مدیریت ریسک‌های سرمایه‌پذیر در قراردادهای تأمین مالی توسعۀ بالادستی نفت و گاز در چارچوب مدل مخاطرات اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت قراردادهای بین‌المللی نفت و گاز، گروه حقوق خصوصی و اقتصادی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق خصوصی و اقتصادی، دانشکدۀ حقوق و علوم‌سیاسی، دانشگاه علامۀ طباطبایی، تهران، ایران

3 استاد، گروه حقوق خصوصی و اقتصادی، دانشکدۀ حقوق و علوم‌سیاسی، دانشکدۀ اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های نفتی بین‌المللی زمینه‌‌ساز بروز پدیده‌های انتخاب نامناسب (در زمان انتخاب پیمانکار) و مخاطرات اخلاقی (در مراحل انعقاد و اجرای قرارداد) در قراردادهای تأمین مالی توسعۀ میادین نفت و گاز کشور است. اگر در قراردادهای منعقده چاره‌ای برای مخاطرات اخلاقی شرکت نفتی اندیشیده نشود، فارغ از این‌که کدام قالب قراردادی انتخاب شود، منافع مورد انتظار شرکت ملی نفت ایران تأمین نخواهد شد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، یافته‌های علم اقتصاد در حوزۀ نظریۀ قراردادها برای تدوین قراردادی کامل‌تر در جهت مدیریت مخاطرات اخلاقی ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی به‌کار گرفته شده است. بدین‌منظور ظرفیت شروط حقوقی برای کاهش زمینه‌های بروز مخاطرات اخلاقی به‌کار گرفته شده است. مهم‌ترین حوزه‌های عدم تقارن اطلاعاتی در قراردادهای موردنظر عبارتنداز: ویژگی‌های فنی و طراحی پایه و تفصیلی پروژه، تعیین سقف هزینه‌ها و منابع مالی پروژه، برنامۀ تأمین منابع مالی موردنیاز و برنامۀ بازپرداخت منابع مالی. به‌کارگیری هدفمند شروط قراردادی در راستای کاهش تضاد منافع و هم‌سوسازی منافع طرفین قرارداد، تعیین شاخص‌های عملکرد مطلوب در قرارداد، ارائه ابزارهای کارا جهت کنترل و نظارت بر عملکرد پیمانکار و پرداخت معوق در جبران خدمات عمده‌ترین راهکارهای مدیریت ریسک‌های شرکت ملی نفت ایران هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Managing Contractual Risks of Capital Applicant in Oil and Gas Upstream Development Contracts Within the Framework of Moral Hazard Model

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasan Mohammadi 1
  • Mohammah Mahdi Hajian 2
  • Ali Emami Meibodi 3
1 PhD in International Oil and Gas Contracts Management, Department of Private and Economic Law, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Private and Economic Law, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Private and Economic Law, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Information asymmetry between the National Iranian Oil Company and International Oil Companies, may causes adverse selection (while contractor selection) and moral hazard (while execution of the contract) in the development contracts of oil and gas fields. Identifying the roots of moral hazards is the prelude to finding solutions to deal with distortion in contracts. in order to prevent inconsistencies in contracts, efforts should be made to align the interests and incentives of the parties to the contract, as well as reducing information asymmetries through monitoring and performance appraisal tools. In this study, using descriptive-analytical method, the findings of economics in the field of contract theory have been used to formulate a more complete contract in order to manage the moral hazard caused by information asymmetry in financing contracts for the development of oil and gas fields. To this end, the application of legal conditions capacity to reduce the client risks relevant to moral hazards caused by information asymmetry has been examined. The most important areas of information asymmetry in the contracts are technical features including basic and detail design of the project, determining the capital cost ceiling and financial resources of the project, the program of financing required funds and the program of repayment of financial resources. In many studies on the subject of comparing different contract forms in aspect of the revenue of National Iranian Oil Company, only the interests of the National Oil Company have been considered in the calculations, which has three objections. First, not paying attention to the interests of the other party in the contracts, because it would be too likely that the oil company will not accept such a contract. The second problem is that even assuming the acceptance of the National Oil Company desired contract by International Oil Company, the existence of information asymmetry between the parties will create the opportunity for the oil company to achieve the expected results of the contract. The third one is that the type of contract itself does not determine the amount of interest earned by the parties to the contract, but the terms




Applied Economics Studies, Iran (AESI)                                                                  146
 
Volume 10, Number 40, Winter 2022                                    








Applied Economics Studies, Iran (AESI)                                                             146
 
Volume 10, Number 40, Winter 2022                                    




of the contract determine the share of the parties to the field revenue. In other words, using the terms of the contract, the same financial results can be achieved from all types of contracts. Considering the above considerations, researchers should focus on the effective use of contract terms in order to manage the risks of information asymmetry in contracts and provide more benefits to the National Iranian Oil Company. In this situation, regardless of which model is chosen for the contract, the inclusion of the desired legal conditions can lead to satisfactory results of the contract. Purposeful and effective application of contract terms in order to reduce conflicts of interest and harmonize the interests of the parties, determine the desired performance indicators in the contract, provide efficient tools to control and monitor the performance of the contractor and defer payment in compensation are the main risk management strategies of the National Iranian Oil Company. At the same time, upgrading the technical and managerial capacity of the National Iranian Oil Company and using the advice of reputable oil companies can reduce information asymmetry in oil and gas development financing contracts in the country and consequently reduce the resulting risks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contract Theory
  • Moral Hazard
  • Financing Contract
  • Oil and Gas Development Contract
اخوان، مهدی، (1393). «قرارداد بیع‌متقابل  توسعه فازهای 2 و 3 میدان گازی پارس جنوبی از منظر قراردادهای ناقص». پژوهشنامۀ اقتصاد انرژی ایران، سال 4، شمارۀ 13، زمستان،‌ صص: 1-32.
بهادری، شیرکو؛ و ابطحی، سیدتقی، (2018). «چگونگی رفتار با هزینه‌های توسعۀ اظهاری پیمانکار در زمان مذاکره در چارچوب قراردادهای جدید نفتی ایران». اکتشاف و تولید نفت و گاز، 1397، شمارۀ 153، صص: 20-26.‎
جهان‌بیگلری، محمدرضا، (1397). روش‌های تأمین مالی خارجی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، نشر جنگل.
حاجی‌میرزایی، سید محمدعلی؛ امامی‌میبدی، علی؛ حسینی، سید مهدی؛ ابراهیمی، محسن؛ و سوری، علی، (2017). «ارائه چارچوب نظری جهت ارزیابی قراردادهای نفتی از منظر تولید صیانتی-مطالعه موردی: قراردادهای بیع متقابل ایران». فصلنامۀ مطالعات اقتصاد انرژی، شمارۀ 12(51)، صص: 181-213.‎
درخشان، مسعود، (1385)، بررسی الگوهای قراردادی مناسب برای تأمین مالی در بخش بالادستی نفت و گاز. تهران: دفتر همکاری‌های فناوری ریاست جمهوری.
درخشان، مسعود، (1392)، «ویژگی‌های مطلوب قراردادهای نفتی: رویکرد اقتصادی- تاریخی به عملکرد قراردادهای نفتی در ایران». فصلنامۀ علمی- پژوهشی اقتصاد انرژی ایران، سال 3، شمارۀ 9، زمستان، صص: 53-113.
درخشان، مسعود، (1393). «قراردادهای نفتی از منظر تولید صیانتی و ازدیاد برداشت: رویکرد اقتصاد مقاومتی». فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، سال 6، شمارۀ 2، بهار و تابستان، صص: 7-52.
شیروی، ابراهیمی؛ و نصرالله، اصغریان، (1388). «اکتشاف و توسعه میادین نفتی ایران از طریق قراردادهای بیع‌متقابل». حقوقی بین‌المللی، شمارل 26، صص: 243-262.‎
شیروی، عبدالحسین، (1393). حقوق نفت و گاز. تهران: نشر میزان.
صاحب‌هنر، حامد؛ لطفعلی‌پور، محمدرضا؛ هوشمند، محمود؛ و فیضی، مهدی، (1396). «مقایسۀ تطبیقی رژیم مالی قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) و قراردادهای مشارکت در تولید (PSC): مطالعه موردی میدان آزادگان جنوبی». فصلنامۀ نظریه های کاربردی اقتصاد شمارۀ 4 (1)، صص: 87-118.
 صادقی‌زیازی، حاتم؛ و شفقتی، زینب، (1396). «جذب سرمایه‌گذاری خارجی با انعقاد قراردادهای جدید نفتی ایران (آی‌پی‌سی)». دانش حقوق و مالیه، جلد ۱، شمارۀ ،۲ صص: ۶۵-۸۳.
طغیانی، مهدی؛ صمدی، سعید؛ و صادقی، زیبا، (1394). «تحلیل موضوع «اطلاعات نامتقارن» در قراردادهای مشارکتی بانک داری بدون ربا و راه کارهای آن». معرفت اقتصاد اسلامی، سال 7، پاییز و زمستان، شمارۀ ۱، صص: 5-21.
عیوضلو، رضا؛ صیادی، محمد؛ و خادمی، مسعود، (1398). «ارزیابی مقایسه ای عامل ریسک شرکت ملی نفت ایران در قراردادهای IPC، بیع‌متقابل و مشارکت در تولید». فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، شمارۀ 8 (29)، صص: 8-29.
 
Akhavan, M., (2014). "The Buy-back Development Contract for Phases 2&3 of South Pars Gas Field and Incomplete Contract ". Iranian Journal of Energy Economics, Volume 4, Number 13, Winter, ‌ Pages: 1-32 (In Persian).
Ayres, I. & Gertner, R., (1989). “Filling gaps in incomplete contracts: An economic theory of default rules”. The Yale Law Journal, No. 99(1), Pp: 87-130.
Bahadori, Sh; & Abtahi, T., (2018). " How to deal with the contractor's declared development costs when negotiating new Iranian oil contracts" Oil and gas exploration and production, 1397, No. 153, pp. 20-26 (In Persian).
Bolton, P. & Dewatripont, M., (2005). Contract theory. MIT press.
Brousseau, E. & Glachant, J. M., (Eds.). (2002). The economics of contracts: Theories and applications. Cambridge University Press.
Derakhshan, M., (2013), " Desired Properties in Oil Contacts: Economic and Historical Approach in the Performance of Iranian Oil Contracts". Iranian Energy Economics Research, Volume 3, Number 9, Winter, pp. 53-113 (In Persian).
Derakhshan, M., (2014). "Oil Contracts from the Perspective of Safe Production and Extraction: An Approach to a Resistance Economy." Scientific-Research of Islamic Economic Studies, Volume 6, Number 2, Spring and Summer, pp: 7-52 (In Persian).
Eyvazlu, Reza; Sayadi, M. & Khademi, M., (2019). "A Comparative Evaluation of the NIOC’s Risk Factor in the IPC, Buy-Back and PSC Contract Arrangements" Iranian Journal of Energy Economics, No. 8 (29), pp: 8-29 (In Persian).
Fleckinger, P. & Martimort, D., (2018). “Contract Theory in the Spotlight: Oliver Hart and Bengt Holmström, 2016 Nobel Prize Winners”. Revue d'economie politique, No. 128(4), Pp: 493-533.
Grant, S.; Kline, J. & Quiggin, J., (2009). A matter of interpretation: bargaining over ambiguous contracts (No. 1744-2016-140817).
Haji Mirzaei, M.; Emami Meibodi, A., Hosseini, M., Ebrahimi, M.; And Suri, A., (2017). "Introduction to A Theoretical Framework for Evaluating Petroleum Contracts from an Optimal Production Policy Point of View: Iran’s Buyback Contracts". Journal of Energy Economics Studies, No. 12 (51), pp: 181-213 (In Persian).
Holmstrom, B., (1982). “Moral hazard in teams”. The Bell Journal of Economics, No. 471, Pp: 324-340.
Jahanbeigleri, M., (1397). Foreign financing methods, attracting foreign investment, Jangal Publishing (In Persian).Nygaard, A. & Myrtveit, I., (2000). “Moral hazard, competition and contract design: empirical evidence from managerial, franchised and entrepreneurial businesses in Norway”. Applied Economics, No. 32(3), Pp: 349-356.Nygaard, A. & Myrtveit, I., (2000). “Moral hazard, competition and contract design: empirical evidence from managerial, franchised and entrepreneurial businesses in Norway”. Applied Economics, No. 32(3), Pp: 349-356.
Pongsiri, N., (2004). “Partnerships in oil and gas production‐sharing contracts”. International Journal of Public Sector Management, Vol. 17 No. 5, Pp. 431-442.
Sadeghiziazi, H.; Shafaqati, Z., (2017). "Attracting foreign investment by concluding new Iranian oil contracts (IPC)". Knowledge of Law and Finance, Volume 1, Number 2, pp. 65-83 (In Persian).
Saheb Honar, H.; Lotfalipour, M.; Hooshmand, M. & Faizi, M., (2017). "Comparative Analysis of Fiscal Terms of Iran Petroleum Contract (IPC) and Production Sharing Contract (PSC): Case Study of South Azadegan Field". Journal of Applied Theories of Economics No. 4 (1), pp: 87-118 (In Persian).
Shirvi, Ebrahimi; Asgharian, (2009). " Exploration and Development of Iran’s Oilfields Through Buyback ". International Law, No. 26, pp. 243-262 (In Persian).
Shirvi, A. H., (2014). Oil and gas rights. Tehran: Mizan Publishing (In Persian).
Toghyani, M.; Samadi, S. & Sadeghi, Z., (2015). "Analysis of the issue of 'asymmetric information' in interest-free banking partnership agreements and its solutions." Knowledge of Islamic Economics, Year 7, Autumn and Winter, No. 1, pp. 5-21 (In Persian).Williamson, O. E., (1996). “Transaction Cost Economics and the Carnegie Connection””. Journal of Economic Behavior & Organization, Elsevier, Vol. 31(2), November, Pp: 149-155.