رتبه‌بندی پروژه‌های سرمایه‌گذاری ساخت‌وساز شهر مشهد و بررسی مشکلات آنان به‌ویژه بافت فرسوده اطراف حرم مطهر (به کمک روش خاکستری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر گروه اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

2 استادیار گروه اقتصاد گردشگری، پژوهشکده گردشگری سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

چکیده

بازسازی بافت پیرامونی حرم مطهر، در شهر مشهد، سال‌هاست که به علت حضور میلیونی زائران در این شهر، به یکی از موضوعات اصلی شهر مشهد، تبدیل شده است. یکی از مشکلات مهم در این زمینه، جذب سرمایه‌گذار برای اجرای پروژه­‌های تعریف شده در این طرح است. این پژوهش به‌دنبال ارائه تحلیلی از رفتار سرمایه‌­گذار در سطح اقتصاد خرد است و علل عدم‌تمایل سرمایه­‌گذاران به مشارکت در این پروژه‌­ها و مشکلات سرمایه­‌گذاری در این بافت، بررسی می‌­شود. انتخاب شاخص‌­ترین مشکلات سرمایه­‌گذاران در پروژه‌های اطراف حرم، با مصاحبه با کارشناسان طرح نوسازی، انجام شده و سپس طی پرسشنامه‌­ای که از حدود 60 سرمایه­‌گذار این منطقه تکمیل گردید، به واکاوی این علل پرداخته شد و سعی گردید تا اولویت سرمایه­‌گذاران جهت سرمایه­‌گذاری، مشخص شود. برای تجزیه‌وتحلیل داده­‌های حاصل از پرسشنامه از روش «رتبه­‌بندی خاکستری» استفاده گردید. نتایج نشان داد که سرمایه­‌گذاران، انتخاب گزینه­‌های ساخت­‌وساز در پروژه‌­های «مسکونی» و سپس «تجاری» را در سایر نقاط شهر مشهد، به پروژه‌­های «تجاری-اقامتی اطراف حرم»، ترجیح داده‌­اند؛ و ترتیب انتخاب آنان عبارت است از: (1) پروژه­‌های مسکونی؛ (2) پروژه‌­های تجاری؛ (3) پروژه‌­های تجاری-اقامتی اطراف حرم و (4) پروژه‌­های گردشگری و تفریحی. براساس فراوانی، مهم‌ترین مشکلات در پروژه‌­های مسکونی؛ جابه‌جایی مدیران و کارکنان مسئول و عدم‌ثبات در پُست­های واگذار شده به افراد در ادارات، در پروژه‌­های تجاری؛ طولانی بودن فرایند قضایی و عدم‌تعامل کارآمد دستگاه‌­های اجرایی، در پروژه‌­های اطراف حرم؛ اخذ عوارض بالای شهرداری برای پروانه و عدم‌همکاری مالکین برای تملک و در پروژه‌­های گردشگری؛ مشکلات مربوط به تغییر کاربری، می­‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ranking of investment projects in construction of Mashhad and studying their problems, especially the worn texture around the holy shrine (using gray method)

نویسندگان [English]

  • maryam rasoulzadeh 1
  • javad barati 2
1 researcher
2 ACECR
چکیده [English]

Aim: The reconstruction of urban context in the around of holy shrine in Mashhad has become to one of the main problems of Mashhad City for many years, due to the presence of millions of pilgrims in this city. Attracting investors is one of the important problems to implement the defined investment projects in this reconstruction plan. This research seeks to provide an analysis of the investor's behavior at the microeconomic level, and the reasons for investors' reluctance to participate in these projects and investment problems in this context are examined.
Method: Interviewing to the experts of the renovation project and inventors has used for selection of the most significant problems of investors in the investment projects around the holy shrine, and the causes has looked at through a questionnaire completed by about 60 investors of this region, and attempted to prioritize capital-investors. To analyze the data from questionnaires and interviews has used the Gray Ranking method.
In researches, the black is represented, as lack of information, but the white is full of information. Therefore, the information that is either incomplete or undetermined is called Grey. Grey system is a system having incomplete information. The Grey number in Grey system shows a number with less complete information. The Grey element represents an element with incomplete information. The Grey relation is the relation with incomplete information. Three terms are the typical symbols and features for Grey system and Grey phenomenon. There are six styles for the theory of Grey system.
(1) Grey generation: in method is data processing to supplement information. It is aimed to process those complicate and tedious data to gain a clear rule that is the whitening of a sequence of numbers. (2) Grey modeling: in style done by step 1 to establish a set of Grey variation equations and Grey differential equations. (3) Grey prediction: By using the Grey model to conduct a qualitative prediction, it is called the whitening of development. (4) Grey decision: A decision is made under imperfect countermeasure and unclear situation that is called the whitening of status. (5) Grey relational analysis: quantify all influences of different factors and their relation; it is called the whitening of factor relation. (6) Grey control: Work on the data of system behavior and search any rules of behavior development to foretaste future’s behavior, the prediction value can be fed back into the system in order to control the system.
This study use fourth method on Grey relational analysis, and apply to project evaluation and selection.
Finding: The results showed that investors preferred investment in the construction options in "residential" projects and then investment in "commercial" projects in other urban regions to investment in "commercial-residential buildings the around of holy shrine". The order of their choice is investment in: (1) Residential building, (2) Commercial Projects, (3) projects of commercial-residential the around of holy shrine, (4) Tourism and leisure projects.
It can be analyzed the external factors and macroeconomic policies of the country, such as monetary policy of the Central Bank, which are effective on economic stability and inflation, can be effective in making investment decisions. For example, controlling the rate of credit growth in the private sector is a monetary policy in line with the financial stability of the economy, which it effective on the investor's decision.
Conclusion: The most important problems of investing projects in the worn-out texture surrounding the shrine that has caused lack of attractiveness for investment are: "The shift of managers and responsible staff and the lack of stability in the posts assigned to individuals in the offices, long judicial process and the lack of efficient interaction of executive agencies, get high fees for licenses by municipality, and lack cooperation ownerships for owned of land and problems associated with the user change".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Old area
  • Investors
  • Holy shrine
  • Mashhad
ابراهیم‌زاده، عیسی و ملکی، گل آفرین (1390). «تحلیلی بر ساماندهی و مداخله در بافت فرسوده‌ی شهری»، پژوهش‌هایجغرافیایانسانی، 81: 234-217.
اصالت، محمدحسن و احمدزاده، صادق (1390). «ضرورت ورود سرمایه­گذاران بخش خصوصی (داخلی- خارجی) در بهسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: سرمایه­گذاری در بافت فرسوده پیرامون حرم مطهر رضوی)»، شرکت رضوان گستر شرق مشهد. اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، ۲-۳ آذر ماه ۱۳۹۰.
بی­نام، سازمان نوسازی و بهسازی بافت اطراف حرم مطهر، طرح و برنامه منطقه ثامن، 1393.
تیموری، پرویز و رحمانی، بیژن و عراقی شادی (1389). «بافت فرسوده ملایر و راه‌های ساماندهی آن»، فصلنامه آمایش محیط، 3(8):134-117.
ثابت مطلق، محمد؛ صالحی، جمشید؛ ایازی، سید علی و عابدینی، مهدی (1393). «ارزیابی و انتخاب تأمین‌کنندگان استراتژیک با استفاده از روش ترکیبی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و تاپسیس خاکستری»، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، 11(4): 117-101.
حسینی، علی؛ پوراحمد، احمد؛ حاتمی­نژاد، حسین و رضایی­نیا، حسن (1392). «راهبردهای ساماندهی بافت فرسوده محله قیطریه با استفاده از روش QSPM»، باغ نظر، 10(24): 79-90.
حبیبی، محسن و مقصودی، ملیحه (1386). مرمت شهری (تعاریف و نظریّه‌ها)، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
زنگنه، یعقوب؛ فرهادی، جواد و توبی، وجیه (1392). «تبیین و اولویت‌بندی مداخله در بافت‌های فرسوده شهری با استفاده از روش AHP نمونه موردی: مشهد، محله نوغان (قطاع 2)»، پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 4(12): 62-49.
سرور، رحیم (1390)؛ «بررسی ظرفیت‌های بافت فرسوده و توانمندسازی آن (مطالعه موردی شهر بافق)»، مجله جغرافیا، 9(31): 124-101.
عامری سیاهویی، حمیدرضا؛ تقوی گودرزی، سعید و بیرانوندزاده، مریم (1390). «رویکرد تحلیلی به بافت­های نامناسب شهری بافت فرسوده شهر بندرعباس»، مجله آمایش محیط، 4(12): 15-45.
عباس‌زادگان، مصطفی؛ بیدرام، رسول و مختارزاده، صفورا (1391). «نگاهی ساختاری به اصلاح شبکه معابر در بافت‌های فرسوده جهت حل مشکل نفوذپذیری و انزوای فضایی این محلات؛ نمونه موردی: بافت‌های فرسوده شهر مشهد»، مجله مدیریت شهری، 10(30): 163-178.
عرفانی،  علیرضا و  طالب بیدختی،  ازاده (1396)، « بررسی نقش سیاست پولی و اهرم مالی بر ثبات مالی در اقتصاد ایران»، مجله مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 6 (24): 94-75.
عسگری تفرشی، حدیثه؛ ادیب­زاده، بهمن؛ رفیعیان، مجتبی و حسینی، سید ابراهیم (1389). «بررسی عوامل محیطی مؤثر در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری به‌منظور افزایش امنیت محلی (نمونه موردی: بافت فرسوده محله نعمت­آباد منطقه 19 تهران)»، مجله هویت شهر، 4(6): 39-50.
غفاری، هادی؛ سعادت مهر، مسعود؛ سوری، علی و رنجبر فلاح، محمدرضا (1395)، بررسی تأثیر افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران، مجله مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 5 (18): 132-109.
ناجی میدانی، علی‌اکبر؛ هاروتیانیان، هاروتیان و فرهادیان، امیر (1394). «مدل‌سازی روابط بین شاخص‌های شناسایی بافت‌های فرسوده شهری و شاخص‌های توسعه پایدار در اطراف حرم امام‌رضا‌(ع)»، جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای، 5(15): 47-33.
موحد، علی؛ فیروزی، محمدعلی؛ زارعی، رضا و ظفری مسعود (1392). «نقش سازمان­های مردم نهاد برای مشارکت در بازسازی بافت­های فرسوده نمونه موردی: بافت فرسوده بخش مرکزی شهر اهواز»، مجله جغرافیا، 11(36): 79-98.
میرغفوری، سید حبیب‌الله؛ شفیعی رودپشتی، میثم و ملکشاهی، فاطمه (1391). «رتبه‌بندی عوامل حیاتی موفقیت خدمات شهری در پروژه‌های توسعه خدمات جدید»، فصلنامهمطالعاتمدیریت، 22(68): 108-85.
وارثی، حمیدرضا؛ تقوایی، مسعود و رضایی، نعمت‌الله (1391). «ساماندهی بافت فرسوده شهری»، مجله برنامه‌ریزی فضایی، 2(2): 156-129.
Bowitz, E. and Ibenholt, K. (2009). “Economic impacts of cultural heritage – Research and perspectives”, Journal of Cultural Heritage, 10(1): 1-8.
Choi, Andy S.; Ritchie Brent, W.; Papandrea, F. and Bennett, J. (2010). “Economic valuation of cultural heritage sites: A choice modeling approach”, Tourism Management, 31(2): 213-220.
Deng, Ju-Long (1988). “Control problems of grey systems”, Systems and Control Letters, 1: 288-294.
Fung, C. P. (2003). “Manufacturing process optimization for wear property of fiber-reinforced polybutylene terephthalate composites with grey relational analysis”. Wear, 254: 298-306.
Hagla, Al., Khalid, S. (2010). “Sustainable urban development in historical areas using the tourist trail approach: A case study of the Cultural Heritage and Urban Development (CHUD) project in Saida, Lebanon”, Journal of Cities, 27(4): 234-248.
Murzyn-Kupisz, M. (2013). “The socio-economic impact of built heritage projects conducted by private investors”, Journal of Cultural Heritage, 14(2): 156-162.
Nyseth, T. and Sognnæs, J. (2013). “Preservation of old towns in Norway: Heritage discourses, community processes and the new cultural economy”, Journal of Cities, 31: 69-75.
Tsai, C. H.; Chang, C-L. and Chen, L. (2003). “Applying Grey Relational Analysis to the Vendor, Evaluation Model”, International Journal of The Computer, The Internet and Management, 11(3): 45-53.
Wu, H. H. (1998). The Method and Application of Grey Decisions, Chien-Kuo Institute of Technology, Chang-Hwa.