بررسی اثرات پاندمی کووید-19 بر کسب و کارهای صنعت گردشگری در مقاصد تفریحی و تجاری گردشگری: مطالعۀ مقایسه‌ای و موردی منطقۀ تفریحی گنج‌نامه و شهر لالجین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

2 مدرس گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

پاندمی کووید-19 از اواخر سال 2019 م. آغاز شده و به سرعت، تقریباً به سرتاسر دنیا سرایت کرده و به یک بحران جهانی تبدیل شده است. این بیماری، دنیا را با مشکلات اقتصادی و اجتماعی متعددی روبه‌رو کرده و منجر به ورشکستگی و تعطیلی بسیاری از فعالیت‌­های اقتصادی، ازجمله فعالیت­‌های حوزۀ گردشگری شده است. براساس گزارش سازمان جهانی گردشگری (WTO)، اثرات ناشی از همه‌­گیری کووید-19 بر صنعت گردشگری، بیش از 4 تریلیون دلار بر اقتصاد جهان زیان وارد کرده است. هم‌چنین، براساس این گزارش، کشورهای درحال توسعه تأثیر این همه‌­گیری را به‌شدت احساس کرده و ورود گردشگران به این کشورها بین 60 تا 80 درصد کاهش یافته است. در این‌میان، کشور ایران نیز با دارا بودن ظرفیت‌­های گردشگری جهانی، از این معضل به دور نبوده و متحمل زیان ناشی از رکود صنعت توریسم شده است؛ به‌طوری‌که براساس گزارش وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور، میزان خسارات وارده بر صنعت گردشگری ایران طی 15 ماهۀ اخیر حدود 220 هزار میلیارد ریال برآورد شده است. در این‌میان، برخی از نظریه‌­پردازان معتقدند که هرچند شیوع کووید-19 و تحمیل قرنطینه‌­های دوره­‌ای و ایجاد محدودیت‌­های سفر در سرتاسر دنیا به مقاصد گردشگری ضرر رسانده است، اما به نظر می‌­رسد اثرگذاری کووید-19 بر کسب و کارهای حوزۀ توریسم بسیار پیچیده بوده و شدت این اثرات نامطلوب و نیز کانال‌­های اثرگذاری آن بر کسب و کارهای حوزۀ توریسم در کشورهای مقصد گردشگریِ مختلف، یکسان نیست و برحسب نوعِ گردشگری رایج در کشورهای مقصد گردشگری، میزان این اثرگذاری متفاوت بوده است؛ لذا هدف از این مطالعه، بررسی مقایسه‌­ای اثرات همه‌­گیری کووید-19 بر کسب و کارهای صنعت توریسم در شهر همدان و شهر لالجین می‌­باشد. با توجه به این‌که نوع گردشگری رایج در شهر همدان، گردشگری تفریحی و تاریخی بوده و نوع گردشگری شهر لالجین، گردشگری تجاری (مبتنی‌بر صنایع‌دستی) می­‌باشد؛ لذا به‌راحتی می‌­توان با مقایسۀ کانال‌­های مختلف اثرگذاری کووید-19 بر کسب و کارهای حوزۀ توریسم در این دو منطقه، به جنبه‌­های پیچیدۀ اثرگذاری این همه‌­گیری پی‌برد و متناسب با این کانال‌­ها و میزان اثرگذاری در این دو منطقه، استراتژی‌­های مناسب تاب‌­آوری و سیاست‌­های مناسب برای هرچه پایدارتر کردن صنعت توریسم در این مناطق ارائه داد. این مطالعه به‌منظور بررسی جنبه‌­های پیچیدۀ شیوع کووید-19 بر کسب و کارهای صنعت توریسم در این دو منطقه از روش نظریه‌­پردازی داده بنیاد (GT) استفاده کرده است. «برنیز» و «گرو» معتقدند که روش بستر زاد یا گراندد تئوری، به‌­طور معمول در زمینه‌‌هایی به‌کار گرفته می‌­شوند که دانش کاملی در مورد پدیدۀ مورد بررسی در دست نباشد و هدف از آن کسب بینش و دیدگاه جدید نسبت به پدیدۀ مورد بررسی باشد. این روش کمک می‌­کند تا محقق براساس روایت‌­های فردی و تجربه‌­های شخصی افراد مطلع که همواره تجربه زیسته‌­ای از موضوع داشته و حضور فعال در کم‌وکیف پدیده دارند، با دیدگاه درونی آنان آشنا شده و چیستی و چگونگی پدیده را شناسایی نماید (حیدری، رزاقی: 1399)؛ لذا در این مطالعه به منظور گردآوری اطلاعات اولیه، با 40 نفر از افراد فعال در حوزۀ کسب و کارهای صنعت گردشگری منطقۀ گنج­نامه و لالجین مصاحبه­‌های عمیق صورت گرفت و پس از رسیدن به مرحلۀ اشباع نظری این مصاحبه‌­ها به پایان رسید. نتایج نشان‌دهندۀ آن است که شدت اثرگذاری همه­‌گیری کووید-19 بر گردشگری در این دو منطقه کاملاً متفاوت بوده و کانال‌­های اثرگذاری آن پیچیده است؛ به این‌ترتیب که کسب و کارهای موجود در منطقۀ گردشگری گنج­نامه، زیان و خسارات سنگین‌­تری نسبت به  کسب و کارهای گردشگری فعال در لالجین متحمل شده و این صنعت در منطقۀ گنج­نامه شکننده‌­تر و آسیب‌پذیر­تر است. علاوه‌بر این، نتایج حاصل بیانگر این است که صنعت توریسم در مناطق گردشگری که برپایۀ صنایع‌دستی بوده و یا مقاصد گردشگری تجاری محسوب می­‌شوند در مقایسه با گردشگری تفریحی، پایدارتر و در مقابل بحران‌­ها، انعطاف­پذیرتر و مقاوم‌­تر هستند؛ برای مثال، با توجه به این‌که اغلب افراد فعال در حوزۀ گردشگری در لالجین دارای مهارت‌های تخصصی (سفال­گری) بودند به هنگام رکود ناشی از کووید-19 به‌راحتی توانستند تغییر شغل درون صنعتی داده و از یک خرده‌فروش سفال تبدیل به تولیدکننده و یا عمده‌فروش شوند؛ لذا شاغلین کسب و کارهای حوزۀ گردشگری در این منطقه بیکاری خیلی گسترده را تجربه نکردند، اما با توجه به این‌که افراد شاغل در حوزۀ گردشگری در منطقۀ گنج­نامه، دارای مهارت­‌های تخصصی نبودند با بیکاری گسترده‌­تری رو‌به‌رو گردیده و نتوانستند به‌راحتی شغلی دیگر پیدا کنند. هم‌چنین، نتایج مطالعۀ حاضر نشان می­‌دهد که همه‌­گیری کووید-19 منجر به ایجاد تغییر در علایق و سلیقه‌­های گردشگران و نیز تغییر در درون صنعت گردشگری شده است؛ لذا به‌منظور ایجاد رونق دوبارۀ صنعت گردشگری در دوران پساکرونا، توجه به تغییرات ایجاد شده در علایق و سلیقۀ مشتریان و گردشگران امری ضروری به‌نظر می‌­رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey on the Complex Aspects of COVID-19 in Pleasure and Commercial Touristic Destinations: A Comparative Case Study in Business Level

نویسندگان [English]

  • Davood Jafari Seresht 1
  • Somayeh Razzaghi 2
1 Assistant Professor, Department of Economics, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 Lecturer at Economics Department, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Although the prevalence of COVID-19 pandemic and the worldwide periodic lockdowns, and travel restrictions have heavily damaged tourism destinations, however some theorists believe that the channels and intensity of adverse effects of COVID-19 are not even in different tourism destinations and it may depend on the tourism form that the destination is endowed with. The purpose of this research is to fulfill a comparative survey between two different tourism destinations that enjoy two different tourism forms, including pleasure tourism (Ganjnameh region) and commercial based tourism (Lalejin region) in Iran and try to explore the different complex aspects of COVID-19 effects on tourism industry and compare sustainability of both tourism forms. In order that, we apply Grounded Theory (GT) model and relay on qualitative data gathered by face-to-face interviews with 40 participants who are engaged in tourism related businesses in sample destinations. In according to the results, this study critically derives 4 different aspects of complexity of the situation arisen from corona virus pandemic on tourism sector in Ganjnameh and Lalejin including: resilience strategies and sustainability, change in tourist behavior, change in the tourism industry, and aggravating factors. In addition, the results showed that changes to tourism as a result of COVID-19 is complex and uneven in two different tourist destinations. Moreover, we realized that the economic statues of Ganjnameh region which is widely depend on pleasure tourism is more vulnerable to unexpected tourism crises compared to the Lalegin region, where the economics of a big bulk of habitants depends on commercial tourisms and handicrafts. Therefore, the commercial based touristic destinations looks more resilient and sustainable in comparison to pleasure tourism formed destinations. This study released valuable information about current statues and future concerns about tourism industry and offers suitable policy implications to cope with COVID-19 effects during and after Corona crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • COVID-19 Pandemic
  • Tourism Industry
  • Ganjnameh
  • Lalejin
  • Grounded Theory

مراجع

Abbas, J., Riaqa, M., Paul, T. I., Saqlain R. & Gulnara, M., (2021). "Exploring the impact of COVID-19 on tourism: transformational potential and implications for a sustainable recovery of the travel and leisure industry", Current Research in Behavioral Sciences, Volume 2, 100033.
Aloudat A.S., (2014) "Grounded theory, tourism". In: Jafari J., Xiao H. (eds) Encyclopedia of Tourism. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-01669-6_443-1
Antonio de Lucas Ancillo, María Teresa del Val Núñez & Sorin Gavrila Gavrila (2020). Workplace change within the COVID-19 context: a grounded theory approach, Economic Research-Ekonomska Istraživanja.
Bratianu, C., (2020), “Toward understanding the complexity of the COVID-19   crisis:   a grounded theory   approach”, Management  &  Marketing.  Challenges  for  the Knowledge Society, Vol. 15, No. Special Issue, pp. 410-423.
Calvão, D. José Avillez: “Esta Crise vai Mudar o Conceito de Luxo”. (2020). Available online: https://mesamarcada.blogs.sapo.pt/jose-avillez-esta-crise-vai-mudar-o-787825 (accessed on 2 June 2020).
Connell, J., & Lowe, A. (1997). "Generating grounded theory from qualitative data: the application of inductive methods in tourism and hospitality management research". Progress in Tourism and Hospitality Research, 3(2), 165–173.
DePoy, E. & Gitlin, L., (2016), Introduction to research, Understanding and applying multiple strategies, Fifth Edition.
Dimitri Ioannides & Szilvia Gyimóthy (2020) "The COVID-19 crisis as an opportunity for escaping the unsustainable global tourism path", Tourism Geographies, 22:3, 624-632.
Glenn, Mc.C. (2020), The impact of the corona virus outbreak on Macao. From tourism lockdown to tourism recovery, Current Issues in Tourism.
Hall, M., Scott, D. & Gössling, S., (2020). "Pandemics, transformations and tourism: be careful what you wish for", Tourism Geographies, 22:3, 577-598.
Hollingsworth, T. D, Ferguson, N. M. & Anderson, R. M., (2006), "Will travel restrictions control the international spread of pandemic influenza?", Nature Medicine, 12(5), 497-499.
IEP (2016): Global Terrorism Index 2016. Institute for Economics and Peace. http:// economicsandpeace.org/wp-content/uploads/2016/11/Global-Terrorism-Index- 2016.2.pdf Accessed: March 20, 2017.
Karabulut, G., Bilgin, M. H., Demir, E., & Doker, A. C., (2020). "How pandemics affect tourism: International evidence". Annals of tourism research, 84, 102991.
Luc, R., (2020), "Reconsidering global mobility – distancing from mass cruise tourism in the after math of COVID-19", Tourism Geographies, 22:3, 679-689.
Macdonald, N., (2020). A ghost town’: With tourist access cut off, Banff unemployment soars. The Globe and Mail. https://www.theglobeandmail.com/business/article-a-ghost-town-with-tourist-access-cut-off-banff-unemployment-soars/4COMMENTARY .
Madeira, A.; Palrão, T.; Mendes, A.S. (2021). "The Impact of Pandemic Crisis on the Restaurant Business". Sustainability, 13, 40.
Matteucci, X., & Gnoth, J., (2017), "Elaborating on grounded theory in tourism research", Annals of tourism research, 65:49-59.
Karimi, M. Sh., Khezri, M. & Razzaghi, S., (2021). Impacts of regional conflicts on tourism in Africa and the Middle East: a spatial panel data approach, Current Issues in Tourism.
Muller, C. (2020). Will Dine-In Restaurants Survive the Pandemic? Futurity. 19 May 2020. Available online: https://www.futurity.org/restaurants-after-covid-19-pandemic-2369632/ (accessed on 26 May 2020).
Mulder, N. (coord.), (2020). “The impact of the COVID-19 pandemic on the tourism sector in Latin America and the Caribbean, and options for a sustainable and resilient recovery”, International Trade series, No. 157 (LC/TS.2020/147), Santiago, Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC).
Ozbay, G., Sariisik, M., Ceylan, V. & Çakmak, M. (2021), "A comparative evaluation between the impact of previous outbreaks and COVID-19 on the tourism industry", International Hospitality Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IHR-05-2020-0015
Pizam, A., Mansfeld, Y., (2006), Toward a theory of tourism security. tourism security and safety. 
Sanjay K. N., (2020), Travel and tourism after COVID-19 – business as usual or opportunity to reset?, Tourism Geographies.
Seraphin, A., Dosquet, F., (2020), Mountain tourism and second home tourism as post COVID-19 lockdown placebo, worldwide hospitality and tourism themes, 12(4): 485-500.
Singh,  A., SalehaJamal, W., Suhail, A., (2021), "Impact assessment of lockdown amid COVID-19 pandemic on tourism industry of Kashmir Valley", India, Research in Globalization Volume 3, December 2021, 100053.
Stumpf, T. S., Jennifer S. & Nancy S., (2016) "Bridging the gap: grounded theory method, theory development, and sustainable tourism research", Journal of Sustainable Tourism, 24:12, 1691-1708.
Vollstedt, & M., Rezat S., (2019) An Introduction to Grounded Theory with a Special Focus on Axial Coding and the Coding Paradigm. In: Kaiser G., Presmeg N. (eds) Compendium for Early Career Researchers in Mathematics Education. ICME-13 Monographs. Springer, Cham.
Yang, Y., Zhang, H., & Chen, X., (2020), Coronavirus pandemic and tourism: Dynamic stochastic general equilibrium modeling of infectious disease outbreak. Ann Tour Res..
Zenker, S. & Kock, F., (2020), "The coronavirus pandemic - Acritical discussion of a tourism research agenda", Tourism managenment, 81 (2020) 104164.
Zeng, Z., Chen, Po-Ju, C. & Lew, A., (2020), "From high-touch to high-tech: COVID-19 drives robotics adoption". Tourism geographies, 22: 3, 724-734.
Zhang, C., Wang, L., Rickly, J., (2021), "Non-interaction and identity change in COVID-19 tourism", Annals of Tourism Research, 89 (2021) 103211.
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 10، شماره 38
مقالات انگلیسی
تیر 1400
صفحه 151-174

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار