بررسی تأثیر شاخص‌های ارزش کیفی و ساختار زمانی بازار بر فرمول قیمت‌ نفت‌خام ایران در بازار آسیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد و مدیریت انرژی، دانشکدۀ نفت تهران، دانشگاه صنعت نفت، تهران، ایران.

چکیده

بازار نفت آسیا از بزرگ‌ترین بازارهای جهان است که بزرگ‌ترین مشتریان نفتی نظیر چین، هند و... در این منطقه واقع‌شده است. یکی از مسائل مهم در حفظ بازار نفت کشور فرمول قیمتی مناسب و دارای ویژگی رقابتی بودن با سایر تولیدکنندگان در این منطقه است؛ ازاین‌رو، بررسی فرمول قیمتی نفت‌خام کشور در بازار آسیا بالحاظ مسائل فنی بازار نفت و مالی نظیر شاخص‌های ارزش کیفی و ساختار بازار نفت علاوه‌بر روابط قیمت با نفت‌خام‌های شاخص این بازار، در توضیح فرمول قیمت نفت‌خام کشور در بازار آسیا بسیار اهمیت دارد. رقبای نفتی طی سال‌های اخیر با تغییر فرمول قیمتی نفت‌خام در تلاش برای کسب سهم بیشتر در بازار آسیا می‌باشند. بدین‌منظور در این مقاله با استفاده از داده‌های ماهانۀ سری زمانی سال‌های 19- 2013 و روش گارچ چندمتغیره، فرمول قیمت نفت‌خام ایران در بازار آسیا براساس پارمترهای فنی و اقتصادی بازار  موردبررسی قرارمی‌گیرد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که قیمت نفت‌خام ایران در بازار آسیا تابعی از  ارزش کیفی نفت‌خام ایران نسبت به رقبا، میزان کانتانگو یا بکوارد بودن بازار نفت‌خام و نوسانات قیمت متوسط نفت دوبی و عمان است؛ همچنین نفت‌خام شاخص تاپیس به‌طور غیرمستقیم ازطریق متأثر نمودن بازارهای نفت‌خام‌های عمان و دوبی برروی قیمت نفت کشور اثر می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Quality Value Index and Market Time Structure on the Price Formula of Iranian Crude Oil in the Asian Market

نویسنده [English]

  • seyyed Abdollah Razavi
Assistant Professor, Energy Economics and Management Department, Faculty of Tehran, Petroleum University of Technology (PUT), Tehran, Iran.
چکیده [English]

The Asian oil market is one of the largest markets in the world, with the largest oil customers such as China, India, etc. located in this region. Therefore, examining the country's crude oil price formula in the Asian market in terms of  technical issues of the oil market such as quality value indicators and oil market structure, in addition to price relations with crude oil market indices, is very important in explaining the country's crude oil price formula in the Asian market. Oil competitors have been trying to gain more market share in Asia in recent years by changing the price formula for crude oil. For this purpose, in this article, using the monthly data of the time series from 2013 until 2019 and multivariate GARCH method, the formula of Iranian crude oil price in the Asian market is examined based on the technical and economic parameters of the market. The results of this study show that the price of Iranian crude oil in the Asian market is a function of the quality value of Iranian crude oil compared to competitors, the degree of cantango or backwardness of the crude oil market and fluctuations in the average oil prices of Dubai and Oman. Also, the TAPIS index crude oil indirectly affects the country's oil price by affecting the Oman and Dubai crude oil markets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market Structure
  • TAPIS Crude Oil
  • Qualitative Value Index and Price Formula
احمدیان، م. (۱۳۷۸). اقتصاد نظری و کاربردی نفت‏.‎‏ تهران: دانشگاه تربیت مدرس‏‎.
بکی حسکوئی، م؛ و خواجوند، فاطمه، (1393). «پیش‌بینی نوسانات بازارهای آتی‌های نفت با استفاده از مدل‌های گارچ و مدل‌های تغییر رژیم مارکوف گارچ». دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، دورۀ 7، شمارۀ 3 (پیاپی 23)، صص: 108-85.
بکی حسکوئی , م، (1383). «بررسی اهمیت و جایگاه بخش نفت در اقتصاد ایران از دیدگاه ساختارگرایی». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع).
خلعتبری، ف، (1373). مبانی اقتصادی نفت. انتشارات و آموزش  انقلاب اسلامی.
درخشان، م.، (1383). مشتقات و مدیریت ریسک در بازارهای نفت. تهران: مطالعات انرژی، ویراست 2.
رابینسون، ام، ال، (1399). بازاریابی در شرکت‌های بزرگ نفتی؛ آموزه‌هایی از بندسازی در بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی. (مترجم: سید عبداله رضوی)، تهران: دانشگاه صنعت نفت.
رضوی، س، ع، (1395). «تأثیر بازارهای مالی بر رفتار قیمت‌های نفت سنگین ایران در کوتاه‌مدت». مجلۀ اقتصادی، دورۀ 4، دانشگاه شهید چمران، دورۀ 11، شمارۀ 2، صص: 143-115.
زین‌الدینی، شبنم؛ کریمی، محمدشریف؛ و خانزادی، آزاد، (1399). «بررسی اثر تکانه‌های قیمت نفت برعملکرد بازار سهام ایران». اقتصاد مالی، دورۀ 14، شمارۀ 50، صص: 170-145.
سوری، ع.، (1390). اقتصادسنجی. تهران: فرهنگ‌شناسی، ویراست 2.
شافریتز، جی.ام؛ کریسـتوفر بریـک، (1390).‌ سیاست‌گذاری عمـومی در ایالات‌متحده. (حمیدرضا ملک‌محمدی)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
فتوح، ب.، (1398). کالبدشکافی نظام جهانی قیمت‌گذاری نفت. (محمدعلی محمدی)، تهران: بورس.
فطرس، محمدحسن؛ و هوشیدری، مریم، (1395). «بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت‌خام بر نوسانات بازدهی بورس اوراق بهادار تهران رویکرد GARCH چند متغیره». پژوهشنامۀ اقتصاد انرژی ایران، دورۀ 5، شمارۀ 18، صص: 177-147.
کارل، تریلین، (1390)،‌ معمای فراوانی؛ رونق‌های نفتی و دولت‌های نفتـی. (جعفـر خیرخواهان)، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
کشاورزیان، م.؛ و زمانی، م.، (1389). «اثر سرریز نرخ دلار آمریکا برروی قیمت نفت‌خام». فصلنامۀ مطالعات اقتصاد انرژی، سال 7، شمارۀ 27، صص: 150-131.
مصلی‌نژاد، عباس، (1391). سیاست‌گذاری اقتصادی؛ مدل، روش و فرآیند. تهران: انتشارات رخداد نو.
نیکومرام، هاشم؛ پورزمانی، زهرا؛ و دهقان، عبدالمجید، (1394). «سرایت‌پذیری تلاطم در بازار سرمایۀ ایران». فصلنامۀ دانش سرمایه‌گذار، سال 3، شمارۀ 11، صص: 199-179.
 
Adelman, M. A., (1993). The economics of petroleum supply: Papers by MA Adelman, 1962-1993. MIT press.
Ahmadian, M.; (1378). Theoretical and Practical Economics of Oil, Tehran: Tarbiat Modares University (In Persian).
Beki Haskooi, M.; & Khajvand, Fatemeh, (1393). "Predicting fluctuations in oil futures markets using Garch models and Markov Garch regime change models". Financial Knowledge of Securities Analysis, No. 3 (23), pp. 108-85 (In Persian).
Carl, T., (2011), Frequency riddle; riddle; Oil booms and oil governments. (Jafar Khairkhahan), second edition, Tehran: Ney Publishing.
Derakhshan, M., (1383). Derivatives and risk management in oil markets. Tehran: Energy Studies, 2nd Edition (In Persian).
Dusak, K., (1973). “Futures trading and investor returns: An investigation of commodity market risk premiums”. Journal of Political economy, No. 81. 6, Pp: 1387-1406.
Fama, E. F., & Kenneth R. F., (1987). “Commodity futures prices: Some evidence on forecast power, premiums, and the theory of storage”. Journal of Business, No.1(60), Pp: 55-73.
Fatuh, B., (1398). An autopsy of the global oil pricing system. (Mohammad Ali Mohammadi), Tehran: Bourse.
Fotros, M, H.; & Hoshidari, M, (2015). "Study of the effect of fluctuations in crude oil prices on fluctuations in the return of Tehran Stock Exchange multivariate GARCH approach". Iranian Journal of Energy Economics, No. 5(18), pp: 177-147 (In Persian).
Frankel, J. A. & Ayako, S., (2002). “A proposal to anchor monetary policy by the price of the export commodity”. Journal of Economic Integration, No. 2(7), Pp: 417-448.
Frankel, J. A. & Gikas A. H., (1983). “Commodity prices, overshooting, money surprises, and Fed credibility”. No.5, Pp. 246-251. 
Frankel, J. A. & James W. H., (2002). Should Gold Exporters Peg Their Currencies to Gold?. World Gold Council.
Frankel, J. A. & Menzie, Ch., (1995). “The stabilizing properties of a nominal GNP rule”. Journal of Money, Credit and Banking, No. 27.2, Pp: 318-334.
Frankel, J. A., (1984). “Commodity prices and money: lessons from international finance”. American Journal of Agricultural Economics, No. 66.5, Pp: 560-566.
Frankel, J. A., (1986). “Expectations and commodity price dynamics: The overshooting model”. American Journal of Agricultural Economics, No. 68.2, Pp: 344-348.
Frankel, J. A., (2005). “Peg the export price index: A proposed monetary regime for small countries”. Journal of Policy Modeling, No. 27.4, Pp: 495-508.
Frankel, J. A., (2006). The effect of monetary policy on real commodity prices. No. w12713. National Bureau of Economic Research.
Griffin, D. J. & Teece, J. M., (1982). Teece, David J. OPEC behavior and world oil prices. London: Allen & Unwin. First edition.
Johansen, S., (1988). “Statistical analysis of cointegration vectors”. Journal of economic dynamics and control, No. 12.2-3, Pp: 231-254.
Kameli, A. R., (2009). “Theory of crud pricing”. In: N. Hossieni (Ed.), Medhanism of crude oil trandings in physical markets, Pp: 49-62, Tehran: Institute for International Energy Studies (IIES).
Khalatbari, F., (1373). Economic fundamentals of oil. Islamic Revolution Publications and Education (In Persian).
Mosalanejad, A., (1391). Economic policy; Model, method and process. Tehran: New Event Publishing.
Nicomram, H.; Pourzamani, Z, & Dehghan, A, (1394). "Transmission of turbulence in the Iranian capital market". Investor Knowledge Quarterly, No. 3(11), pp: 199-179.
Park, J. & Ronald, A. R., (2008). “Oil price shocks and stock markets in the US and 13 European countries”. Energy economics, No. 30.5, Pp: 2587-2608.
Pindyck, R. S., (1977). “Cartel pricing and the structure of the world bauxite market”. The Bell Journal of Economics, No. 8(2), Pp: 343-360.
Pindyck, R. S., (1978). “Gains to producers from the cartelization of exhaustible resources”. The Review of Economics and Statistics, No. 2(60), Pp: 238-251.
Pirrong, S., (1996). The Economics, Law and Public policy of Market Power Manipulation. Boston, MA: Kluwer.
Razavi, S., A., (2015). "The Impact of Financial Markets on the Behavior of Iranian Heavy Oil Prices in the Short Term". Economic Journal, Shahid Chamran University, No. 11(2), pp: 143-115 (In Persian).
Robinson, M. L.; (1399). Marketing in large oil companies; Lessons from the construction of dams in the largest oil companies. (Translator: Seyed Abdullah Razavi), Tehran: University of Petroleum Industry (In Persian).
Shafritz, GM; & Brick, Ch, (2011) 1. Public Policy in the United States. (Hamid Reza Malek Mohammadi), Tehran: Imam Sadegh University Press.
Suri, A., (1390). Econometrics. Tehran: Farhangology, edition 2.
Svensson, L. EO. & Woodford, M., (2004). “Implementing optimal policy through inflation-forecast targeting”. The inflation-targeting debate. University of Chicago Press, Pp: 19-92.
Svensson, L. EO., (1995). The Swedish experience of an inflation target. No. w4985. National Bureau of Economic Research.
Zeinodini, Sh.; Karimi, M, Sh, & Khanzadi, A, (1399). "Study of the effect of oil price shocks on the performance of the Iranian stock market". Financial Economics, No. 14(50), pp: 170-145 (In Persian).
Zhou, J.; Sun, M.; Han, D & Gao, C., (2021). “Analysis of oil price fluctuation under the influence of crude oil stocks and US dollar index — Based on time series network model”. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, No. 582, Pp: 582, 126218. https://doi.org/10.1016/j.physa.2021.126218.