بررسی تأثیر تکانۀ نرخ ارز بر قیمت سهام شرکت‌های صادراتی و وارداتی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران (نویسندۀ مسئول).

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی، خرم‌آباد، ایران.

3 دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکدۀ علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

10.22084/aes.2025.30408.3755

چکیده

نوسانات نرخ ارز تأثیرات گسترده‌‌ای بر هزینه‌‌های تولید، عملکرد مالی و رقابت‌پذیری بین‌المللی شرکت‌‌ها دارند و به‌تبع آن، قیمت سهام شرکت‌‌های صادراتی و وارداتی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند؛ بنابراین، بررسی ارتباط بین تکانه‌‌های نرخ ارز و قیمت سهام شرکت‌‌های صادراتی و وارداتی به درک بهتر پویایی‌های بازار و روندهای اقتصادی منجر می‌شود. هدف این پژوهش، تحلیل تأثیر تکانه‌‌های نرخ ارز بر قیمت سهام شرکت‌های صادراتی و وارداتی در ایران است. به‌منظور انجام این تحلیل، از داده‌های فصلی طی دورۀ زمانی 1402-1388ه‍.ش. و رویکرد خودرگرسیون برداری با متغیر برون‌زا (VARX)  استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند بروز تکانۀ مثبت نرخ ارز به اندازۀ یک انحراف معیار، تأثیر مثبت و معناداری بر قیمت سهام شرکت‌های صادراتی و وارداتی دارد. تکانۀ مثبت نرخ ارز موجب تقویت قدرت رقابتی شرکت‌‌های صادراتی می‌‌شود. افزایش قدرت رقابت باعث افزایش میزان صادرات کالا و خدمات می‌گردد که نتیجۀ آن افزایش درآمدهای ارزی کشور است. از آنجا که سرمایه‌گذاران چشم‌انداز مثبت شرکت‌ها در آینده را موردتوجه قرار می‌دهند؛ لذا، تغییرات مثبت درآمدهای ارزی، دارای تأثیر مستقیم بر افزایش قیمت سهام شرکت‌های صادراتی است. از سوی دیگر، تکانۀ مثبت نرخ ارز با افزایش نرخ ارز آزاد نسبت به نرخ ارز رسمی فرصتی مناسب برای شرکت‌های وارداتی فراهم می‌سازد. شرکت‌های وارداتی که کالاهای خود را با ارز رسمی وارد می‌کنند، از تفاوت بین نرخ‌های رسمی و آزاد بهره‌مند می‌شوند و محصولات خود را با قیمت‌های بالاتر در بازار داخلی عرضه می‌کنند. این افزایش در حاشیۀ سود، به‌طور مستقیم سبب افزایش قیمت سهام شرکت‌های وارداتی می‌شود.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Exchange Rate Shock on the Stock Prices of Exporting and Importing Companies in Iran

نویسندگان [English]

  • Hamid Kordbacheh 1
  • Reza Maaboudi 2
  • Zeynab Darenazari 3
1 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran (Corresponding Author).
2 Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Humanities, Ayatollah Ozma Borujerdi University, Khoramabad, Iran.
3 PhD student in Economics, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Fluctuations in exchange rates have widespread effects on production costs, financial performance, and the international competitiveness of firms, which, in turn, influence the stock prices of both exporting and importing companies. Consequently, examining the relationship between exchange rate shocks and the stock prices of these firms is crucial for a deeper understanding of market dynamics and economic trends. This paper aims to analyze the impact of exchange rate shocks on the stock prices of exporting and importing companies in Iran. To achieve this, seasonal data spanning from 2008 to 2022 were utilized, and the analysis was conducted using the Vector Autoregressive with Exogenous Variables (VARX) model. The results of the study indicate that a one-standard-deviation positive exchange rate shock exerts a significant and positive effect on the stock prices of both exporting and importing companies. Specifically, a positive exchange rate shock enhances the competitive position of exporting companies, which, in turn, increases the volume of goods and services exported. This rise in exports contributes to higher foreign exchange revenues, and, as investors tend to value the future prospects of firms, this increase in foreign exchange earnings directly drives up the stock prices of exporting companies. Conversely, a positive exchange rate shock-marked by an increase in the free exchange rate relative to the official rate-creates a favorable environment for importing companies. These companies, which procure their goods at the official exchange rate, can capitalize on the differential between the official and free exchange rates. By offering their products at higher prices in the domestic market, they can significantly enhance their profit margins, leading to a direct increase in the stock prices of importing firms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange Rate Shock
  • Stock Prices of Exporting Companies
  • Stock Prices of Importing Companies
  • Vector Autoregressive with Exogenous Variables Approach

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار