مدل‎سازی سنجش آثار اعتبارات خُرد بر رفاه اجتماعی در مناطق روستایی (مطالعۀ موردی طرح‎های اشتغال‎زایی بنیاد برکت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد نظری، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران

2 دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد نظری، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران

3 استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

اهمیت اشتغال از ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به‌خصوص در مناطق روستایی موجب شده است تا در بند یک سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بر تأمین امکانات و سرمایه‌های انسانی به‌منظور توسعۀ کارآفرینی در فعالیت‌های اقتصادی با تأکید بر ارتقاء درآمد طبقات کم‌درآمد و متوسط بیشتر مورد‌توجه سیاست‌گذاران قرار بگیرد. براساس این، بنیاد برکت اعتبارات خُرد لازم برای راه‌اندازی اشتغال و توسعۀ آن در مناطق روستایی را در راستای افزایش رفاه از سال 1397 آغاز کرد. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و به‌منظور پاسخ‌گویی به این پرسش که آیا اعتبارات خرد بر رفاه اجتماعی در مناطق روستایی تأثیرگذار بوده است؟ گردآوری گردیده است. در این‌راستا، پنج مؤلفه اصلی رفاه اجتماعی شامل محیط سرمایه‌گذاری، کیفیت اقتصادی، سرمایۀ اجتماعی، سلامت و آزادی و ایمنی فردی توسط خبرگان و متخصصین براساس روش دلفی و تلفیقی شناسایی و در قالب 30 گویه دسته‎بندی گردید؛ سپس روایی پرسش‌نامه توسط نخبگان و متخصصین و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به‌منظور تأیید مدل پژوهش از مدل معادلات ساختاری استفاده گردید. با استفاده از مدل معادلات ساختاری و به کمک تحلیل عاملی تأییدی مرتبۀ اول و دوم، اعتبار مدل اصلی و سؤالات بررسی آزمون شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که برازش مدل به‌صورت خوب و در حد قابل‌قبول بوده است. هم‌چنین براساس آزمون t، اثرسنجی اعتبارات خرد بر روی هر یک از مؤلفه‌های رفاه اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Modeling Measuring the Effects of Microcredit on Social Welfare in Rural Areas (A Case Study of Barkat Foundation's Job Creation Projects)

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Ghafaari 1
  • Alireza Pourfaraj 2
  • Mohammad Taghi Gilak Hakimabadi 2
  • Alireza Karimi 3
1 PhD Student in Economics, Department of Theoretical Economics, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Mazandaran, Iran
2 Associate Professor of Economics, Department of Theoretical Economics, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Mazandaran, Iran
3 Assistant Professor of Sociology, Department of Sociology, Faculty of Literature and Humanities, Khwarazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The importance of employment from the economic, political and social dimensions, especially in rural areas, has caused policymakers to pay more attention to the provision of facilities and human capital in order to develop entrepreneurship in economic activities, with an emphasis on raising the income of the low- and middle-income classes, in paragraph one of the resistance economy policies. to be placed Based on this, the Barkat Foundation started microcredits necessary for the establishment of employment and its development in rural areas in order to increase welfare since 2017. The research method of the current study is descriptive-analytical, and in order to answer the question, has microcredit had an effect on social welfare in rural areas? has been compiled. In this regard, the five main components of social welfare, including investment environment, economic quality, social capital, health and personal freedom and safety, were identified by experts and specialists based on the Delphi and consolidated methods and categorized into 30 items. Then the validity of the questionnaire was confirmed by elites and experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient. In order to verify the research model, the structural equation model was used. By using the structural equation model and with the help of first and second order confirmatory factor analysis, the validity of the main model and the research questions were tested. The research results indicate that the fit of the model was good and acceptable. Also, based on the t-test, the effectiveness of microcredits on each of the components of social welfare was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Microcredit
  • Social Welfare
  • Rural Areas
  • Structural Equation Modeling

مراجع

- آرمنداریز دی آگیون، بیتریز؛ و مرداک، جاناتان، (2005). اقتصاد تأمین مالی خرد. ترجمۀ متوسلی، محمود (1390). تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
- احمدی، فضل‌اله؛ نصیریانی، خدیجه؛ و اباذری، پروانه، (1387). «تکنیک دلفی، ابزاری در تحقیق«. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، بهار و تابستان، ۸ (۱): ۱۸۵-۱۷۵.
- احمدی، نسیبه، (1388). «معرفی و نقد روش دلفی». ماهنامۀ کتاب ماه علوم اجتماعی، 13 (۲۲): 108-100.
- احمدیان، مریم، (1395). «الگوی تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط 7. تأمین مالی خرد؛ تجربه جهانی و وضعیت ایران«. گزارش مرکز پژوهش‎های مجلس، شماره مسلسل 15188.
- اعظمی، موسی؛ و هدایتی نیا، سعید، (1397). «تاثیر مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی بر رفاه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان کرمانشاه؛ مورد مطالعه دهستان بالا دربند«. فصلنامۀ راهبردهای توسعه روستایی، 5 (4): 489 – 469.
- بهاروند، فتانه؛ گوران، میلاد؛ و یعقوبی، نورمحمد، (1397). «مدل یابی معادلات ساختاری رابطه هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی«. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 11 (40): 214-190.
- تاسان، مونا؛ پیرایی، خسرو؛ نونژاد، مسعود؛ و عبدشاهی، عباس، (1399). «اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر رشد به نفع فقیر در ایران«. فصلنامۀ مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 9 (33): 251-227.
- حسن‎زاده، علی؛ ازوجی، علاءالدین؛ و قویدل، صالح، (1385). «بررسی آثار اعتبارات خرد در کاهش فقر و نابرابری‎های درآمدی«. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 6 (21): 69- 45.
- حسن‌زاده، علی؛ و قویدل، صالح، (1384). «چالش‎های تأمین مالی خرد روستایی در ایران«. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 13 (49): 168-141.
- راغفر، حسین؛ باباپور، میترا؛ و یزدانپناه، محدثه، (1394). «بررسی رابطه رشد اقتصادی با فقر و نابرابری در ایران طی برنامه‎های اول تا چهارم توسعه«. فصلنامه مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 4 (16): 79-59.
- شهیدی‌نسب، مصطفی، (1393). «آسیب‌شناسی تأمین مالی خرد در بانک‌های ایران: درس‌هایی برای طراحی نظام تأمین مالی خرد اسلامی«. دو فصلنامۀ جستارهای اقتصادی ایران، 11 (21): 124-97
- فراشی، مرضیه، (1394). «بررسی اثرات اعتبارات خرد بر توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی زنان فقیر روستایی در شهرستان نهاوند «. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه لرستان.
- فقیری، مژگان؛ زرافشانی، کیومرث؛ و علی بیگی، امیرحسین، (1393). «بررسی تأثیر صندوق اعتبارات خرد بر توانمندسازی زنان روستایی استان کرمانشاه«. فصلنامۀ روستا و توسعه، 17 (3): 22-1.
- قاسمی، عبدالرسول؛ ستاری فر، محمد؛ و مرتضوی‎فر، زینب، (1389). «ارزیابی تحلیلی و تجربی تأثیر تأمین مالی خرد بر درآمد و مصرف خانوار«. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 46 (3): 205- 181.
- قلیچ، وهاب، (1399). «الزامات اصلاح ساختار تسهیلات خرد و کلان در نظام بانکی ایران«. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گزارش سیاستی دی 1399.
- کفاشی، مجید، (1393). «مدل معادلات ساختاری مؤلفه‌های سبک زندگی مؤثر بر هویت اجتماعی«. فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6 (3): 120-105.
- کمیته تحقیق و توسعه بنیاد برکت، (1398). آیین‎نامه اجرایی طرح «سرمایه‎گذاری حمایتی اشتغال برکت». تهران: انتشارات طرحان.
- محمدی‌یگانه، بهروز؛ چراغی، مهدی؛ و احمدی، کبری، (1393). «بررسی آثار اعتبارات خرد بر توانمندسازی اقتصادی فقرای روستایی مطالعه موردی: دهستان غنی بیگلو، شهرستان زنجان«. جغرافیا و توسعه، 12 (35): 247- 233.
- محمدی، یاسر؛ عواطفی‌اکمل، فرشته؛ و ضمیری‌آراسته، مینا، (1397). «اثرات تأمین مالی خرد و توانمندسازی زنان روستایی در استان‎های کرمانشاه و همدان«. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 7 (4): 188- 169.
- عبداللهی، عباس؛ و طاهری، آزاده، (1398). مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار آموس. تهران: جهاد دانشگاهی.
 
- Abdullahi, A. & Taheri, A., (2019). Structural equation modeling using Amos software. Tehran: Academic Jihad (In Persian).
- Agbola, W.; Frank, A. A. & Mahmood, A., (2017). “Does microfinance reduce poverty? New evidence from Northeastern Mindanao, the Philippines”. Journal of Rural Studies, 50: 159- 171.
- Ahmadi, F.; Nasiriani, Kh. & Abazari, P., (2008). “Delphi technique, a tool in research”. Iranian Journal of Education in Medical Sciences, spring and summer 2017: 175-185 (In Persian).
- Ahmadi, N., (2009). “Introduction and criticism of the Delphi method”. Monthly book of the month of social. sciences, 13 (22), (In Persian).
- Ahmadian, M., (2016). “The model of financing small and medium enterprises 7. Micro financing; Global experience and Iran's situation”. Report of Majlis Research Center, serial number 15188 (In Persian).
- Angelucci, M.; Karlan, D. & Zinman, J., (2013). “Win some lose some? Evidence from a randomiszed microcredit program placement experiment by compartamos banco”. National bureau of economic research. Cambridge, MA 02138.
- Armendariz, D. B. & Murdoch, J., (2010). The economics of microfinance. Translation: Motvasseli, Mahmoud. Tehran: Research Institute of Money and Banking (In Persian).
- Azami, M. & Hedayati Nia, S., (2018). “The effect of social capital components on the social well-being of rural areas of Kermanshah; The case study of Bala Darband district”. Rural Development Strategies Quarterly, 5 (4), Winter 2017: 469-489 (In Persian).
- Baharond, F.; Goran, M. & Yaqoubi, N., (2018). “Structural equation modeling of the relationship between emotional intelligence and organizational citizenship behavior”. Public Management Research, 11 (40): 214-190, (In Persian).
- Banerjee, A.; Duflo, E.; Glennerster, R. & Kinnan, C., (2015). “The miracle of microfinance?Evidence from a randomized evaluation”. American Economic. Juornals: Applied Economics, 7 (1).
- Faqiri, M.; Zarafshani, K. & Ali Beigi, A., (2014). “Investigating the impact of microcredit fund on the empowerment of rural women in Kermanshah province”. Village and Development Quarterly, 17 (3): 1-22, (In Persian).
- Farashi, M., (2015). “Investigation of the effects of microcredits on the economic and social empowerment of poor rural women in Nahavand city”. Master's thesis, Lorestan University. (In Persian).
- Ghasemi, A.; Satarifar, M. & Mortazavi Far, Z., (2010). “Analytical and empirical evaluation of the impact of microfinance on household income and consumption”. Economic Research Quarterly, 46 (3): 181-205, (In Persian).
- Hassanzadeh, A. & Qavidel, S., (2005). “Rural micro financing challenges in Iran". Quarterly Journal of Agricultural Economics and Development, 13 (49): 168-141, (In Persian).
- Hassanzadeh, A.; Azouji, A. & Qavidel, S., (2006). “Investigating the effects of microcredits in reducing poverty and income inequality". Islamic Economics Quarterly, 6 (21): 45-69, (In Persian).
- Hoai, A. D. & Hong, S. N., (2014). “Effects of Microfinance on Poverty Reduction in Vietnam: A Pseudo-Panel Data Analysis”. Journal of Accounting, Finance and Economics, 4 (2): 58 – 67.
- Kafashi, M., (2014). “Structural equation model of lifestyle components affecting social identity”. Iranian Quarterly Journal of Social Development Studies, 6 (3): 105-120 (In Persian).
- Kline, R. B., (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. Guilford Press, New York.
- Machingambi, J., (2020). “The impact of microfinanice on the sustainability of Poor clients: a conceptual review”. Journal of ENTREPRENEURIAL INNOVATIONS, 27 may 2020.
- Mohammadi Yeganeh, B.; Cheraghi, M. & Ahmadi, K., (2014). “Investigating the effects of microcredits on the economic empowerment of the rural poor, a case study: Ghani Biglo village, Zanjan city”. Geography and Development, 12 (35): 233-247, (In Persian).
- Mohammadi, Y.; Awatfi Akmal, F, & Zamiri Arasteh, M., (2018). “Effects of micro financing and empowerment of rural women in Kermanshah and Hamadan provinces”. Quarterly Journal of Space Economics and Rural Development, 7 (4): 169-188, (In Persian).
- Morduch, J. & Haley, B., (2002). Analysis of the effects of microfinance on poverty reduction. NYU Wagner working paper.
- Nugroho, A. J., (2011). “The Welfare Impacts of Microfinance on Rural Households: Evidence from Boyolali of Indonesia”. Journal of Economics and Finance in Indonesia, 59 (3): 257 – 278.
- Qalich, W., (2020). “Requirements for reforming the structure of micro and macro facilities in Iran's banking system”. Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran. Political report of December 2019. (In Persian).
- Qalich, W., (2020). “Requirements for reforming the structure of micro and macro facilities in Iran's banking system”. Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran, Political report of December 2019 (In Persian).
- Raghofer, H.; Babapour, M. & Yazdan Panah, M., (2014). “Investigating the relationship between economic growth and poverty and inequality in Iran during the first to fourth development plans”. Iranian Applied Economic Studies Quarterly, 4 (16): 59-79. (In Persian).
- Research and Development Committee of Barkat Foundation, (2019). Executive regulations of the “Barkat employment support investment” project. Tehran: Techan Publications, (In Persian).
- Shahidi Nasab, M., (2014). “Microfinance Microfinance in Iranian Banks: Lessons for Designing Islamic Microfinance System”. Two Quarterly Journals of Economic Studies of Iran, 11 (21): 124-97, (In Persian).
- Tasan, M.; Piraei, Kh.; Nunjad, M. & Abdshahi, A., (2019). “Effect of macroeconomic variables on pro-poor growth in Iran”. Iranian Applied Economic Studies Quarterly, 9 (33): 251-227, (In Persian).
- Vu, H. T. & Daisaku, G., (2020). “Does Microfinance Improve the Household Welfare of Ethnic Minorities? Evidence from Bac Kan Province, Vietnam”. Progress in Development Studies, 20, 1: 65–83.
- www.prosperity.com. “The Legatum Prosperity Index” (2020).
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 11، شماره 43
آذر 1401
صفحه 71-98

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار