تأثیر واردات و صادرات صنایعی با فناوری پایین بر روی رشد اقتصادی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه بوعلی سینا

2 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

در فرآیند جهانی شدن اقتصاد، سرریز فناوری از کانال تجارت از عوامل مهم و تاثیرگذار بر روی رشد اقتصادی است. جذب فناوری خارجی از طریق واردات محصولات صنعتی و به کارگیری فناوری نهفته در این محصولات، موجب توسعه صادرات، افزایش کیفیت و کمیت کالاهای تولیدی با صرف هزینه­های کمتر، بهبود فناوری و روی آوردن به تولید کالاهایی با ارزش افزوده بالاتر شده که در نتیجه به تخصیص بهتر منابع، کارایی و رشد بخش­های مختلف اقتصادی منجر می­شود. بنابراین، در کشورهای در حال توسعه پس از گذر از بخش کشاورزی جذب فناوری نهفته در صنایع با فناوری پایین برای دستیابی به مرحله­ای از توسعه یافتگی و ایجاد بسترهای مناسب جهت تولید صنایع با ارزش افزوده بالاتر مورد نیاز کشور است. از سوی دیگر، صادرات این صنایع با ایجاد مزیت رقابتی، بهبود روش­های مدیریتی، ایجاد صرفه­های مقیاس و  ارز آوری حائز اهمیت می­باشد. در پژوهش حاضر با استفاده از الگوی رشد درونزای رومر، تاثیر واردات و صادرات صنایع با فناوری پایین بر روی رشد اقتصادی ایران برای سال­های 1390-1380 بررسی شده است. برای این منظور و در جهت بررسی رابطه بین متغیرها از داده‌های فصلی در قالب مدل‌ خود بازگشت با وقفه‌های توزیعی (ARDL) استفاده شده است. تفکیک  صنایع با فناوری پایین بر اساس طبقه­بندی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) صورت پذیرفته است. نتایج حکایت از تاثیر مثبت و معنی­دار واردات و صادرات صنایع با فناوری پایین بر روی رشد اقتصادی ایران دارد. همچنین، اثر سایر متغیرهای مدل شامل موجودی سرمایه، اشتغال و هزینه­های تحقیق و توسعه بر روی رشد اقتصادی ایران مثبت و معنی­دار بوده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Import and Export of Low Technology Industries on Iran Economic Growth

نویسندگان [English]

  • narghes ahmadvand 1
  • Mohammad hasan Fotros 2
2 Boali Sina university
چکیده [English]

In the process of economic globalization, one of the important factors is transfer and technology overflow from the channel of trade. Absorbing foreign technology by the channel of imports of industrial products and using the latent technology in those products creates export development, increase the quality and quantity of manufactured goods with low costs, and modify management, technology improvements and production of goods with high added valu that this makes optimal allocation of resources, efficiency and economic growth in various economic sectors. Therefore, in developing countries, after passing through the agricultural sector, the technology has been absorbed into the low-tech industries to reach a stage of development and to create the appropriate substrates for producing higher value added industries. On the other hand, export of these industries is important by creating competitive advantage, improving management practices, making cost savings and valuing. In this study, using Romer’s endogenous growth model, the impact of import and export of low technology industries have been studied on economic growth of Iran for the period 2002-2012. In this regard, seasonal data were used in an autoregressive distributed lag (ARDL) model to examine the relationship between variables. The separation of low technology industries has been made according to the OECD classification. The results showed a positive and significant impact of import and export of low technology industries on Iran’s economic growth. Also other variables i.e. capital stock, employment and research and development expenditures have had a positive and significant effects on Iran economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technology transfer
  • Industries with low technology
  • Romer endogenous growth model
  • Autoregressive distributed lag method

مراجع

تشکینی، احمد (1384). اقتصادسنجیکاربردیبهکمک ماکروفیت، چاپ اول، انتشارات فرهنگی هنری دیباگران، تهران.
حاجی­محمدی، فائزه و ارسلان بد، محمدرضا (1394). رابطه‌ی آموزشعالیوهزینه­هایآموزشعالیبارشداقتصادیایراندرنیم قرناخیر، چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
ربیعی، مهناز (1388). «اثر نوآوری و سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران»، دانشوتوسعه، 16(26): 123-141.
رهنمای قراملکی، غلامحسین؛ متفکرآزاد، محمدعلی؛ رنج­پور، رضا و صادقی، سید کمال (1393). «بررسی نقش مخارج R&D داخلی، واردات تکنولوژی و تأثیرات متقابل سرمایه انسانی و واردات تکنولوژی بر ارزش‌افزوده در صنایع بزرگ ایران»، پژوهش‌نامه بازرگانی، 1(72): 25-52.
زریفباف، سید مهدی؛ پرستش، نسرین؛ اسدبیگی، سارا؛ قهرمانی، سیران و کمالی، محمدامیر (1386). «شناسایی مسائل و مشکلات اتحادیه­های صادراتی و ارائه راه‌کارهایی مناسب و مفید و مؤثر در جهت روان‌سازی صادرات غیرنفتی کشور». اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻣﻌﺎدن ﺗﻬﺮان، 155-5.
زنوز، هادی؛ فرزین، بهروز؛ مازار یزدی، محمدرضا و عرب، علی (1376). «آزمون کاربرد الگوهای رشد درونزا در اقتصاد ایران»،  برنامه و بودجه، 1(15): 13-46.
شاه‌آبادی، ابوالفضل (1390). «منابع انتقال فناوری و رشد اقتصادی ایران»، فصلنامهپژوهش­هاوسیاست­هایاقتصادی، 19(59): 33-52.
طاهری‌نژاد، محمد و رحیمی رضویه، محمدمهدی (1391). مسائل شرکت­های دانش بنیان در تشریفات گمرکی ورود و خروج کالا، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری- دفتر سیاست‌گذاری علم و فناوری، شبکه تحلیل‌گران فناوری ایران (ایتان).
طباطبائیان، حبیب‌الله و فرنودی، صنم‌السادات (1388). چارچوب و مفاهیم تکنولوژی­های برتر، وزارت صنایع و معادن، مرکز صنایع نوین،گروه مدیریت تکنولوژی مرکز صنایع نوین وزارت صنایع و معادن.
عباسیان، عزت‌الله؛ دهقانپور، محمدرضا و ده موبد، بابک (1389). «تحلیل تأثیر فناوری در کارایی صنایع با رهیافت تحلیل پوششی داده­ها»، فصلنامه تخصصی پارک­ها و مراکز رشد، 7(27): 10-18.
فتاحی، شهرام و رضایی، الهام (1394). «صادرات سطوح مختلف تکنولوژی بر رشد صنایع کارخانه­ای در ایران»، فصلنامهپژوهش­هاوسیاست­هایاقتصادی، 23(74): 116-95 .
کازرونی، علیرضا و نصیب‌پرست، سیما (1393). «عوامل تعیین‌کننده صادرات در کشورهای درحال‌توسعه: رویکرد اقتصادسنجی بیزینی»، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 19(4): 35-64.
مالکی، امین (1389). «اثر ترکیب تکنولوژیک صادرات بر رشد اقتصادی»، فصلنامهپژوهشنامهبازرگانی، 14(56): 176-149.
مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی (1394). تحلیلی بر عملکرد تجارت غیرنفتی ایران طی دهه اخیر، سازمان توسعه تجارت.
نوفرستی، محمد (1384). ریشهواحدوهم­جمعیدراقتصادسنجی، چاپ دوم، خدمات فرهنگی رسا، تهران.
Awokus, T.O. (2007). “Causality between Exports, Imports, and Economic Growth: Evidence from Transition Economics”, Economic Letters, 94(3): 389-395.
Coe, D.T.; Helpman, E. and Hoffmaister, A.W. (2008). “International R&D Spillovers and Institutions”. NBER Working Paper Series, Access by http://www.nber.org/papers/w14069.
Chuang, Y.C. (1998). “Learning by Doing, the Technology Gap and Growth”, International Economic Review, 39(3): 697-721.
Cuaresma, J. C. and Wörz, J. (2005). “On Export Composition and Growth”. Review of World Economics, 141(1): 33-49.
Frederick, T. M. (1959). “Economies of scale: Some Statistical Evidence”. Quarterly Journal of Economics, 73(2): 232-245.
Hall, J. and Scobie, G.M. (2006). “The Role of R&D in Productivity Growth: The Case of Agriculture in New Zealand: 1927 to 2001”, New Zealand Treasury Working Paper, No. 06/01.
Jones, C.I. (1995). “Time series Tests of Endogenous Growth Models”. The quarterly Journal of Economics, 110(2): 495-525.
Kilavuz, E. and Altay-Topcu, B. (2012). “Export and Economic Growth in the Case of the Manufacturing Industry: Panel Data Analysis of Developing Countries”, International Journal of Economics and Financial, 2(2): 201-215.
Khalil, TM. (2000). Management of Technology: The key to Competitiveness and Wealth Creation, McGraw Hill, Singapore.
OECD, STAN. (2007). Indicators Database, International Trade by Commodity Statistics. www.OECD.org/sti/stan/indicators.
Posner, M.V. (1961). “International Trade and Technical Changes”. Oxford Economic Papers, 1(13): 323-341.
Romer, P.M. (1990). “Endogenous Technological Change”. Journal of Political Economy, 98(5): 71-102.
Schott, P. (2008). “The Relative Sophistication of Chinese Exports”. Economic Policy, 1(1): 5-49.
Unido Industrial Development Report. (2016). The Role of Technology and Innovation in Inclusive and Sustainable Industrial Development's.
Vernon, R. (1966) “International Investment and International Trade in the Product Cycle”. Quarterly Journal of Economics, 1(80): 190-207.
 
فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران
دوره 7، شماره 27
مهر 1397
صفحه 195-215

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار