اثرات آستانه‌ای نوسانات نرخ ارز بر ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

3 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه مازندران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، آزمون اثر آستانه­ای نوسانات نرخ ارز بر تولید بخش­های اقتصاد ایران (1353-1394) است. برای این منظور از الگوی واریانس ناهمسانی شرطی خود­توضیح تعمیم­یافته (GARCH) و روش خودرگرسیون آستانه­ای (TAR) استفاده شد. همچنین تکانه پیش­بینی‌شده و پیش­بینی‌نشده، از روش هودریک-پرسکات به­دست آمد. براساس یافته­های پژوهش، در بخش صنعت، نوسانات نرخ ارز در مقادیر قبل سطح آستانه، اثر خنثی و مقادیر بیش‌ از سطح آستانه، اثر منفی بر تولید این بخش داشته است. تکانه‌های پیش­بینی شده و پیش­بینی نشده نرخ ارز اثر منفی و معنادار بر بخش صنعت داشته و باعث کاهش تولید این بخش شده است. در بخش خدمات، با وجودی که نوسانات نرخ ارز در مقادیر قبل سطح آستانه، تأثیر منفی بر تولید این بخش داشته است اما در مقادیر بالاتر از سطح آستانه این اثر مثبت بوده است. تکانه‌های پیش­بینی شده اثر مثبت و تکانه‌های پیش­بینی نشده اثر منفی بر تولید این بخش داشته است. براساس نتایج به­دست آمده، اثر نوسانات نرخ ارز بر تولید بخش کشاورزی تا خنثی بوده است. علاوه‌بر این تکانه‌های پیش­بینی‌شده، موجب نوسان تولید بخش کشاورزی شده است. از آن­جا که اثر تکانه-های پیش­بینی شده، بیش از تکانه­های پیش­بینی‌نشده بوده است، توصیه می­شود دولت شفافیت بیشتری در سیاست­های اتخاذ شده، اعمال نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Threshold Effects of Exchange Rate Fluctuations on Value Added of Iran Economy sectors

نویسندگان [English]

  • amirmansour tehranchian 1
  • Saeed Rasekhi 2
  • yalda mostafapour 3
1 Associate Professor and the Faculty member of University of Mazandaran
2 University of Mazandaran
3 University of Mazandaran
چکیده [English]

The purpose of this study is Threshold Effects of Exchange Rate Fluctuations on Value Added of Iran Economy Sectors (1393-1353). For this purpose, were used Generalized pattern Autoregressive conditional Heteroskedasticity (GARCH) and self threshold regression (TAR). Also is obtained the predicted and unpredictable shock by the Hodrick-Prescott method. According to the research findings, in the industrial sector, exchange rate changes had a neutral effect in the previous values of the threshold level, and the values above the threshold level had a negative effect on the production of this sector. Predicted and unanticipated exchange rate impacts have a negative and significant effect on the industrial sector and have led to a decrease in the production of this sector. In the service sector, although the fluctuations of the exchange rate in the previous levels of the threshold level had a negative effect on the production of this sector, it was positive in values above the threshold level. Predicted shocks have impacted a positive effect and unpredictable shocks have impacted negative effect on the production of this sector. Based on the results obtained in the agricultural sector, the effect of exchange rate fluctuations on the agricultural sector production was neutral. In addition to the predicted shocks, have caused fluctuations more than unforeseen exchange rate shocks in agricultural production. Since the effect of predicted impacts is more than an unpredictable momentum, it is recommended that the government apply more transparency in adopted policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange rate
  • threshold regression method (TAR)
  • shocks of predicted and unanticipated
ابراهیمی، سجاد (1389). «اثر شوک‌های قیمت و نوسانات نرخ ارز و نااطمینانی حاصل از آن‌ها بر van اقتصادی کشورهای منتخب نفتی»، فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، 59، 83-105.
اژدری، علی­اصغر، حیدری، حسن و عبداللهی، محمدرضا (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر ارزش‌افزوده بخش صنعت و معدن در ایران با استفاده از روش همجمعی یوهانسون»، مجلس و راهبرد، 24، 105-132.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، حساب‌های ملی ایران، حساب‌های ملی سالانه، سری زمانی حساب‌های ملی ایران (1338-1391) برگرفته از https://tsd.cbi.ir.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، حساب‌های ملی ایران، موجودی سرمایه برگرفته از
https://www.cbi.ir/simplelist/5485.aspx                            
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. امور اقتصاد کلان. مرداد 1394 برگرفته از
بخشی، پرویز، راحلی، حسین و قهرمان­زاده، محمد (1395). «تأثیر شوک‌های درآمدهای نفتی و نااطمینانی ناشی از نوسان‌های نرخ ارز بر رشد بخش کشاورزی در ایران»، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 8، 101-122.
پرهیزکاری، ابوذر، صبوحی، محمود، مستشاری محصص، مهرزاد و میرزایی، مهرنوش (1393). «بررسی اثرات بی‌ثباتی نرخ ارز بر ارزش‌افزوده بخش کشاورزی»، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 6، 69-94.
پورمقیم، جواد (1394). اقتصاد بین الملل (۲): (مالیه بین­الملل). تهران. سمت.
تشکینی، احمد (1384). اقتصادسنجی کاربردی به کمک Microfit، موسسه هنری دیباگران.
توکلی، اکبر و سیاح، محسن (1389). «تأثیر نوسانات نرخ ارز بر فعالیت‌های اقتصادی کشور»، فصلنامه پول و اقتصاد، 4، 59-77.
خداویسی، حسن و وفامند، علی (1392). «مقایسه‌ی پیش‌بینی نرخ ارز براساس مدل­های غیرخطی (STAR) و مدل‌های رقیب»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3، 85-103.
سوری، علی (1392). اقتصادسنجی پیشرفته. تهران: فرهنگ شناسی.
شهبازی، کیومرث و نجارقابل، سمیه (1396). «تأثیر غیرخطی تضعیف ارزش پول ملی بر رشد اقتصادی در ایران:کاربرد مدلهای خود رگرسیون انتقال ملایم». مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 21، 123-147.
عباسیان، عزت­الله، مرادپور اولادی، مهدی و مهرگان، نادر (1391). «تأثیر عدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی»، مجله تحقیقات اقتصادی، 47، 153-169.
عباسی­نژاد، حسین و گودرزی فراهانی، یزدان.(1393.« برآورد درجه انباشتگی شاخص تورم با مدل الگوی AFRIMA-FIGARCH مطالعه موردی: ایران»، پژوهشنامهاقتصادی، 14، 1-26.
عزیزنژاد، صمد و کمیجانی، اکبر (1396). «تغییرات نرخ ارز و اثر آن بر نوسانات متغیرهای منتخب اقتصاد کلان ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 17، 121-143.
عسگری، منصور (1387). «اثر نوسانات نرخ واقعی ارز بر عملکرد صادرات صنایع منتخب ایران»، پژوهشنامه بازرگانی، 48، 103-131.
غفاری، هادی، چنگی آشتیانی، علی و جلولی، مهدی (1392). «بررسی اثر افزایش نرخ ارز بر متغیرهای عمده­ی اقتصاد کلان ایران در چارچوب یک الکوی اقتصادسنجی کلان ساختاری)». مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 8، 91-113.
کازرونی، علیرضا و رستمی، نسرین (1386). «اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تولید واقعی و قیمت در ایران (1381-1340)»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 42، 176-196.
کازرونی، علیرضا و دولتی، مهناز (1386). «اثر نااطمینانی نرخ واقعی ارز بر سرمایه گذاری بخش خصوصی (مطالعه موردی ایران)»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 45، 283-306.
کریمی، محمد شریف و حیدریان، مریم (1396). «بررسی ارتباط متقابل بین بخش­های کشاورزی و صنعت در استان­های ایران»، سیاست­های راهبردی و کلان، 18، 27-47.
کوچک­زاده، اسما و جلایی، عبدالمجید (1393). «بررسی تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر رشد بخش­های اقتصادی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 16، 11-20.
لشکری، محمد، بهنامه، مهدی و حسنی، ملیحه (1395). «اثر نااطمینانی نرخ ارز واقعی بر اشتغال در بخش خدمات ایران»، رشد و توسعه اقتصادی، 23، 115-129.
مبینی دهکردی، مصطفی و محمدی، تیمور (1393). «تأثیر غیرخطی نااطمینانی نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت: رهیافت GARCH-M»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 55، 41-70.
محمدی، تیمور و طالبلو، رضا (1389). «پویایی‌های تورم و رابطه تورم و عدم‌اطمینان اسمی با استفاده از الگویARFIMA –GARCH»، پژوهشنامه اقتصادی، 10، 137-170.
مختار شاهی ثانی، امیرعباس (1387). اثرنوسان‌هاینرخارزبرجریان‌هایتجاریدرایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
مرکز آمار ایران، چکیده نتایج آمارگیری سال‌های 1394، 1391،1392،1393. برگرفته ازسایت
 https://www.amar.org.ir
معیری، فرزاد، زاینده‌رودی، محسن، جلایی، عبدالمجید و محرابی بشرآبادی، حسین (1397). «بررسی تأثیر جهش پولی نرخ ارز بر فعالیت های عمده و اصلی اقتصاد در ایران». فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 18، 105-124.
میرانی، نینا، برادران خانیان، زینب و سلمانی بیشک، محمدرضا (1394). «تحلیل تجربی نوسانات قیمت نفت و نرخ ارز بر رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا، 6، 143-166.
ورتابیان کاشانی، هادی (1392). «تحلیل منشأ نوسانات نرخ ارز طی سال‌های (1389-1381)»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 4، 131-154.
Aghion, P., Bacchetta, P., Ranciere, R., Rogoff, K. (2009). “Exchange rate volatility and productivity growth: The role of financial development”, Journal of Monetary Economics, 56(4), 494-513.
Akpan, E. O., Atan, J. A. (2012). “Effects of exchange rate movements on economic growth in Nigeria”, CBN Journal of Applied Statistics, 2(21), 1-14.
Arratibel, O., Furceri, D., Martin, R., and Zdzienicka, A. (2011). “The effect of nominal exchange rate volatility on real macroeconomic performance in the CEE countries”. Economic System, 35, 261-277.
Barguellil, A. Ben-Salha, O., and Zmami, M. (2018). “Exchange Rate Volatility and Economic Growth”. Journal of Economic Integration, 33, 1302-1336.
Basirat, M., Nasirpour, A. and Jorjorzadeh, A. (2014). “The Effect Of Exchenge Rate Fluctutions On Economic Growth Concidering The Level Of Development Of Financial Markets In Selected Developing EVEL Countries”. Asian Economic and Financial Review, 4(4), 517-528.
Chikeziem, F., Ikenna, U. (2016). “Effects of Exchange Rate Fluctuations on. Economic Growth of Nigeria”. International Journal of Innovative Finance and Economics Research, 4(2), 1-7.
Cuong, D.X., Quoc Toan, N. (2016). “Exchange Rate Variations and Agricultural Exports in Vietnam”. Accounting and Finance Research, 5, 54-60.
Cote, A. (1994). Exchange Rate Volatility and Trade; a Servey. Working Paper, bank of Canada.
Cuestas, J., Mourelle, E. (2011). “Nonlinearities in real exchange rate determination: Do African exchange rates follow a random walk?”, Applied Economics, 43(2), 243-258.
Faroog, M., Javed, Z.H. (2009). “Economic Growth and Exchange Rate Volatility in Case of Pakistan; GC University Faisalabad”, Pakistan: Journal of Life and Social Sciences, l7(2), 112-118.
Kandil, M., Berument H. and Dincer, N. (2007). “The effects of exchange rate fluctuations on economic activity in Turke”. Journal of Asian Economics, 18, 466-489.
Ndambendia, H., Alhayky, A. (2011). “Effective Real Exchange Rate Volatility and Economic Growth in Sub-Saharan Africa: Evidence from Panel Unit Root and Cointegration Tests”. Journal of Applied Finance, 17(1), 85-94.
Presley, K. W., Boqiang, L. (2018). “Exchange rate fluctuations, oil price shocks and economic growth in a small net-importing economy”. Energy, 151, 402-407.
Vieira, F., Holland, M., Silva, C., Bottecchia, L. (2011). “Growth and exchange rate volatility: A panel data analysis”, Applied Economics, 45(26), 3733-3741.