تجزیه عوامل مؤثر بر انتشار آلودگی دی‌اکسید کربن در صنایع محصولات کانی غیرفلزی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه تبریز

چکیده

دی‌اکسید کربن ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی با داشتن بیشترین سهم از گازهای گلخانه‌ای، مهمترین عامل آلودگی هواست. صنایع محصولات کانی غیرفلزی با داشتن سهم 8/25 درصدی در سال 1390، بیشترین نقش را در انتشار آلودگی دی‌اکسید کربن صنایع ده نفر کارکن و بیشتر ایران داشته است. داشتن آگاهی از چگونگی تغییرات این نوع آلودگی­ها مستلزم توجه به عوامل مختلف مؤثر در انتشار آن‌ها است. بر همین اساس در مطالعه حاضر، انتشار دی‌اکسید کربن در صنایع محصولات کانی غیرفلزی ایران طی دوره 1390-1379، به شش عامل اثر فعالیت، اثر ساختار بین‌بخشی، اثر ساختار درون‌بخشی، اثر شدت انرژی، اثر ترکیب سوخت و اثر ضریب انتشار تجزیه می­شود و با استفاده از روش LMDI، اثر تغییر در هر یک از این عوامل بر تغییرات انتشار دی‌اکسید کربن مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج حاصله نشان می­دهد که تغییرات در اثر فعالیت، اثر ساختار بین­بخشی و اثر ضریب انتشار به‌ترتیب بیشترین تأثیر را بر رشد انتشار دی‌اکسید کربن صنایع محصولات کانی غیرفلزی داشته‌اند و در نقطه مقابل، تغییرات اثر شدت انرژی، اثر ساختار درون‌بخشی و اثر ترکیب سوخت عوامل اصلی کاهش انتشار دی‌اکسید کربن بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Decomposing the Influencing Factors of CO2 Emissions in Iranian Non-Metallic Mineral Products Industries

نویسندگان [English]

  • Mohsen Pourbadollahan Covich 1
  • Mohahmadmehdi Barghi Oskooee 1
  • Hossein Panahi 1
  • Khadijeh Salehi Abar 2
  • Iraj Ghasemi 2
1 University of Tabriz
2 University of Tabriz
چکیده [English]

Carbon Dioxide (CO2) resulting from the combustion of fossil fuels has the highest share of greenhouse gas emissions. Non-metallic mineral products industries with a share of 25.8 per cent had a significant role in CO2 emissions of Iranian ten people or more industries at 2011. In order to have knowledge about the changes of such pollutions, the recognition of the influencing factors of emissions of them is required. In this study, using the LMDI approach, the changes in total CO2 emissions in Iranian non-metallic mineral products industries are traced back to changes in activity level, structural change between sectors, structural change within sectors, energy intensity, fuel mix and emission factors, over the period of 2000 – 2011. The results indicate that the changes in the activity level, structural change between sectors and emission factors are the major factors of increasing CO2, respectively. In contrast, changes in the energy intensity, structural change within sectors and fuel mix factors have decreased the CO2 emissions of such industries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Index Decomposition Analysis
  • CO2 Emissions
  • Non-Metallic Mineral Products Industries
  • LMDI Method
  • Iran
بهبودی، داوود؛ پهلوانی، مصیب؛ رفیقی مرند، الهام و غلامی­حیدریانی، لیلا (1391)؛ تحلیل علل تغییرات انتشار گاز دی‌اکسید کربن در بخش حمل‌ونقل ایران بر اساس روش تجزیه طی سال‌های 1386-1373، یازدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک، 14.
پورعبادالهان کویچ، محسن؛ برقی­اسگویی، محمدمهدی؛ صادقی، سیدکمال و قاسمی، ایرج (1393)؛ تجزیه عوامل مؤثر بر تغییرات انتشار آلودگی دی‌اکسید کربن در زیربخش‌های صنعتی ایران، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال سوم، شماره 9: 131-115.
دفتر برنامه‌ریزی انرژی وزارت نیرو، ترازنامه انرژی، سال‌های 1390 – 1381.
فطرس، محمدحسن و براتی، جواد (1392)؛ تجزیه دی‌اکسید کربن منتشره بخش حمل‌ونقل به زیربخش‌ها و انواع سوخت‌های مصرفی، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، سال دوم، شماره 6: 83-64.
لطفعلی‌پور، محمدرضا؛ آشنا، ملیحه (1389)؛ بررسی عوامل مؤثر بر تغییر انتشار دی‌اکسید کربن در اقتصاد ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 24: 145-121.
مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر، سال‌های 1390–1379.
موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، ترازنامه هیدروکربوری کشور، سال 1388.
Ang, B. W. (2004); Decomposition Analysis for Policymaking in Energy: Which Is the Preferred Method?, Energy Policy 32 (9): 1131–1139.
Ang, B. W. (2005); The LMDI Approach to Decomposition Analysis: a Practical Guide, Energy Policy 33 (7): 867-871.
Hoekstra, R. and van der Bergh, J. C. J. M. (2003); Comparing Structural Decomposition Analysis and Index, Energy Economics 25 (1): 39–64.
International Energy Agency (2013), 12.
Jeong, K. and Kim, S. (2013); LMDI Decomposition Analysis of Greenhouse Gas Emissions in the Korean Manufacturing Sector, Energy Policy 62: 1245-1253.
Lin, B. and Moubarak, M. (2013); Decomposition Analysis: Change of Carbon Dioxide Emissions in the Chinese Textile Industry, Renewable and Sustainable Energy Reviews 26: 389-396.
Zhang, M.; Mu, H.; Ning, Y. and Song, Y. (2009); Decomposition of Energy-Related CO2 Emission Over 1991–2006 in China, Ecological Economics 68(7): 2122-2128.
Wood, R. and Lenzen, M. (2006); Zero-Value Problems of the Logarithmic Mean Divisia Index Decomposition Method, Energy Policy 34: 1326-1331.