ایـران در چارچوب یک الگـوی کنتـرل بـهینـه». پژوهشنامۀ اقتصادی، 10(36): 308-285.
- حسن‌زاده، علی؛ نظریان‌رافیک؛ و کیانوند، مهران، (1390). «اثر شوک های سیاست پولی بر نوسانات شاخص قیمتی سهام در ایران». فصلنامۀ پول و اقتصاد، 4(9): 44-1.
- حسینی، سید شمس­الدین؛ و شفیعی، افسانه، (1386). «تعامل دولت و بازار و رویکرد تنظیم در اقتصاد ایران؛ تاملی در سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی». پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 15(43): 60-25.
- دادگر، یدالله، (1380). «مروری بر ادبیات نقش و جایگاه دولت در اقتصاد». فصلنامۀ فرهنگ و اندیشه، 1(2): 35-21.
- دوانی، غلامحسین، (1382). بورس، سهام و نحوه قیمت­گذاری سهام. مؤسسه حسابرسی و خدمات مالی دایا رایان.
- شهبازی، کیومرث؛ رضایی، ابراهیم؛ و عباسی، ابوالفضل، (1392). «سیاست­های پولی و مالی و کارایی بازار سهام: شواهد تجربی در ایران». فصلنامۀ دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 6(20): 77-63.
- رحیمی­پور، اکبر؛ میر، هدیه؛ و جلایی، سید عبدالمجید، (1399). «تأثیر اندازه دولت بر بازدهی و قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامۀ اقتصاد بانکداری اسلامی، 9(30):23-2.
- غفاری، هادی، (1383). جایگاه و نقش دولت در نظام‌های اقتصادی. شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ اول.
- قاسمی، مجید، (1386). «نظارت بانکی و راهکارهای مناسب برای کارآمد کردن آن». مجلۀ بانک و اقتصاد. 88: 18-16.
- میبدی، مسعود؛ میری، اشرف­السادات؛ و صمدی بروجنی، رضا، (1394). «لزوم دخالت دولت در مقررات گذاری و نظارت بر بازارهای مالی». مجلۀ اقتصادی. 15(7 و 8): 58-43.
- ممی­پور، سیاب؛ و ساسانیان‌اصل، زیبا، (1397). «بررسی اثرات نامتقارن نرخ ارز بر بازدهی صنایع منتخب در بورس اوراق بهادار تهران (با استفاده از الگوی NARDL))». مجلۀ اقتصاد پولی، مالی. 25(16):200-167.
- نادران، الیاس، (1381). «جایگاه دولت در مکاتب لیبرالیستی». مجموعه مقالات نقش دولت در اقتصاد. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
 
- Alam, M. I. & Quazy, R. M., (2003). “Determinant of Capital Flight: an Econometric Case Study of Bangladesh”. Review of Applied Economics, 17(1): 85-103.
- Arth, J. R.; Dan Brumbaugh, Jr.; Sauerhaft, Daniel & George Wang, (1985). “Thrift-Institution Failures: Causes and Policy Issues”. Working Paper for Presentation at the Conference on Bank Structure and Competition, Federal Reserve Bank of Chicago, May.
- Barzani, M. W.; Dalali Esfahani, R.; Samadi, S. & Faljou, H., (2010). “Assessing the supervisory role of the government in the Iranian stock exchange within the framework of an optimal control model”. Economic Research Journal, 10 (36): 285-308, (In Persian).
- Dadgar, Y., (2001). “A Review of the Literature on the Role and Position of the Government in the Economy”. Quarterly Journal of Culture and Thought, 1 (2): 21-35, (In Persian).
- Davani, Gh. H., (2003). Stock market, stocks and stock pricing. Daya Ryan Auditing and Financial Services Institute, (In Persian).
- Enders, W., (2012). Applied econometrics time series. translated by Mahdi Sadeghi and Saeed Shvvalpour, Second volume, third edition, Tehran: Imam Sadegh University, (In Persian).
- Ghaffari, H., (2004). The position and role of government in economic systems. Commercial Publishing Company, first edition, (In Persian).
- Ghasemi, M., (2007). “Banking supervision and appropriate solutions to make it efficient”. Journal of Banking and Economics. 88: 16-18, (In Persian).
- Hanson, J., (2001). Indonesia and India: Contrasting Approaches to Repression and Liberalization. Printed in Chapter 9: Financial Liberalization: How Far, How Fast?. edited By: Gerard Caprio, Patrick Honohan, Joseph E. Stiglitz, Cambridge University Press.
- Hassanzadeh, A.; Nazarin Rafik; Kianvand, M., (2010). “The effect of monetary policy shocks on stock price index fluctuations in Iran”. Money and Economics Quarterly, 4 (9): 1-44, (In Persian).
- Hosseini, S. Sh. & Shafiee, A., (2007). “Government-Market Interaction and Regulatory Approach in Iran's Economy; Reflection on the General Policies of Article 44 of the Constitution”. Economic research and policies, 15 (43): 25-60, (In Persian).
- Kaufman, G., (1994). “Bank Contagion: A Review of the Theory and Evidence”. Journal of Financial Services Research, 8 (2): 123–150.
- Khan, S. & Batteau, P., (2012). “Government intervention in Russian bourse: a case of financial contagion”. Journal of Financial Economic Policy, 4(4): 320-339.
- Mamipur, S. & Sasanian Asl, Z., (2018). “Studying the Asymmetric Effects of Exchange Rate on the Return of Selective Industries in Tehran Stock Exchange”. Journal of Monetary and Financial Economics, 25(16): 167-200, (In Persian).
- Meybodi, M., Miri, A. & Samadi Borujeni, R., (2015). “The need for government intervention in the regulation and supervision of financial markets”. Economic Journal, 15 (7, 8): 43-58, (In Persian).
- Mishan, E. J., (1969). “Welfare Economics: An Assessment, Amsterdam and London: North Holland Publishing CompanyPigou”. The Economics of Welfare, 4th ed. (London: Macmillan, 1938).
- Naderan, E., (2002). The position of the government in liberal schools. A collection of articles on the role of the government in the economy. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought, (In Persian).
-Rahimipoor, A., Mir, H. & Jalaee, S., (2020). “The effect of government size on yields and stock prices in the Tehran Stock Exchange”. Journal of Islamic Economics and Banking, 9(3): 7-23, (In Persian).
- Shahbazi, K.; Rezaei, E. & Abbasi, A., (2013). “Monetary and Financial Policies and Stock Market Efficiency: Empirical Evidence in Iran”. Quarterly Journal of Financial Knowledge of Securities Analysis. 6 (20): 63-77, (In Persian).
- Shin, Y.; Yu, B. & Greenwood-Nimmo, M., (2011). Modeling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework. Mimeo
- Shleifer, A. & Robert, W. V., (1998). “The Grabbing Hand: Government Pathologies and Their Cures”. (Cambridge, M.A.: Harvard University Press).
- Stigler, G. J., (1971). “The Theory of Economic Regulation”. The Bell Journal of Economics and Management Science, 2 (1): 3–21.
- White, E., (2005). “The Evolution of Banking Regulation in Twentieth Century Colombia”. Mimeo, Rutgers University, http://econweb.rutgers.edu/white/.
- Yang, H. & Deng, P., (2021). “The Impact of COVID-19 and Government Intervention on Stock Markets of OECD Countries”. Asian Economics Letters. 1(4): 1-6.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 11، شماره 43
آذر 1401
صفحه 237-261

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار